باستان‌شناسی به‌مثابه سلاح جنگی

به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،

 کرانه باختری را قلب فلسطین می‌دانند. این منطقه حاصلخیز از سال ۱۹۶۷ پس از درگیری نظامی میان اعراب و اسرائیل به اشغال اسرائیلی‌ها در‌آمده و در ماه‌های اخیر بحث الحاق آن به‌ طور ویژه در محافل مطرح شده است. بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل که حمایت تندروها و افراطیون کنست را با خود دارد، به‌تازگی طرح الحاق را پیش کشید؛ اما ظاهرا این طرح از سوی ایالات متحده آمریکا و شخص ترامپ مورد استقبال قرار نگرفته است. با این حال دولت او با سلسله اقداماتی تلاش دارد تا به هر نحو ممکن مانع از تشکیل دولت فلسطینی شده و حتی از تاریخ و باستان‌شناسی برای اثبات حقانیت خود استفاده می‌کند.

یک پرونده باز برای نتانیاهو

مسئله الحاق کرانه باختری به صورت گسترده با مخالفت‌های بین‌المللی روبه‌رو بوده است. با این حال نتانیاهو این موضوع را مانند پرونده‌ای همیشه باز روی میز خود دارد و آن را هر‌از‌گاه به میان می‌کشد. پس از وقایع هفت اکتبر، زمزمه‌هایی که نخست‌وزیر اسرائیل را تشویق به الحاق کامل کرانه باختری می‌کرد، افزایش چشمگیری پیدا کرد. هر‌چند طی نزدیک به دو سال این صداها راه به جایی نبرده‌اند؛ اما دولت او در این منطقه با هدف تغییر واقعیات دست به اقداماتی زده است.

اسرائیل همه چیز را برای الحاق آماده کرده است

نتانیاهو در‌صدد بود‌ در دیدار روز دوشنبه خود با دونالد ترامپ، مسئله الحاق کرانه باختری را با قدرت پیگیری کند. اما این اتفاق تحت تأثیر مخالفت شدید رئیس‌جمهور آمریکا قرار گرفت و ساعتی پیش از دیدار نخست‌وزیر اسرائیل اعلام کرد اکنون زمان مناسبی برای اعمال حاکمیت بر کرانه باختری نیست. با وجود عقب‌نشینی ضمنی، اما شرایط نشان می‌دهد که اسرائیلی‌ها در زمانی که تمرکز رسانه‌ها و نهادهای بین‌المللی و... بر روی مسئله غزه و نسل‌کشی در این ناحیه است، دست به اقداماتی زده‌اند که راه را برای الحاق کرانه باختری هموارتر کرده است.

افزایش چشمگیر شهرک‌سازی‌ها

یکی از مهم‌ترین اقدامات اسرائیل در دو سال اخیر در کرانه باختری، افزایش میزان شهرک‌سازی‌های غیرقانونی است. اسرائیل کرانه باختری را یهودا و سامره خوانده و آن را مکانی می‌داند که به طور تاریخی به آنها تعلق دارد. سال ۲۰۲۴، بتسائل اسموتریچ، وزیر دارایی و استراتژیست اصلی جنبش شهرک‌نشینان، کنترل امور غیرنظامی در بخش‌هایی از کرانه باختری را از ارتش به یک مدیر غیرنظامی منصوب‌شده در وزارت دفاع تحت نظارت خودش منتقل کرد. این تغییر در ظاهر ساده به افزایش بیشتر شهرک‌های اسرائیلی در سرزمین فلسطینی انجامید. کمی بعد دولت نتانیاهو مجوز ساخت ۲۲ شهرک جدید را در کرانه باختری صادر کرد. این اقدام از زمان امضای توافق اسلو سابقه نداشته است.

گسترش مصادره خانه‌های فلسطینی‌ها

منطقه سی در کرانه باختری ناحیه‌ای است که اداره آن به صورت کامل در دست تل‌آویو قرار دارد و در حقیقت به صورت کامل به اشغال درآمده. در ماه می‌ امسال، دولت نتانیاهو تصمیم گرفت‌ روند ثبت زمین‌ها را از سر بگیرد. این به معنای آن است که فلسطینی‌ها باید برای خانه‌های‌شان اسنادی را ارائه دهند که مربوط به پیش از اشغال فلسطین باشد. همین امر باعث خواهد شد که بسیاری از خانه‌ها در منطقه سی که متعلق به فلسطینی‌هاست، مصادره شده و آنها بی‌خانمان شوند.

احیای یک طرح قدیمی

از سال ۱۹۹۵ و بر اثر توافق اسلو، اسرائیل طرحی را که باعث تقسیم کرانه باختری می‌شد، کنار گذاشت. بنا بر روایت واشنگتن پست، پس از ۳۰ سال تأخیر، اسرائیل امسال پروژه‌ای را پیش برد که به طور گسترده تغییردهنده بازی در کرانه باختری تلقی می‌شود: توسعه زمین‌های موسوم به E1 که بیت‌المقدس را به شهرک بزرگ معاله آدومیم متصل می‌کند. با اجرای چنین طرحی عملا امکان تشکیل دولت مستقل فلسطینی از دست خواهد رفت. این همان چیزی است که نتانیاهو برای انجامش بی‌قرار است. نخست‌وزیر اسرائیل با بحرانی روبه‌رو شده که بر‌اساس‌آن بسیاری از متحدان پیشین از‌جمله بریتانیا و فرانسه با به رسمیت شناختن دولت فلسطینی، او را برای تشکیل کشور مستقل فلسطین تحت‌ فشار می‌گذارند. او برای ممانعت از چنین اقدامی که بر‌اساس توافق اسلو قانونی محسوب می‌شود، تن به هر تغییر و تحولی در کرانه باختری خواهد داد.

نتانیاهو نمی‌خواهد ببازد

نتانیاهو سراسر زندگی سیاسی خود را صرف نابود‌کردن هرگونه امکان تشکیل دولت فلسطینی کرده است و اکنون در دولت آمریکا متحدانی دارد که نفوذ تعیین‌کننده دارند. دلبستگی این دولت به راه‌حل دو کشوری متزلزل است، اما بسیاری از شخصیت‌های پرنفوذ در آن، از الحاق گسترده کرانه باختری حمایت می‌کنند. نتانیاهو برای اینکه بتواند مهر تأیید بر خواسته‌های خود در کرانه باختری بزند، از هیچ اقدامی روی‌گردان نیست. در شرایط فعلی خشونت علیه فلسطینی‌ها بیش از هر زمان دیگری شده است و هم‌زمان ده‌ها هزار نفر در دو سال گذشته بی‌خانمان شده‌اند. با همه اینها نتانیاهو اقداماتش را متوقف نخواهد کرد. او جهان را مشغول غزه کرده؛ اما به کرانه باختری اهمیت بیشتری می‌دهد. طبق گزارش‌های منتشر‌‌شده از سوی گاردین، اسرائیل مدت‌هاست که حتی از باستان‌شناسی هم به نفع خود استفاده می‌کند تا کرانه باختری را به اشغال در آورده و هم‌زمان بیت‌المقدس را به‌ عنوان پایتخت ابدی و ازلی خود اعلام کند.

ایده اسرائیلی‌ها آن است که کرانه باختری از نظر تاریخی به‌ طور کامل به آنها تعلق دارد. این ایده پیچیدگی‌های سرزمینی و انسانی و حتی تاریخی را رعایت نکرده و فقط به برخی دستاوردهای مورد مناقشه‌ای اشاره دارد که در زمینه باستان‌شناسی به‌ دست آمده است. آنها در حالی دست به چنین اقداماتی می‌زنند که عملا دستاوردهای باستان‌شناسی را که درباره حضور تاریخی فلسطینی‌ها در سرزمین اشغالی است، در غزه بارها هدف قرار داده و تخریب کرده‌اند. اسرائیل از سال ۱۹۶۷ به این سو بیش از هفت هزار سایت باستان‌شناسی را در کرانه باختری شناسایی کرده است. در شهری که اسرائیلی‌ها آن را شهر داوود می‌نامند، کاوش‌ها از طرف سازمان‌های شهرک‌نشین با حمایت دولت، تونل‌هایی زیر محله‌های فلسطینی حفر کرده که به الحاق بیت‌المقدس شرقی کمک می‌کند. در‌واقع در کرانه باختری اکتشافات تاریخی به‌مثابه سلاحی علیه فلسطینی‌ها استفاده می‌شود. آنها ارتباط ساکنان فلسطینی را با تاریخ خود قطع کرده و در‌صددند تا آنچه حق تاریخی یهود می‌دانند، اثبات کنند. روشی را که دولت نتانیاهو با حمایت راست‌گرایان و مسیحیان انجیلی و طرفداران خود در دولت ترامپ در پیش گرفته است، می‌توان نوعی الحاق خزنده دانست؛ اقدامی که می‌تواند تیشه به ریشه راه‌حل دوکشوری در سرزمین‌های اشغالی زده و فلسطینی‌ها را بیش‌از‌پیش در خطر مرگ و آوارگی قرار دهد.

آخرین مطالب منتشر شده در روزنامه شرق را از طریق این لینک پیگیری کنید.