پزشکیان و اعتماد به عقلانیت ایرانی

به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،

در بزنگاه‌های تاریخی، ملت‌ها نه‌تنها با دشمنان خارجی، بلکه با بیم‌ها، اضطراب‌ها و آزمون‌های درونی خود نیز مواجه‌اند. گاه تهاجم دشمن، تنها آغاز ماجراست؛ آنچه مسیر آینده را تعیین می‌کند، واکنش و تدبیر ملی است. کشور ما در روزهای اخیر، با حمله‌ای آشکار و بی‌سابقه از سوی رژیم صهیونیستی مواجه شده است. حمله‌ای که نه‌فقط تعرض به خاک ایران، بلکه تعرض به عزت و استقلال این ملت نیز هست.

در این میان، از جمله مسائل قابل توجه، حسن تدبیر دولت و سبک خاص مدیریت بحران توسط رئیس‌جمهور است؛ مدیریتی که به جای هیجان، عقلانیت را برگزید؛ به جای صحنه‌سازی رسانه‌ای، صداقت عملی را در پیش گرفت و به جای تهییج‌های بی‌ثمر، به آرام‌سازی اجتماعی و همبستگی ملی همت گماشت.

در روزهایی که فضای روانی جامعه مستعد اضطراب، احتکار، شایعه‌پراکنی و هراس است، دولت با رفتاری آرام، مقتدر و بی‌ادعا توانسته افکار عمومی را کنترل و آرام کند؛ بی‌آنکه به فرافکنی، تهدید یا عوام‌فریبی متوسل شود.

پزشکیان، برخلاف بسیاری از چهره‌های سیاسی در شرایط مشابه، با پرهیز از صدور بیانیه‌های پرطمطراق یا نمایشی‌کردن جلسات امنیتی، به‌وضوح نشان می‌دهد که گفتمان دولت او، گفتمان عقلانیت، اقدام و اتکا به ظرفیت‌های واقعی کشور است. او به‌جای پناه‌بردن به ابزارهای تبلیغاتی، پشت فرمان اجرائی ایستاده و ترجیح می‌دهد بیشتر عمل کند تا شعار دهد؛ بیشتر تدبیر کند تا تحریک.

یکی از برجسته‌ترین مصادیق این مدیریت سنجیده، کنترل هوشمندانه اضطراب عمومی در حوزه تأمین کالاهای اساسی و نیازهای روزمره مردم در این روزهاست.

همه ما خاطرات بحران‌های مشابه را به‌ یاد داریم یا حداقل در دیگر کشورها شرایط مشابه را شاهد بوده‌ایم؛ از هجوم بی‌موقع مردم به فروشگاه‌ها و صف‌های بلند نان و بنزین گرفته تا کمبودهای مقطعی و بی‌اعتمادی‌های گسترده. اما این‌بار، دولت نشان داد که از گذشته درس گرفته و برای بحران‌ها برنامه‌ریزی کرده است.

زنجیره تأمین مختل نشده، فروشگاه‌ها خالی نشدند، رسانه‌های رسمی نیز به‌درستی مدیریت افکار عمومی را بر عهده گرفتند. حاصل تدبیر، این است که مردم نه به اضطراب پناه بردند، نه به هجوم برای احتکار، چراکه پیام آرامش‌بخش دولت، صادقانه و مؤثر بود. مردم احساس کردند دولت با آنها صادق است، نه مدیر صحنه‌ای برای تبلیغ خود.

در کنار این تدابیر، انسجام اجتماعی و اعتماد مردم به یکدیگر، به‌درستی مورد توجه دولت قرار گرفت.

دولت، به‌ویژه شخص رئیس‌جمهور، بارها و به شکل‌های گوناگون بر لزوم همدلی، انسجام و هم‌سرنوشتی ملی تأکید کرد؛ نه برای تعارف، بلکه به عنوان راهبردی اساسی در مدیریت ملیِ شرایط بحرانی. آنچه در مواجهه با رژیم متجاوز صهیونی اهمیت داشت، نه صرفا پاسخ نظامی، بلکه پاسخ اجتماعی و روانی ملت ایران به تهدیدهای ترکیبی و پیچیده دشمن بود.

پزشکیان و تیم او، به‌درستی فهمیدند که اسرائیل، بیش از آنکه به دنبال تخریب یک هدف فیزیکی باشد، در پی شکستن ستون‌های روانی جامعه ایرانی است: اعتماد عمومی، انسجام ملی و احساس امنیت.

در چنین شرایطی، تأکید دولت بر اعتماد به مردم، گفت‌وگوی بی‌واسطه با ملت، پرهیز از دروغ و نداشتن رفتار پدرسالارانه، بزرگ‌ترین سلاح در برابر جنگ روانی دشمن بود. دولتی که مردم را تهدید نمی‌کند، به مردم دروغ نمی‌گوید، برایشان نقش بازی نمی‌کند و در عوض، به آنان به چشم «شریک در سرنوشت ملی» می‌نگرد، بی‌تردید مستحق اعتماد متقابل نیز هست و این، همان چیزی است که امروز در میدان سیاست و اجتماع ایران قابل مشاهده است؛ نوعی آرامش زیرپوستی که نه از رضایت کامل مردم، بلکه از «اطمینان نسبی» به سلامت روان دولت سرچشمه می‌گیرد.

از سوی دیگر، رسانه‌های رسمی نیز این‌بار بهتر از گذشته عمل کردند. آنها به جای تکرار کلیشه‌های تهدیدآمیز و بی‌اثر، به تبیین نقش مردم در دفاع ملی، امیدآفرینی واقع‌گرایانه و شفاف‌سازی روندها پرداختند. به‌ جای القای ترس یا شور کاذب، میان امید و احتیاط توازن برقرار کردند و نقش مؤثری در ثبات روانی جامعه ایفا کردند.

و اما ملت ایران، بار دیگر نشان داد که اگر جدی گرفته شود، وفادارانه و مؤمنانه در کنار وطن خواهد ایستاد. مردم در این روزها، بدون نیاز به بسیج رسمی، در گفتار و رفتار خود وحدت نشان دادند.

اقشار مختلف جامعه، فارغ از اختلافات سیاسی و طبقاتی، این‌بار هم، مانند دوران دفاع مقدس، نشان دادند که تهدید خارجی، توان ساختن وحدت درونی را دارد؛ اگر از بالا نگاه عقلانی و مهربانانه باشد.

در پایان، باید گفت که دولت دکتر پزشکیان در آغاز راهی دشوار قرار گرفته است. اگر این مسیر بر پایه همان صداقت، خویشتن‌داری، پرهیز از هیجان و اتکا به ظرفیت واقعی مردم ادامه یابد، می‌تواند الگویی ماندگار برای سیاست‌ورزی ملی خلق کند.

در عصری که بسیاری از دولت‌ها، مشروعیت خود را از بحران‌سازی و دوقطبی‌سازی می‌گیرند، پزشکیان این امید را زنده کرده که شاید بشود سیاست را با عقل، صداقت، مردم‌باوری و آرامش نیز پیش برد و اگر این راه ادامه یابد، چه‌بسا روزی تاریخ ایران بنویسد: در یکی از پرتنش‌ترین لحظات تاریخ معاصر، سیاست‌مداری برخاست که به جای فریاد، تدبیر کرد و به‌ جای تحمیل، اعتماد آفرید.