تازه‌ترین مستند حسین دهباشی به‌زودی اکران می‌شود
«ایرانشهر»؛ بازخوانی جنگ 12روزه
وقتی «بحران» دیگر تیتر روزنامه‌ها نیست، بلکه جزئی از زندگی ما شده است، پرسشی دوباره خود را نشان می‌دهد: اگر روزی ایران با جنگی نو مواجه شود، آیا ما آماده‌ایم؟ این پرسش نقطه شروع پروژه جدید حسین دهباشی است؛ مستندسازی که با بازخوانی جنگ 12روزه، از تاریخ به‌عنوان آینه‌ای برای اکنون استفاده می‌کند.
به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،
وقتی «بحران» دیگر تیتر روزنامه‌ها نیست، بلکه جزئی از زندگی ما شده است، پرسشی دوباره خود را نشان می‌دهد: اگر روزی ایران با جنگی نو مواجه شود، آیا ما آماده‌ایم؟ این پرسش نقطه شروع پروژه جدید حسین دهباشی است؛ مستندسازی که با بازخوانی جنگ 12روزه، از تاریخ به‌عنوان آینه‌ای برای اکنون استفاده می‌کند. در سال‌هایی که ایران با فشارهای متنوعی از بحران‌های محیطی تا اقتصادی روبه‌رو بوده، پروژه تازه دهباشی فرصتی نو برای تأمل فراهم می‌آورد؛ بازخوانی جنگ ۱۲روزه، از درون تجربه، تحلیل و روایت چهره‌های تأثیرگذار. حسین دهباشی یکی از تاریخ‌نگاران معاصر ایران است که در کارنامه‌اش مجموعه گفت‌وگوهای «خشت خام» را دارد؛ پروژه‌ای گفت‌وگومحور به سبک تاریخ شفاهی که مصاحبه با شخصیت‌های سیاسی، فرهنگی و اجتماعی را در دستور کار قرار داده است.
در خشت خام، دهباشی با افراد متنوعی گفت‌وگو کرده؛ از فائزه هاشمی تا صادق زیباکلام، از ابراهیم یزدی تا مسعود کیمیایی. این پروژه باعث شد مخاطبان با لایه‌های گوناگون تاریخ معاصر آشنا شوند؛ کسانی که اغلب صدایشان در روایت رسمی کمتر شنیده شده است. او همواره بر اهمیت گفت‌وگو تأکید کرده و برداشت او این است که تاریخ نه صرفا بازگویی رویدادها، بلکه بستری است برای فهم نقش انسان‌ها، انتخاب‌ها و خطاها در مسیر زمان.
بازسازی جنگ با چشم متکثر: ابتدای کار، ایده اصلی پروژه از این قرار بود که جامعه اگر بتواند آمادگی ذهنی و روانی نسبی برای مواجهه با بحران‌های بزرگ مانند جنگ پیدا کند، مقاومت فرهنگی و روانی آن تقویت می‌شود؛ اما آنچه در نهایت شکل گرفت، فراتر از آمادگی ذهنی بود. مجموعه‌ای از مصاحبه‌ها و روایت‌ها که می‌کوشند ابعاد کمتر دیده‌شده جنگ را بازنمایی کنند. در این مستند، گفت‌وگو با افراد شناخته‌شده‌ای از سیاست، امنیت، رسانه، اقتصاد، روان‌شناسی و فرهنگ صورت گرفته است. کسانی که هرکدام از دیدگاهی متفاوت به تجربه جنگ نگاه کرده‌اند. از پرسش‌های امنیتی و اطلاعاتی درباره آمادگی و غافلگیری تا تحلیل‌های تاریخی درباره پیشینه و زمینه‌های بروز ماجرا. از واکنش مردم و تأثیر جنگ بر زیست اجتماعی تا بررسی نقش اقوام و مباحث وحدت ملی. همه اینها در کنار هم، تصویری چندوجهی از تجربه جنگ ارائه می‌دهند. دهباشی در این پروژه نشان می‌دهد جنگ نه‌فقط صحنه نبرد نظامی، بلکه میدان تأثیرگذاری بر ذهن، روایت، فرهنگ و اجتماع است.
اکران و نقد: نمایش عمومی مجموعه مستند ایرانشهر که با همیاری نهادهایی همچون مؤسسه روایت فتح، انجمن مطالعات فرهنگی ایران، خانه اندیشمندان علوم انسانی و دانشگاه علامه طباطبایی ساخته شده، قرار است از اواسط مهرماه سال جاری در فضای مجازی آغاز شود. اما قبل از آن، برنامه‌هایی از نمایش خصوصی، نقد و بررسی در محافل دانشگاهی و فرهنگی تدارک دیده شده است. موزه تصاویر معاصر، خانه روزنامه‌نگاران، دانشگاه علامه طباطبایی و مراکز فرهنگی در تهران مکان‌هایی هستند که «ایرانشهر» در آنجا اکران می‌شود. در این محافل، علاوه بر نمایش، میزگرد و گفت‌وگو بین مخاطبان، کارشناسان و سازندگان امکان‌پذیر خواهد بود تا تحلیل و تأمل جمعی صورت گیرد.
اهمیت پروژه در وضعیت کنونی: در حالی که کشور با تنش‌های زیست‌محیطی، بحران آب، فرونشست، فشار اقتصادی و نوسان سیاست خارجی دست به گریبان است، پروژه دهباشی به ما هشدار می‌دهد که جنگ، اگر بیاید، فقط یک مقطع نظامی نیست، بلکه تجلی مجموعه‌ای از ضعف‌ها و شکاف‌ها در ساختار اجتماعی و فرهنگی است. این کار فرصتی برای بازبینی نسبت مردم و قدرت، اعتماد و تجربه و پرسش دوباره درباره سرنوشت جمعی است. این پروژه می‌تواند چراغی بر بخش‌هایی از تاریخ خاموش باشد که کمتر دیده شده‌اند.
مخاطب دعوت‌شده: این اثر بیشتر از آنکه مخاطب عام یا صرفا علاقه‌مند به تاریخ بخواهد، با کسانی ارتباط برقرار می‌کند که به سنت نقد، طرح پرسش و گذر از روایت‌های تک‌صدایی علاقه دارند. دانشگاهیان، پژوهشگران، روزنامه‌نگاران، فعالان فرهنگی و جوانانی که به دنبال فهم عمیق‌تر ایران‌اند، مخاطبان اصلی آن خواهند بود. تهیه‌کنندگان این اثری در دعوتی عمومی اعلام کرده‌اند این روایت را فقط تماشا نکنید، بلکه در گفت‌وگو، نقد و بازخوانی مشارکت کنید.
آخرین مطالب منتشر شده در روزنامه شرق را از طریق این لینک پیگیری کنید.
