گزارش «شرق» از روزهای التهاب و ایستادگی ایرانیان؛ از شلیک اول تا آتش‌بس
۱۲ روز مقاومت
جمعه، ۲۳ خرداد، ساعت سه بامداد؛ تهران در خوابی عمیق فرورفته بود، وقتی آسمان ناگهان گسست و انفجارها پرده شب را دریدند. این آغاز جنگی بود که ۱۲ روز دوام آورد، اما اثراتش تا سال‌ها باقی خواهد ماند. جنگی که نه‌فقط شهرها را لرزاند، بلکه زندگی مردم را، خیابان‌ها را و خاطره‌ها را. در همان ساعات اول، شماری از فرماندهان ارشد نظامی و دانشمندان هسته‌ای ترور شدند، تأسیسات راهبردی بمباران شد و کشور در وضعیت آماده‌باش فرو رفت. اما این فقط آغاز بود.
به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،
جمعه، ۲۳ خرداد، ساعت سه بامداد؛ تهران در خوابی عمیق فرورفته بود، وقتی آسمان ناگهان گسست و انفجارها پرده شب را دریدند. این آغاز جنگی بود که ۱۲ روز دوام آورد، اما اثراتش تا سال‌ها باقی خواهد ماند. جنگی که نه‌فقط شهرها را لرزاند، بلکه زندگی مردم را، خیابان‌ها را و خاطره‌ها را. در همان ساعات اول، شماری از فرماندهان ارشد نظامی و دانشمندان هسته‌ای ترور شدند، تأسیسات راهبردی بمباران شد و کشور در وضعیت آماده‌باش فرو رفت. اما این فقط آغاز بود.
آنچه در ۱۲ روز بعد رخ داد، تنها یک درگیری نظامی نبود، بلکه یک زلزله اجتماعی بود. تهران، همان کلان‌شهر شلوغ، در سکوتی غیرطبیعی فرو رفت. خانواده‌ها مهاجرت کردند، کلاس‌ها تعطیل شد، اینترنت قطع شد، صف سوخت شلوغ شد و اضطراب، بی‌وقفه، روی شانه مردم نشست. این گزارش، روایتی است از آن 12 روز سنگین؛ روزهایی که برای همیشه در حافظه ایران باقی خواهند ماند. جنگی که در نهایت بنا بر آمارهای رسمی وزارت بهداشت، تا چهارم تیرماه ۶۲۷ شهید و چهار‌هزار‌و ۸۷۰ مجروح بر جای گذاشت.
روز اول – جمعه 23 خرداد
ساعت سه بامداد بود. تهران در خوابی سنگین فرو رفته بود؛ خیابان‌ها خاموش، پنجره‌ها بسته و شب، بی‌صدا شهر را در بر گرفته بود. ناگهان، تاریکی شکاف برداشت. انفجاری سهمگین، مثل تیشه‌ای در دل سکوت، خواب پایتخت را تکه‌تکه کرد. در ساعت سه بامداد جمعه شهر لرزید، سکوت تهران با صدای انفجارهایی پیاپی در هم شکست. عملیات نظامی گسترده رژیم صهیونیستی با نام «شیر بیدار» آغاز شد؛ ارتش اسرائیل مدعی شد در این عملیات بیش از ۳۰۰ نقطه از خاک ایران را هدف قرار داده است؛ از تهران، اصفهان و قم گرفته تا تبریز، بوشهر، لرستان، کرمانشاه و آذربایجان شرقی.
در تهران، مناطق مختلفی ازجمله شهریار، ملارد، چیتگر، قیطریه، نیاوران، مهرآباد، نوبنیاد، نارمک، شهرک دقایقی، شهرک شهید چمران، سعادت‌آباد، ازگل، اندرزگو، شهرآرا، فرحزاد و میدان کتاب هدف قرار گرفتند. صدای انفجارهای شدید در پاکدشت، پارچین، میدان کلاهدوز، خنداب، فردو، نطنز، کرمانشاه، خرم‌آباد، تبریز و اهواز نیز به گوش رسید.
در فردو، سایت هسته‌ای هدف حملات آمریکا قرار گرفت و سامانه‌های پدافندی قم (حضرت معصومه) دو بار با پرتابه‌ها درگیر شدند. در نطنز، مجتمع غنی‌سازی اورانیوم «احمدی‌روشن» آسیب دید. در تبریز، پدافند هوایی بارها فعال شد و اطراف پالایشگاه مورد اصابت قرار گرفت. تأسیسات وزارت دفاع در نوبنیاد، پالایشگاه گازی پارس جنوبی و فجر جم در بوشهر و پایگاه هوایی نوژه همدان نیز از دیگر اهداف اصلی این عملیات بودند.
در همان ساعات ابتدایی، خبر شهادت بسیاری از فرماندهان ارشد نظامی و دانشمندان هسته‌ای کشور تأیید شد. در حمله مستقیم به مناطق محل سکونت و فرماندهی، پنج چهره ارشد نظامی کشور به شهادت رسیدند؛ سپهبد حسین سلامی فرمانده کل سپاه، سپهبد محمدحسین باقری رئیس ستاد کل نیروهای مسلح، سردار امیرعلی حاجی‌زاده فرمانده نیروی هوافضای سپاه، سردار غلامعلی رشید فرمانده قرارگاه خاتم‌الانبیا و سردار مهدی رهبان از فرماندهان عالی‌رتبه سپاه. همراه با آنان، پسر سردار رشید و فرشته باقری (دختر سردار باقری) نیز در حملات به منازل مسکونی این فرماندهان به شهادت رسیدند.
شش دانشمند هسته‌ای هم در این عملیات ترور شدند؛ فریدون عباسی‌دوانی، محمدمهدی طهرانچی (رئیس دانشگاه آزاد)، احمدرضا ذوالفقاری‌داریانی، عبدالحمید مینوچهر رئیس دانشکده مهندسی هسته‌ای دانشگاه شهید بهشتی، سید‌امیرحسین فقهی و شهید مطلبی‌زاده. همسر و محافظ طهرانچی نیز در حمله به منزل او شهید شدند؛ در همان جریان حمله به ساختمان استادان در محله سعادت‌آباد. در جریان حمله به محل سکونت دریابان علی شمخانی نیز او به‌شدت مجروح و به بیمارستان منتقل شد.
براساس اعلام خبرگزاری فارس، در تهران ۷۸ نفر از شهروندان شهید و ۳۲۹ نفر مجروح شدند. در نارمک، ساختمان‌های مسکونی فرو ریخت و پنج شهید و ۲۰ مجروح از زیر آوار بیرون کشیده شدند. در فرحزاد نیز جسد یک مادر و کودک در میان شعله‌های ناشی از اصابت موشک کشف شد. در تبریز، هشت نفر از مردم به شهادت رسیدند. در کل استان آذربایجان شرقی، ۱۸ شهید و ۳۵ مجروح گزارش شد. در دیگر استان‌ها و شهرها مانند خنداب، سنندج، کرمانشاه و لرستان نیز گزارش‌هایی از آسیب‌دیدگی یا تخریب تأسیسات منتشر شد. روز جمعه ۲۳ خرداد ۱۴۰۴، به‌عنوان یکی از پرخسارت‌ترین روزهای تاریخ معاصر ایران ثبت شد. شبی که با صدای انفجار و دود آغاز شد و صبح، با حوادث عجیبی رقم خورد.
روز دوم – شنبه 24 خرداد
صبح آن روز که طلوع هنوز در افق تهران کامل نشده بود، آسمان تهران و چندین استان دیگر زیر بارانی از انفجارهای پیاپی لرزید. حملات هوایی اسرائیل در سه موج سنگین، مناطق مختلف کشور را هدف قرار داد. تهران، کرج، چیتگر، شرق تهران، شهریار و ملارد ازجمله مناطقی بودند که زیر باران انفجارها قرار گرفتند. در همین حال، صدای فعال‌شدن سامانه‌های پدافندی در نقاط مختلف شهر شنیده می‌شد؛ آسمان تهران بار دیگر پر از دود و هراس شد. در اصفهان، صدای انفجارهایی از دوردست شنیده شد. برخی منابع احتمال دادند این انفجارها در نزدیکی تأسیسات صنعتی یا هسته‌ای رخ داده باشد. پدافند هوایی این استان نیز فعال شد. حملات هم‌زمان به چند استان دیگر ازجمله کرمانشاه، بوشهر، هرمزگان، لرستان، آذربایجان شرقی و تهران، نشان از گسترش جغرافیای درگیری داشت. یک کارخانه ماشین‌سازی در بروجرد و سایت‌هایی در تبریز هدف قرار گرفتند؛ همچنین حملاتی به تأسیسات گازی در بندرعباس، فاز ۱۴ پارس جنوبی در کنگان و پالایشگاه فجر جم گزارش شد. حریق در این تأسیسات مهار شد و به گفته مقامات، تلفات جانی در این بخش‌ها نداشت.
در تهران، انبارهای سوخت شهران و شهرری به صورت مستقیم هدف قرار گرفتند؛ دود سیاه ناشی از حریق، برای ساعت‌ها در آسمان پایتخت شناور بود. در نوبنیاد تهران، تأسیسات وابسته به وزارت دفاع، ازجمله سازمان نوآوری و پژوهش‌های دفاعی (سپند) و ستاد وزارتخانه، در تیررس مستقیم قرار گرفتند. منابع رسمی اعلام کردند در این روز، سه دانشمند هسته‌ای، علی بکایی‌کریمی، منصور عسگری و سعید برجی، به شهادت رسیدند. همچنین دو مقام عالی‌رتبه نظامی شامل غلامرضا محرابی (معاون اطلاعات ستاد کل) و خسرو حسنی (جانشین اطلاعات هوافضای سپاه) شهید شدند. تهران در شوک بود؛ ترور هدفمندی نیز در محله نارمک انجام شد. بمبی صوتی بیرون بیمارستان حکیم منفجر شد که هرچند تلفات نداشت، فضای روانی را بیش‌از‌پیش ملتهب کرد.
سخنگوی سپاه پاسداران در بیانیه‌ای اعلام کرد که هدف اصلی این حملات، «خرابکاری در شبکه علمی و دفاعی کشور» بوده است، اما تأکید کرد که بخش زیادی از این تهدیدها دفع شده‌اند. وزارت دفاع نیز در بیانیه‌ای حملات روز دوم را «آزمونی تازه برای توان دفاعی کشور» خواند و وعده «پاسخی قاطع» داد.
همان شب، ایران نخستین دور از واکنش موشکی خود را با شدتی بی‌سابقه آغاز کرد. العربیه و المیادین گزارش دادند که در این حمله، شهرهای اورشلیم، تل‌آویو، حیفا و الجلیلی هدف قرار گرفتند. سامانه‌های گنبد آهنین و دیگر لایه‌های دفاعی اسرائیل با وجود تلاش نتوانستند تمام موشک‌ها را رهگیری کنند. خبرگزاری فارس گزارش داد که در این عملیات، از موشک‌های بالستیک «عماد»، «قدر» و «خیبرشکن» استفاده شد. این آغاز فاز فعال واکنش ایران بود؛ از آن شب به بعد، معادله جنگ تغییر کرد.
روز سوم – یکشنبه 25 خرداد
سپیده‌دم روز سوم، تهران هنوز درگیر کابوس روز قبل بود. سکوت بامدادی خیلی زود با صدای فعال‌شدن پدافند هوایی در نقاط مختلف شهر شکست. تهران، اصفهان و مشهد بار دیگر در خط مقدم قرار گرفتند. مناطق شرقی و غربی پایتخت هدف حملات هوایی قرار گرفتند و صدای ضدهوایی، هم‌زمان با آژیر آمبولانس‌ها، فضای شهر را فرا گرفت.
در اصفهان، حمله‌ای به یکی از مراکز وزارت دفاع گزارش شد. در مشهد، موشک‌هایی حوالی فرودگاه شهید هاشمی‌نژاد فرود آمدند. با وجود فعال‌شدن پدافند، انفجارها شنیده شد، اما بنا بر اعلام منابع رسمی، به باند و تأسیسات فرودگاه آسیبی وارد نشد. اما نقطه اوج آن روز، ترور فرماندهان اطلاعاتی سپاه بود. سردار محمد کاظمی (رئیس سازمان اطلاعات سپاه)، سردار حسن محقق و سردار محسن باقری در حمله مستقیم اسرائیل به شهادت رسیدند. شهرک شهید چمران در شمال تهران هم در این روز مورد حمله قرار گرفت و در این حمله 60 نفر ازجمله 20 کودک شهید شدند.
رژیم اسرائیل مدعی شد بیش از ۱۲ نقطه ذخیره‌سازی و پرتاب موشک ایران را هدف گرفته و یک افسر ارشد راداری را نیز ترور کرده است. اما ایران نیز برای نخستین‌بار حملات موشکی روزانه را به خاک اسرائیل آغاز کرد: بیش از ۲۰ موشک به تل‌آویو، حیفا، تامرا و هرتزلیا شلیک شد. منابع اسرائیلی از اصابت برخی از این موشک‌ها به اهداف شهری و زخمی‌شدن چندین نفر خبر دادند. سخنگوی سپاه اعلام کرد که ایران با اجرای مرحله سوم عملیات «وعده صادق»، به ترور فرماندهان خود پاسخ داده و تأکید کرد این روند حملات هدفمند ادامه خواهد یافت. به گفته او، دفاع هوایی ایران سهم عمده‌ای در حفاظت از آسمان کشور در برابر موج حملات دشمن داشته و ۲۸ فروند پهپاد متخاصم در مدت ۴۸ ساعت اخیر سرنگون شده‌اند. در میان حملات، شهادت ۱۰ کودک در منطقه نارمک تهران و شهادت یک دانشمند هسته‌ای به همراه خانواده‌اش در ساری، بار دیگر ماهیت غیرنظامی اهداف اسرائیل را نشان داد. انفجار مهیبی هم در محله صابونچی رخ داد و دست‌کم پنج نفر، شامل چند کودک و زن، کشته یا مجروح شدند. تلفات سه‌روزه حملات رژیم صهیونیستی تا پایان روز سوم، به گفته سخنگوی وزارت بهداشت، به ۲۲۴ شهید رسید که بخش عمده‌ای از آنها زنان و کودکان‌اند. ساعت آغاز به کار متروی تهران به دلیل کاهش تردد شهروندان به ساعت ۵:۳۰ صبح تغییر کرد. دود ناشی از آتش‌سوزی انبار نفت شهران همچنان در آسمان تهران دیده می‌شود، اما بنا به اعلام وزارت نفت، سوخت‌رسانی ادامه یافت و جای نگرانی نبود.
روز چهارم- دوشنبه 26 خرداد
سحرگاه روز چهارم، آسمان ایران مانند بامداد جنگ‌زده‌ای باز دوباره تیرگی و انفجار را تجربه کرد؛ اما این بار جنگ، رنگی جدید یافته بود. هم‌زمان با ادامه حملات هوایی و پهپادی اسرائیل، ایران برای اولین بار موشک‌های هایپرسونیک خود را به سوی اهداف حیاتی در سرزمین‌های اشغالی پرتاب کرد. طبق گزارش رسمی فرارو، این موشک‌ها تأسیسات نظامی مانند تأسیسات موشکی و زیرساخت‌های حیفا و تل‌آویو را هدف قرار داده و خسارت‌های درخور توجهی بر جای گذاشتند.
در کنار این، سپاه با استفاده از سامانه سوم خرداد، یک پهپاد اسرائیلی را در نزدیکی کاشان سرنگون کرد. رسانه‌های فارس و سپاه گزارش دادند که حمله هوایی اسرائیل بر غرب تهران متمرکز بود؛ از حوالی پرند و قلعه‌حسن‌خان تا دزفول و اندیمشک. پدافند هوایی این نقاط فعال شد و صدای انفجار و هشدارها آسمان را لرزاند. در روز چهارم جنگ، ساختمان شیشه‌ای صداوسیما هم هدف بمباران هوایی قرار گرفت و دود و آتش در آسمان پایتخت به چشم آمد. ساعاتی پس از این حادثه نام معصومه عظیمی، عضو دبیرخانه صداوسیما، و نیما رجب‌پور، سردبیر، به عنوان اسامی شهدای حمله اسرائیل به این سازمان منتشر شد.
روز پنجم – سه‌شنبه 27 خرداد
در پنجمین روز از جنگ، بامداد سه‌شنبه ۲۷ خرداد، سپاه پاسداران در بیانیه‌ای رسمی از اجرای «موج دهم عملیات وعده صادق ۳» خبر داد و اعلام کرد پایگاه‌های نظامی مبدأ حملات اخیر اسرائیل با «حملات دقیق موشکی و پهپادی» هدف قرار گرفته‌اند. به گزارش خبرگزاری فارس، این عملیات ادامه‌ای بر «حق مشروع دفاع» جمهوری اسلامی عنوان و بر پاسخ‌های مرحله‌ای تأکید شد.
در این روز، پدافند هوایی در چندین نقطه کشور فعال شد؛ از تهران و قم تا شیراز، بندرعباس، دزفول و آذربایجان شرقی. سامانه‌های دفاعی ایران موفق شدند چندین پهپاد مهاجم را رهگیری و ساقط کنند. وزارت اطلاعات هم از شناسایی و انهدام شبکه‌ای وابسته به موساد در شهرهای زنجان، شهرری و بوشهر خبر داد. طبق گزارش ایرنا، این تیم جاسوسی قصد جمع‌آوری اطلاعات عملیاتی و مختل‌سازی سایبری را داشته که پیش از اقدام، متلاشی شد. در پنجمین روز از این جنگ تحمیلی، سه غیرنظامی در کاشان شهید و چهار نفر مجروح شدند و ترافیک اینترنت کشور از حوالی ساعت ۱۸:۲۰ به‌شدت کاهش یافت و در بسیاری از نقاط تقریبا صفر شد. اما ساعاتی بعد، پلیس فتا اختلالات اینترنت را ناشی از حملات سایبری دانست و تأکید کرد برنامه‌ای برای اینترنت ملی در کار نیست. این اطلاعیه پاسخی به نگرانی‌های عمومی از قطع گسترده ارتباطات بود.
روز ششم - چهارشنبه ۲۸ خرداد
در ششمین روز از جنگ، چهارشنبه ۲۸ خرداد ۱۴۰۴، سپاه با اعلام آغاز «موج یازدهم عملیات وعده صادق ۳»، برای اولین‌بار از موشک‌های نسل اول «فتاح» را در عملیات واقعی استفاده کرد و اعلام شد این موشک‌های برد بالا که قابلیت عبور از سامانه‌های پدافندی دشمن را دارند، به اهدافی در خاک اسرائیل شلیک شدند. در داخل کشور، سامانه‌های پدافندی در شهرهای مهمی از جمله تهران، اصفهان، ورامین، تبریز و رشت فعال شدند و دو پهپاد شناسایی هرمس ۹۰۰ اسرائیل در حوالی اصفهان و ورامین رهگیری و ساقط شدند. در تهران، صدای انفجارهایی در مناطق مختلف از جمله حوالی دانشگاه افسری امام حسین(ع)، منطقه خجیر، لویزان و کهریزک شنیده شد؛ حملاتی که موجب زخمی‌شدن تعدادی از نیروهای انتظامی و آسیب‌دیدن برخی ساختمان‌ها، به‌ویژه اطراف ستاد فرماندهی فراجا شد.
هم‌زمان فرودگاه پیام کرج نیز هدف حملات موشکی قرار گرفت و پدافند هوایی کرمانشاه نیز پس از حملات صبحگاهی، فعال و در حالت آماده‌باش بود. در ورامین نیز یک هواگرد دشمن توسط نیروهای امنیتی منهدم شد. در همین روز، صرافی نوبیتکس از دسترسی غیرمجاز به زیرساخت‌های اطلاع‌رسانی و کیف پول گرم خود خبر داد و برای جلوگیری از خسارات بیشتر، دسترسی به وب‌سایت و اپلیکیشن خود را به طور موقت قطع کرد. نوبیتکس مسئولیت کامل این حادثه را پذیرفته و وعده جبران خسارت‌ها را داده است.
برای مقابله با تهدیدهای سایبری و حفظ امنیت زیرساخت‌ها، وزارت ارتباطات محدودیت موقت در اینترنت بین‌الملل اعمال کرد. سخنگوی دولت هم اعلام کرد این کاهش سرعت صرفا موقتی و امنیتی است و هیچ برنامه‌ای برای جایگزینی اینترنت ملی در شرایط عادی وجود ندارد. این موضوع اما با واکنش‌های منفی زیادی از سوی مردم همراه بود. از سوی دیگر، رئیس سازمان غذا و دارو با انتشار بیانیه‌ای به مردم اطمینان داد که تأمین دارو و تجهیزات پزشکی بدون وقفه ادامه دارد و بخش‌های مربوطه به صورت مستمر در حال پیگیری نیازهای کشور هستند. نیمی از شعب بانک‌های تهران فقط خدمات ضروری را ارائه کردند و سخنگوی کمیسیون آموزش مجلس از احتمال تعویق دو تا سه‌هفته‌ای زمان برگزاری آزمون سراسری خبر داد. در کنار تمام این رخدادها، نیروهای امنیتی موفق شدند ۱۸ نفر از عوامل وابسته به دشمن را که در کارگاه‌های محلی در حال طراحی پهپادهای جاسوسی و انتحاری بودند، بازداشت کنند.
روز هفتم – پنجشنبه 29 خرداد
در هفتمین روز از درگیری، موج چهاردهم عملیات موشکی «وعده صادق» آغاز شد؛ عملیاتی که طی آن بیش از ۲۰ فروند موشک بالستیک به عمق خاک اسرائیل شلیک شد و آژیرهای خطر در شهرهای تل‌آویو، حیفا و مناطق مرکزی به صدا درآمد.
هم‌زمان پدافند هوایی ایران با رهگیری و سرنگونی دست‌کم دو پهپاد اسرائیلی در مناطق تبریز، باقرشهر و کهریزک، توانست خسارت‌های احتمالی را پیش از وقوع دفع کند. در بخش امنیت داخلی نیز پاک‌سازی شبکه‌های جاسوسی موساد ادامه یافت و بنا‌بر اخبار منتشرشده در استان‌های یزد و کرمان تعدادی از عوامل وابسته به اسرائیل بازداشت شدند. در تهران که همچنان در قلب حملات قرار داشت، سامانه‌های پدافند هوایی فعال بودند. اختلالات در شبکه‌های اینترنتی و ارتباطی به‌ویژه در مناطق مرزی و برخی شهرهای بزرگ ادامه داشت و با توجه به شرایط جنگی و ضرورت مدیریت بحران، برخی مدارس و ادارات در استان‌های مختلف کشور تعطیل بودند یا به‌صورت غیرحضوری فعالیت می‌کردند.
روز هشتم – جمعه 30 خرداد
در روز جمعه، ۳۰ خرداد ۱۴۰۴ و در هشتمین روز از جنگ، تنش‌ها همچنان ادامه داشت و گزارش‌های متعددی درباره حملات موشکی، تلفات انسانی و وضعیت عمومی کشور منتشر شد. در این روز، سپاه پاسداران با اعلام آغاز موج شانزدهم عملیات «وعده صادق» از شلیک حدود ۲۰ فروند موشک بالستیک به اهدافی در عمق خاک اسرائیل خبر داد. این حملات پاسخی به حملات هوایی اسرائیل به تأسیسات هسته‌ای ایران بود و رسانه‌های صهیونیستی نیز گزارش دادند که در پی این حملات، ۲۱ نفر زخمی شده‌اند که حال برخی از آنان وخیم اعلام شده است. در پی ادامه درگیری‌ها، بخش قابل توجهی از تلفات انسانی به جان‌باختن دست‌کم ۱۴ دانشمند هسته‌ای ایرانی اختصاص داشت که در جریان حملات هوایی اسرائیل شهید شدند.
روز نهم – شنبه 31 خرداد
روز نهم حمله نظامی رژیم صهیونیستی به ایران با شدت و پیچیدگی بیشتر ادامه یافت؛ روزی که از یک سو شاهد گسترش حملات هوایی و پهپادی به زیرساخت‌های ایران بود و از سوی دیگر، پاسخ‌های تهاجمی ایران به سرزمین‌های اشغالی، وارد مرحله‌ای تازه شد.
از بامداد شنبه، سامانه‌های پدافند هوایی ایران در شهرهای شیراز، تبریز، اصفهان، تهران، اهواز، ماهشهر و همدان فعال شدند و در برخی مناطق مانند غرب کشور صدای انفجارهای متعدد شنیده شد. فرمانده پدافند غرب کشور اعلام کرد که ۱۲ فروند پهپاد تهاجمی و شناسایی اسرائیلی در منطقه سرنگون شده و لاشه اغلب آنها تحویل ستاد مرکزی پدافند شده است. در تبریز نیز ششمین پهپاد اسرائیل با واکنش پدافند هوایی استان آذربایجان شرقی منهدم شد. به موازات این تحرکات، ارتش و سپاه ایران نیز موج نوزدهم عملیات «وعده صادق ۳» را آغاز کردند که شامل پرتاب ده‌ها موشک و پهپاد انهدامی به مواضع نظامی اسرائیل بود. در این میان، حملات هدفمندی نیز علیه دانشمندان و فرماندهان نظامی ایران رخ داد. دست‌کم دو دانشمند هسته‌ای به نام‌های سید‌ایثار طباطبایی و یک دانشمند دیگر به همراه همسرش در تهران ترور شدند. گزارش‌هایی نیز از تلاش برای ترور نفر سوم در محله مرزداران منتشر شده است. علاوه بر این، در حمله پهپادی به خرم‌آباد، پنج نفر از مدافعان وطن به شهادت رسیدند و در اندیمشک نیز سه عضو یک خانواده در جریان بمباران یک ساختمان کشاورزی جان باختند. زیرساخت‌های امدادی و درمانی هم از حملات در امان نماندند. وزیر بهداشت اعلام کرد سه بیمارستان و شش آمبولانس هدف حملات قرار گرفته‌اند. پایگاه اورژانس ۱۱۵ در مزار شهدای هویزه نیز به طورکامل تخریب شد. برآوردها از شهادت حدود ۴۰۰ نفر و زخمی‌شدن بیش از سه هزار نفر در سراسر کشور حکایت داشت.
روز دهم – یکشنبه اول تیر
در روز دهم جنگ، بامداد یکشنبه، نبرد وارد مرحله‌ای تازه و خطرناک شد. آمریکا برای نخستین بار به طور مستقیم و آشکار به تأسیسات هسته‌ای ایران حمله کرد؛ اقدامی که از سوی رسانه‌ها و مقام‌های ایرانی «جنایتی آشکار» و از سوی کارشناسان بین‌المللی، بزرگ‌ترین عملیات هوایی ایالات متحده از زمان جنگ عراق توصیف شد. طبق گزارش خبرنگار فاکس‌نیوز، در این حمله سنگین، شش بمب سنگرشکن GBU-57 توسط جنگنده‌های B-2 بر فراز سایت فردو رها شد و هم‌زمان، ۳۰ موشک کروز تاماهاوک نیز تأسیسات نطنز و اصفهان را هدف قرار دادند. دقایقی پس از این حملات، صدای انفجارهای مهیب در تبریز، کرمانشاه و ساوجبلاغ شنیده شد و سامانه‌های پدافندی در چند استان فعال شدند. در یزد، پدافند سپاه الغدیر با موفقیت چند ریزپرنده مهاجم را ساقط کرد، اما در حملات هم‌زمان به دو مرکز نظامی در این شهر، هفت پاسدار و دو سرباز وظیفه به شهادت رسیدند. بوشهر نیز شاهد دو حمله هوایی بود. در حمله‌ای تکان‌دهنده در نجف‌آباد، یک آمبولانس حامل بیمار هدف قرار گرفت و سه نفر، از جمله بیمار، جان خود را از دست دادند. در قم، حمله به یک پادگان نظامی باعث شهادت چهار پاسدار و مجروح‌شدن دو نفر دیگر شد. سخنگوی مدیریت بحران استان قم همچنین از تعرض هوایی به اطراف سایت فردو خبر داد اما اعلام کرد که امنیت کامل در استان برقرار است. در جبهه پاسخ، سپاه موج بیستم عملیات «وعده صادق ۳» را با شلیک ۴۰ موشک جدید آغاز کرد. در این عملیات برای نخستین بار از موشک‌های چندکلاهکه خیبرشکن استفاده شد که اهدافی چون فرودگاه بن‌گورین، مراکز بیولوژیکی و مقرهای فرماندهی جایگزین اسرائیل را با دقت بالا مورد اصابت قرار دادند. هم‌زمان با تشدید حملات، ۵۳ نفر از عوامل وابسته به اسرائیل در استان فارس به اتهام فیلم‌برداری از اماکن حساس، نگهداری پهپاد و ارسال اطلاعات دستگیر شدند.
سازمان انرژی اتمی ایران نیز در بیانیه‌ای رسمی حمله به تأسیسات هسته‌ای را «نقض آشکار معاهده NPT» دانست و اعلام کرد این حملات با اطلاع و همراهی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی انجام شده است. این سازمان بر تداوم فعالیت‌های هسته‌ای ایران و پیگیری حقوقی این حملات تأکید کرد. در پایان روز دهم، جبهه‌ها گشوده‌تر، قربانیان بیشتر و عمق درگیری به طرز بی‌سابقه‌ای گسترده‌تر شده است.
روز یازدهم - دوشنبه ۲ تیر ۱۴۰۴
روز یازدهم جنگ، با شلیک موشک‌های ایرانی به قلب پایگاه العدید در قطر آغاز شد؛ حمله‌ای که واکنشی مستقیم به بمباران تأسیسات هسته‌ای ایران توسط آمریکا و اسرائیل محسوب می‌شد. در این روز، موشک‌های نقطه‌زن اسرائیلی زندان اوین در شمال تهران را هدف قرار دادند. این حمله بی‌سابقه، در حالی رخ داد که بسیاری از نهادهای حقوق بشری نسبت به سلامت زندانیان در این مجموعه هشدار داده بودند. بخشی از تأسیسات اداری و ساختمان بندهای عمومی دچار آسیب جدی شد و دود غلیظی برای ساعت‌ها از ضلع غربی زندان بلند بود. منابع رسمی جزئیاتی از تلفات انسانی منتشر نکردند، اما شاهدان عینی از انتقال اضطراری چند مجروح به بیمارستان‌های طالقانی و لبافی‌نژاد خبر دادند. این حمله موجی از واکنش‌ها را در داخل و خارج کشور به همراه داشت؛ از جمله سازمان‌های بین‌المللی که آن را مصداق آشکار نقض حقوق بشر و حمله به زیرساخت‌های غیرنظامی خواندند.
تنها در یک روز، پهپادهای تهاجمی و جاسوسی رژیم صهیونیستی از نوع هرمس، هرون و هاروپ در نقاط مختلف کشور – از اراک و خرم‌آباد تا رباط‌کریم و آسمان تبریز – شناسایی و منهدم شدند. پدافند هوایی کشور اعلام کرد که از آغاز درگیری‌ها، بیش از ۱۳۰ فروند پهپاد دشمن را نابود کرده است.
در کرمانشاه، یک مادر و کودک شش ساله‌اش به نام یاسین مولایی در حمله هوایی به شهادت رسیدند و در اهواز و تبریز نیز صدای انفجارها و درگیری پدافند با اهداف متخاصم گزارش شد. در بوشهر، پس از ضرب‌العجل شورای عالی امنیت ملی، شمار زیادی از مردم ریزپرنده‌هایی را که برای عملیات خرابکاری آماده شده بودند، تحویل دادند. در لرستان نیز ۱۰ نفر به اتهام جاسوسی و همکاری با دشمنان دستگیر شدند.
روابط عمومی سپاه استان البرز اعلام کرد در حملات هوایی بامداد دوشنبه، دوم تیر، ۱۴ پاسدار و بسیجی در ستاد سپاه امام حسن مجتبی استان البرز به شهادت رسیدند. بر اساس این بیانیه سرتیپ دوم پاسدار سید مجتبی معین‌پور، داود دیده‌بان شهروند کرجی، سرباز وظیفه فردین ابراهیمی، سرباز وظیفه سالار موسوی‌نژاد، سرباز وظیفه جواد ایزدی، پاسدار ابراهیم نظری، سرهنگ پاسدار رضا زمان‌زاده، سرهنگ پاسدار محمد روشندل، سرهنگ پاسدار داود زندیه، سرهنگ پاسدار علی عسگری، سرهنگ دوم پاسدار سعید شریفی، سرهنگ دوم پاسدار ولی رضازاده، سروان پاسدار علی جوادی‌پور و سروان پاسدار سید مصطفی میرغفاری شهید شدند. همچنین و بر اساس بیانیه نخست این سپاه شهادت سردار سرتیپ پاسدار مجتبی کرمی، جانشین فرماندهی سپاه استان البرز، سردار اکبر عنایتی، معاون اجتماعی سپاه استان البرز، علی ترکاشوند، مسئول معاونت نظارت و بازرسی حوزه نمایندگی، سرهنگ غلام اوجانی، سرهنگ دوم محسن کوه‌خیل، خواهر پاسدار فاطمه صالحی و بسیجی غلامرضا سوری تأیید شد.
روز دوازدهم – سه‌شنبه 3 تیر
روز دوازدهم جنگ، در حالی آغاز شد که سکوتی سنگین بر آسمان ایران و منطقه سایه انداخته بود. ساعت ۷:۳۰ صبح به وقت تهران، با توافقی غیررسمی و بیانیه‌نشده، آتش‌بس میان ایران و اسرائیل آغاز شد؛ درست پس از آنکه آخرین موشک‌های ایران به خاک رژیم صهیونیستی برخورد کرد و به گفته رسانه‌های عبری، در شهر بئرالسبع دست‌کم هشت نفر کشته و بیش از ۳۰ نفر زخمی شدند.
اگرچه موشک‌ها خاموش شدند، اما روایت درد هنوز در جریان بود. در گیلان، معاون سیاسی استانداری اعلام کرد شمار شهدای حمله هوایی به منطقه مسکونی در آستانه اشرفیه به ۱۶ نفر رسید؛ شهری که چند روز پیش‌تر هم در صدر اخبار به‌واسطه شهادت یک دانشمند هسته‌ای جوان قرار داشت. در همان روز، برخی منابع از ترور سید محمدرضا صدیقی‌صابر، پزشک و فعال اجتماعی، در منزل پدری‌اش در آستانه اشرفیه خبر دادند؛ تنها چند روز پس از آنکه فرزند نوجوانش در حمله موشکی اسرائیل به منزل‌شان در تهران کشته شده بود. چند روز بعد، اسامی کشته‌شدگان این روز منتشر شد: سیده محیا صدیقی‌صابر، سید محمدرضا صدیقی‌صابر، فاطمه صدیقی‌صابر، زهرا صابر، موسی صابر، سلطنت حسن‌پور، یاس صابر، حامد صابر، میلان صابر، مهسا احمری، امیرعلی چترعنبرین، احمد لطیفی‌راد، روح‌انگیز فرهنگ‌امینی، شهربانو پوررمضان، مجتبی پوررمضان و یک شهید مجهول‌الهویه.
در این روز، آمار نهایی شهدای حملات مستقیم رژیم صهیونیستی به ایران نیز منتشر شد: ۶۱۰ شهید و چهار هزار و ۷۴۶ مجروح. از این میان، ۴۹ زن، از جمله دو مادر باردار و ۱۳ کودک که کوچک‌ترین‌شان تنها دو ماه داشت، جان خود را از دست دادند. کادر درمان نیز با ۲۵ شهید و مجروح، هدف قرار گرفت؛ هفت بیمارستان، ۹ آمبولانس، چهار پایگاه بهداشت و شش مرکز اورژانس خسارت دیدند.
تهران بیشترین مجروح و شهید را داشت، کرمانشاه در رتبه دوم، خورستان، لرستان، اصفهان، مرکزی، آذربایجان شرقی، همدان، زنجان و گیلان هم در رتبه سوم تا دهم قرار می‌گیرند. حسین کرمانپور، رئیس مرکز اطلاع‌رسانی وزارت بهداشت در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: 86.1 درصد شهدا در محل حادثه جان داده و فقط 13.9 درصد پس از ورود به بیمارستان شهید شده‌اند که نشان از عمق تخریب و آوار و آتش است.
استان البرز نیز در روز پایانی بهای سنگینی داد. در حمله به مقر سپاه امام حسن مجتبی (ع) در کرج، دست‌کم هفت نفر از فرماندهان، روحانیون و پاسداران برجسته به شهادت رسیدند، از جمله سردار مجتبی کرمی، جانشین فرماندهی سپاه استان و شهیده فاطمه صالحی از نیروهای خواهران بسیج. در کنار آن، شهادت سردار علیرضا لطفی، جانشین سازمان اطلاعات فراجا نیز تأیید شد؛ از جمله مهم‌ترین چهره‌های امنیتی که در جریان این نبرد به شهادت رسید.
با آغاز آتش‌بس، مقام‌های امنیتی نیز بر بازگرداندن امنیت داخلی تمرکز کردند. استاندار تهران اعلام کرد خروج اتباع غیرمجاز تسریع خواهد یافت و برخورد با تهدیدات امنیتی ادامه دارد. روز دوازدهم جنگ، پایان بمباران‌ها بود، اما نه پایان داغ. پایان انفجارها بود، اما نه پایان زخمی که بر خاک و خاطره ایران باقی ماند.
۱۲ روز جنگ؛ تهران در سکوتی بی‌سابقه
جنگی که 12 روز طول کشید، تهران و بسیاری از شهرهای ایران را دستخوش تحولات عمیق کرد؛ تحولات و اتفاقاتی که هنوز برای خیلی‌ها باورکردنی نیست. خیابان‌ها خالی شدند و صدای زندگی در بسیاری از نقاط شهر به سکوتی سنگین تبدیل شد. خانواده‌های بسیاری راهی شهرهای دیگر شدند؛ تهران در این مدت به شهری نیمه‌خالی و خلوت تبدیل شد، حالتی که شاید کمتر کسی آن را به یاد داشته باشد. مردم عکس‌هایشان را در شبکه‌های اجتماعی به اشتراک گذاشتند، با دلهره و امید به اینکه در بازگشت زندگی در همین نقطه ایستاده باشد. این تصاویر، قصه مردمی بود که میان اضطراب و امید، روزگار سختی را گذراندند. عده‌ای اما ماندند؛ کسانی که جایی برای رفتن نداشتند یا ترجیح دادند در خانه خود بمانند، حتی اگر خطر جانشان را تهدید کند. در این 12 روزی که کش آمده بود، خیلی کش آمده بود، مدارس و دانشگاه‌ها تعطیل یا نیمه‌تعطیل شدند. ادارات و سازمان‌ها با کاهش ساعات کاری و دورکاری سعی کردند سلامت کارکنان را تضمین کنند. در بخش خصوصی به‌خصوص شرکت‌های فناوری اطلاعات، فعالیت‌ها با حداقل نیرو و تدابیر امنیتی ادامه یافت.
تأمین دارو، تجهیزات پزشکی و مایحتاج ضروری در این مدت با چالش‌هایی روبه‌رو بود، اما مسئولان با تلاش مستمر مانع از ایجاد بحران جدی شدند. فروشگاه‌ها و مراکز عرضه کالا با مشکلاتی در تأمین مواجه بودند، ولی مدیریت مناسب شرایط را تا حد ممکن کنترل کرد. صف‌های طولانی در پمپ‌بنزین‌ها و نگرانی بابت تأمین سوخت، به‌ویژه در روزهای آغازین که کوچ اجباری از تهران کلید خورده بود، روی خشن دیگری از این جنگ نابرابر بود.
این 12 روز جنگ، تهران را با چالشی بزرگ روبه‌رو کرد، اما با اعلام آتش‌بس، نفس‌ها به شماره افتاد، مردم کمی آرام گرفتند و امید به بازگشت به روزهای عادی، در دل‌ها زنده شد. این روزها هرچند سخت، اما در تاریخ این شهر به یادگار خواهند ماند؛ یادگاری از مقاومت، همبستگی و امید.
آخرین اخبار روزنامه را از طریق این لینک پیگیری کنید.
