دسترسی به اینترنت حق اساسی کاربر است

به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،

اسفندماه ۱۴۰۲ کتابی رونمایی شد که جای خالی آن در میان کتاب‌های حقوقی حس می‌شد؛ کتاب «حقوق کاربران فضای مجازی» که نوشته باقر انصاری و شیما عطار است. باقر انصاری، دانشیار دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی، پژوهشگر حقوقی و عضو کانون وکلای دادگستری مرکز است. شیما عطار نیز دکترای حقوق خصوصی دارد و پژوهشگر حقوق ارتباطات و فناوری اطلاعات است.

براساس پژوهش‌های انصاری و عطار از منظر حقوقی، پرسش‌های گوناگونی درباره حقوق افرادی که درصدد اتصال به اینترنت و فعالیت در فضای مجازی هستند و می‌توان آنها را کاربران فضای مجازی نامید، مطرح است. دسته‌ای از این پرسش‌ها به حق‌هایی مربوط می‌شوند که کاربران فضای مجازی باید از آنها برخوردار باشند؛ آزادی اتصال به اینترنت، اصل بی‌طرفی شبکه‌ای، حق بی‌نامی، حق استفاده از فناوری‌های ارتباطی (مانند رمزگذاری، بلاک‌چین و همرسانی)، حق بلاک‌کردن، آزادی انجمن و اجتماع، آزادی بیان و اطلاعات و حق بر امن و شفاف‌بودن اینترنت مهم‌ترین عناصر حق دسترسی به اینترنت هستند. دسته‌ای نیز به داده‌های شخصی کاربران مربوط هستند که از سوی ارائه‌دهندگان خدمات دسترسی، خدمات میزبانی، سکوهای برخط و سایر واسطه‌های اینترنتی جمع‌آوری و پردازش می‌شوند؛ حق اطلاع از جمع‌آوری و پردازش داده‌های شخصی، حق دسترسی به داده‌های شخصی، حق اصلاح، حذف، محدودکردن و انتقال داده‌های شخصی و حق اعتراض به پردازش داده‌های شخصی و سرانجام حق آگاهی از تصمیم‌گیری خودکار در این زمره‌اند. همان‌طور که باقر انصاری در مراسم رونمایی این کتاب گفت: «در کشورهای توسعه‌یافته درباره حقوق افراد در فضای مجازی اسناد بین‌المللی و منشورهای حقوقی متعدد تهیه و تدوین شده است، درحالی‌که در کشور ما با این موضوعات بیگانه هستیم. ما قواعد حقوقی حاکم بر فضای مجازی را نمی‌دانیم و حتی برعکس عمل می‌کنیم. افرادی که در فضای مجازی فعالیت می‌کنند باید از حقوقی برخوردار باشند و این کتاب به مسائل حقوقی کاربران در فضای مجازی پرداخته است». این کتاب دو بخش دارد؛ بخش اول به حقوق مرتبط با دسترسی به اینترنت می‌پردازد و بخش دوم حقوق مرتبط با پردازش داده‌های شخصی را بررسی می‌کند. بخش اول را باقر انصاری به نگارش درآورده و بخش دوم هم حاصل پژوهش‌های شیما عطار است. در این کتاب مخاطب به شکل کامل با مبانی و ماهیت حق دسترسی به اینترنت و قلمروی آزادی بیان در فضای مجازی آشنا و علاوه بر این درباره حقوق خود در حوزه داده‌های شخصی، حق اصلاح،‌ حذف، محدود‌کردن و انتقال آنها مطلع می‌شود. چون این کتاب به‌تازگی منتشر شده است، هنوز نسخه آنلاین آن در پلتفرم‌های طاقچه و فیدیبو موجود نیست، اما شما می‌توانید نسخه فیزیکی آن را به صورت آنلاین از سی‌بوک، شهر کتاب مرکزی، سایت هوالوکیل و سایت دادباز تهیه کنید.