غزه و تهدید اشغال کامل

به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،

 شرق: اسرائیل بار دیگر در آستانه تصمیمی تاریخی قرار گرفته و زمزمه‌هایی از اشغال کامل غزه برای اولین بار در 20 سال اخیر، در فضای سیاسی و نظامی اسرائیل به گوش می‌رسد. بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، با جدیت روی سناریوی کنترل کامل غزه تأکید دارد و جلسات متعددی را با وزیر دفاع و فرماندهان ارتش برای تدوین راهبرد نهایی جنگ برگزار کرده است. این تحولات، در حالی رخ می‌دهد که موجی از فشارهای بین‌المللی برای توقف جنگ و تسهیل شرایط فاجعه‌بار انسانی در غزه شدت گرفته و در‌عین‌حال، هرگونه امید به آتش‌بس یا مصالحه، فعلا رنگ باخته است. آمارهای منتشر‌شده از منابع فلسطینی و بین‌المللی، تصویری هولناک از وضعیت انسانی در غزه ارائه می‌دهند. بیش از ۶۱ هزار نفر، که عمدتا غیرنظامی هستند، در جریان عملیات نظامی اسرائیل جان خود را از دست داده‌اند. حملات مستمر اسرائیل تقریبا همه دو میلیون جمعیت این منطقه کوچک و پرجمعیت را از خانه‌های‌شان آواره کرده و بر‌اساس گزارش سازمان‌های امدادی، غزه در آستانه قحطی قرار دارد. فقط در روز سه‌شنبه، دست‌کم هشت نفر به دلیل گرسنگی و سوءتغذیه جان باخته‌اند و این آمار مرگ کودکان و زنان همچنان رو به افزایش است. از آغاز جنگ، دست‌کم ۱۸۸ فلسطینی از‌ جمله ۹۴ کودک بر اثر گرسنگی یا عوارض آن جان داده‌اند. اما اسرائیل وجود قحطی را رد می‌کند و فقط به مشکلات پراکنده اشاره دارد؛ با این حال، روایت میدانی و تصاویر منتشرشده از غزه، شرایطی وخیم و بی‌سابقه را نشان می‌دهد. بازارها تقریبا خالی از کالاهای اساسی هستند و کمک‌های بین‌المللی به‌ندرت و با محدودیت بسیار وارد منطقه می‌شود و کالاهایی هم که وارد غزه می‌شوند، اغلب قبل از آنکه به دست مردم برسند، غارت می‌شوند. تلاش‌هایی برای ورود مواد غذایی ضروری مانند شیرخشک، گوشت و برنج، تاکنون نتوانسته بحران را مهار کند.

فشار جهانی و واکنش دیپلماتیک

ابعاد انسانی بحران در غزه به جایی رسیده که خشم افکار عمومی و واکنش‌های دیپلماتیک جهانی را برانگیخته است. چندین کشور اروپایی اعلام کرده‌اند که اگر آتش‌بس برقرار نشود، فلسطین را به رسمیت خواهند شناخت و این موضوع به یکی از ابزارهای فشار بر اسرائیل و همچنین حماس تبدیل شده است. وزارت خارجه تشکیلات خودگردان فلسطین نیز در بیانیه‌ای از جامعه جهانی خواسته «به‌شدت درباره اخبار مربوط به طرح‌های اسرائیل برای اشغال کامل غزه واکنش نشان دهند و برای جلوگیری از اجرائی‌شدن چنین طرح‌هایی فورا وارد عمل شوند». در همین حال، مذاکرات میانجیگرانه میان اسرائیل و حماس که با حمایت ایالات متحده در دوحه پیگیری می‌شد، به شکست انجامیده و هر دو طرف فعلا از هر‌گونه توافق برای آتش‌بس دور شده‌اند. آخرین دور این گفت‌وگوها با هدف دستیابی به یک آتش‌بس 60روزه و مبادله اسرا انجام شد، اما با بن‌بست کامل روبه‌رو شد و امیدها به کاهش تنش عملا نقش بر آب شده است.

اختلافات درون اسرائیل

هرچند ائتلاف حاکم اسرائیل یکی از راست‌گراترین دولت‌های تاریخ اسرائیل محسوب می‌شود و چهره‌هایی در کابینه به‌ طور علنی خواهان الحاق کامل غزه و حتی کرانه باختری هستند، اما ارتش اسرائیل بارها با ایده اشغال کامل و حکومت نظامی بلندمدت بر غزه مخالفت کرده است. ارتش که ماه‌هاست با کمبود نیروی انسانی و فشار مضاعف مواجه است، تأکید دارد حضور دائمی و کنترل همه‌جانبه غزه نیازمند منابع گسترده و فرسایشی است. به‌ همین‌ دلیل هم شاهد اختلاف‌نظرهایی میان رهبران نظامی و سیاسی اسرائیل هستیم؛ چنان‌که برخی از وزرا و اعضای کابینه، فرمانده کل ارتش را تحت فشار قرار داده‌اند تا از هر تصمیم دولت برای تصرف کامل غزه پیروی کند، در‌حالی‌‌که دیگران خواهان شنیدن نظر حرفه‌ای ارتش هستند. هدف اصلی اسرائیل از این عملیات، از بین بردن کامل ساختار نظامی و سیاسی حماس و آزادسازی گروگان‌هایی است که همچنان در اختیار این گروه قرار دارند. اما مشخص نیست که برنامه اشغال کامل، به اشغال نظامی طولانی‌مدت ختم خواهد شد یا یک عملیات محدود برای دستیابی به اهداف مد‌ نظر خواهد بود.

ویرانی و ناامیدی در غزه

در دو سال گذشته، غزه بیش از هر زمان دیگری با ویرانی گسترده و بی‌خانمانی روبه‌رو شده است. تانک‌های اسرائیلی به مناطق مرکزی غزه نفوذ کرده‌اند و هر بار با پیشروی بیشتر، شمار قربانیان و آوارگان افزایش می‌یابد. ساکنان بخش‌هایی از غزه که هنوز از کنترل نظامی اسرائیل در امان مانده‌اند، از هر‌‌گونه حمله جدید به‌شدت بیمناک‌اند و آن را معادل «حکم مرگ برای کل جمعیت» می‌دانند؛ چراکه جایی برای فرار نمانده و حتی دریا هم، آخرین پناهگاه احتمالی را گرفته است. بازارهای غزه با کمبود شدید مواد غذایی و دارو مواجه است و هرگونه روزنه امید برای دریافت کمک‌های انسانی و کاهش قیمت‌ها، بسته به مجوزهای محدود اسرائیل است. ورود چند کامیون حامل شکلات و بیسکویت برای تجار، دردی از بحران عمیق مردم دوا نمی‌کند و نیاز فوری به مواد اساسی مثل شیر‌خشک، گوشت، شکر و برنج همچنان پابرجاست.

تحرکات و واکنش‌های سیاسی

در جبهه دیپلماسی، آمریکا اعلام کرده با اسرائیل برای تدوین طرحی با هدف پایان‌دادن به جنگ همکاری می‌کند؛ طرحی که جزئیات آن هنوز روشن نیست و در برابر آن، برخی مقامات اسرائیلی همچنان بر گسترش عملیات نظامی و حتی الحاق غزه تأکید دارند. در همین حال، مقامات فلسطینی این تهدیدها و زمزمه‌ها را تلاشی برای افزایش فشار بر حماس در میز مذاکره می‌دانند و هشدار می‌دهند این اقدامات، نه‌تنها کمکی به روند صلح نمی‌کند، بلکه می‌تواند دامنه درگیری را گسترش دهد.