بازگشت ترور به سوریه
هم‌زمان با بهبود نسبی اوضاع در سوریه، حمله‌ای مرگبار به جامعه مسیحیان، این کشور را در شوک فروبرد. در حومه دمشق، یک فرد مظنون به عضویت در داعش وارد کلیسای مار الیاس شد و هنگام برگزاری مراسم یکشنبه، به سوی نمازگزاران ارتدوکس یونانی آتش گشود و سپس جلیقه انفجاری خود را منفجر کرد. طبق اعلام وزارت بهداشت سوریه، تاکنون دست‌کم ۲۰ کشته و ۵۲ مجروح تأیید شده‌اند.
به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،
شرق: هم‌زمان با بهبود نسبی اوضاع در سوریه، حمله‌ای مرگبار به جامعه مسیحیان، این کشور را در شوک فروبرد. در حومه دمشق، یک فرد مظنون به عضویت در داعش وارد کلیسای مار الیاس شد و هنگام برگزاری مراسم یکشنبه، به سوی نمازگزاران ارتدوکس یونانی آتش گشود و سپس جلیقه انفجاری خود را منفجر کرد. طبق اعلام وزارت بهداشت سوریه، تاکنون دست‌کم ۲۰ کشته و ۵۲ مجروح تأیید شده‌اند.
هنگامی که خبرنگاران به محل حادثه رسیدند، نیروهای امنیتی مسلح محوطه را مسدود کرده بودند و تلاش می‌کردند جمعیت مضطربی را که گرد آمده بودند، دور کنند. خیابان‌ها پوشیده از آوار و شیشه‌های شکسته بود و داخل کلیسا، لکه‌های خون همه‌جا دیده می‌شد. اعضای کلاه‌سفیدها مشغول جست‌وجو میان اثاثیه شکسته بودند و با کمک یک سگ، به دنبال مواد منفجره عمل‌نکرده می‌گشتند. کشیشی مبهوت وسایل مذهبی پراکنده روی زمین را جمع می‌کرد.
«خانه‌ام چند خیابان پایین‌تر است. وقتی صدای تیراندازی را شنیدم، بلافاصله فهمیدم اتفاقی افتاده است. صدای انفجار هم متفاوت بود؛ شبیه موشک‌هایی که این روزها در آسمان سوریه منهدم می‌شوند نبود. وقتی رسیدم، فقط هرج‌ومرج و بوی خون را حس کردم. نتوانستم وارد شوم. من کاتولیک یونانی‌ام و آنها ارتدوکس یونانی‌اند، اما مطمئنم برخی از کشته‌ها را می‌شناسم، شاید حتی از بستگانم باشند. الان فقط بی‌حس شده‌ام»؛ اینها حرف‌های جورج، یکی از ساکنان محل است.
شایعات و گمانه‌زنی‌ها درباره هویت مهاجم به‌سرعت در میان جمعیت پیچید. ماریا، یکی دیگر از ساکنان، می‌گوید: «مطمئنم مهاجم چچنی یا یکی از اهالی قفقاز بود. یادم هست قبلا یک فرد افراطی به این کلیسا آمد تا مردم را به زور مسلمان کند و نیروهای امنیتی او را بیرون انداختند. این حتما انتقامی برای همان ماجرا بود».
وزارت کشور سوریه رسما اعلام کرد که داعش مسئول این حمله است. پلیس و نیروهای لباس‌شخصی امنیتی جدید، که به سلاح کلاشینکف مجهز بودند، بلافاصله وارد عمل شدند و در سراسر شهر ایست‌های بازرسی ایجاد کردند. خودروها بازرسی و رهگذران تفتیش بدنی شدند.
این حمله مرگ‌بارترین اقدامی بود که داعش از زمان سقوط بشار اسد انجام داده است. پس از فروپاشی حکومت پیشین، احمد الشرع و گروه او، هیئت تحریرالشام (HTS)، زمام امور را به دست گرفتند. با وجود پیشینه رادیکال و همکاری سابق با داعش، دولت جدید وعده داد که از اقلیت‌ها، از جمله جامعه پرشمار مسیحیان و دیگر اقلیت‌های سوریه، حفاظت خواهد کرد. آنان مدعی‌اند بسیاری از هسته‌های داعش شناسایی و خنثی شده‌اند، اما این حمله توانست از میان تدابیر امنیتی عبور کند.
یادآوری تلخ سال‌های جنگ داخلی
این حادثه گامی به عقب برای سوریه و یادآور تلخی از ۱۴ سال جنگ داخلی ویرانگر این کشور است. بزرگ‌ترین چالش رئیس‌جمهور موقت، اتحاد گروه‌های مسلح متعدد با ایدئولوژی‌ها و گرایش‌های مذهبی و قومی متفاوت بود. با این حال، اقدامات مهمی چون توافق با نیروهای دموکراتیک سوریه به رهبری کردها (SDF) و ارتش ملی سوریه مورد حمایت ترکیه (SNA) انجام شده است. اما خطر داعش همچنان پابرجاست و به نظر می‌رسد این گروه هنوز هم تهدیدی جدی برای آینده سوریه محسوب می‌شود.
چشم‌انداز آینده سوریه
حمله اخیر به کلیسای مار الیاس در حومه دمشق، نه‌تنها بار دیگر زخم‌های کهنه جنگ داخلی ویرانگر سوریه را تازه کرد، بلکه به‌روشنی نشان داد که با وجود تغییرات گسترده در ساختار سیاسی و امنیتی کشور، تهدید گروه‌های افراطی همچنان پابرجاست. سوریه پس از بیش از یک دهه جنگ، وارد مرحله‌ای حساس و شکننده از بازسازی و ثبات نسبی شده است. اما رخدادهایی نظیر حمله خونین اخیر، به‌وضوح آسیب‌پذیری این وضعیت را برجسته می‌کند.
در سال‌های اخیر و پس از سقوط حکومت اسد، دولت موقت به رهبری احمد الشرع و گروه هیئت تحریرالشام (HTS) تلاش کرده‌اند با کنار گذاشتن اختلافات ایدئولوژیک و مذهبی، نوعی نظم و انسجام را بر کشور حاکم کنند. توافق‌های صورت‌گرفته با نیروهای دموکراتیک سوریه و ارتش ملی سوریه، اگرچه از بروز جنگ‌های داخلی گسترده جلوگیری کرده، اما هنوز هم سایه اختلافات و رقابت‌های قومی، مذهبی و منطقه‌ای بر کشور سنگینی می‌کند.
در این میان، اقلیت‌های مذهبی به‌ویژه مسیحیان سوریه همچنان در معرض تهدیدات جدی قرار دارند. وعده دولت جدید برای حمایت از اقلیت‌ها و تأمین امنیت آنها، هرچند در عمل تا حدی تحقق یافته، اما حملات پراکنده و هدفمند گروه‌هایی چون داعش نشان می‌دهد که تأمین امنیت پایدار نیازمند ساختاری منسجم‌تر، همکاری‌های گسترده‌تر و اصلاحات عمیق‌تر در سیستم‌های امنیتی و اطلاعاتی است.
علاوه بر تهدیدات امنیتی، مشکلات اقتصادی و بحران‌های معیشتی نیز بر وضعیت کشور سایه انداخته‌اند. زیرساخت‌های آسیب‌دیده، آوارگی میلیون‌ها نفر و رکود اقتصادی، چالش‌هایی هستند که روند بازسازی و آشتی ملی را کند کرده‌اند. بسیاری از خانواده‌ها هنوز به خانه‌های خود بازنگشته‌اند و نرخ بیکاری و فقر در مناطق مختلف کشور بالاست. این شرایط، بستر مناسبی برای فعالیت و جذب نیرو توسط گروه‌های تندرو فراهم می‌کند.
از سوی دیگر، تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی نیز به‌شدت بر آینده سوریه تأثیرگذار است. نفوذ قدرت‌های خارجی و رقابت‌های ژئوپلیتیکی در خاک سوریه، فضای بی‌ثباتی و ابهام را تشدید کرده است. ایران، ترکیه، روسیه و حتی برخی کشورهای غربی، هریک به نحوی در معادلات سیاسی و امنیتی سوریه نقش دارند و همین موضوع، تصمیم‌گیری‌های داخلی را پیچیده‌تر می‌کند.
با این‌همه، امید به آینده‌ای بهتر همچنان زنده است. تلاش‌های جامعه مدنی، فعالان محلی و برخی نهادهای بین‌المللی برای بازسازی کشور، حمایت از آسیب‌دیدگان جنگ و ترویج هم‌زیستی مسالمت‌آمیز میان اقوام و مذاهب مختلف، روزنه‌هایی از امید ایجاد کرده است. اگر دولت موقت بتواند با ایجاد ساختارهای امنیتی قوی‌تر، مبارزه جدی‌تر با افراط‌گرایی و فساد و جلب اعتماد اقلیت‌ها و جامعه جهانی، روند اصلاحات و آشتی ملی را تسریع کند، شاید سوریه بتواند از چرخه خشونت عبور کند و وارد دوره‌ای از ثبات و توسعه پایدار شود.
در نهایت، مسیر آینده سوریه به تصمیم‌ها و سیاست‌های امروز گره خورده است؛ انتخاب‌هایی که می‌توانند سرنوشت این کشور را برای سال‌ها تعیین کنند؛ یا به سوی صلح، امنیت و بازسازی پیش ببرند، یا آن را گرفتار دور باطل ناامنی و خشونت نگاه دارند.
آخرین اخبار روزنامه را از طریق این لینک پیگیری کنید.
