فیلم آلفا با بازی گلشیفته فراهانی اکران شد

فیلم آلفا در جشنواره کن به نمایش در‌آمد. فیلمی که گلشیفته فراهانی در آن بازی می‌کند و‌ «جولیا دوکورنو» کارگردان آن برنده جایزه کن است.

این فیلم در شب اولین اکرانش در کن، با تشویق ۱۲‌دقیقه‌ای روبه‌رو شد‌. هرچند برخی در میانه نمایش فیلم درخواست قطع‌شدن و عدم نمایش آن را داشتند و با سروصدا می‌خواستند این فیلم نمایش داده نشود.

در دوران پساکرونا، بسیاری از فیلم‌سازان و داستان‌پردازان تجربیات خود از همه‌گیری را وارد روایت‌هایشان کرده‌اند. در جشنواره کن امسال‌ نیز چند نمونه از این آثار ‌حضور دارند؛ از‌جمله ایدینگتون ساخته آری آستر که طنزی سیاسی است. اما این جولیا دوکورنو است که با فیلم آلفا، به‌ طرزی درخشان، رنج، اضطراب و ناامیدی ناشی از یک ویروس مرگبار را به تصویر می‌کشد؛ نه‌فقط برای فرد بیمار، بلکه برای خانواده‌ای که در آستانه از دست دادن عزیزی قرار دارند.

آلفا، داستان پیچیده‌ دختری ۱۳‌ساله به نام آلفا (با بازی ملیسا بوروش) و مادرش (گلشیفته فراهانی) را روایت می‌کند که دایی آلفا، امین (با بازی طاهر رحیم) را به خانه می‌پذیرند؛ مردی که با اعتیاد به مواد مخدر دست‌وپنجه نرم می‌کند. ماجرا از آنجا آغاز می‌شود که آلفا در یک میهمانی، به‌طور اتفاقی تتویی دریافت می‌کند. مادرش که پزشک است، وحشت‌زده می‌شود‌ از اینکه سوزن آلوده ممکن است آلفا را به ویروسی مرگبار مبتلا کرده باشد؛ ویروسی که بدن انسان را به‌ تدریج به مرمر تبدیل می‌کند. آنچه در ادامه می‌بینیم، روایتی است سرشار از عشق، دل‌شکستگی و سوگ‌ که با لطافتی بی‌نظیر در هم تنیده شده و تحسین بیننده را نسبت به توانایی داستان‌گویی دوکورنو و گستره خلاقیت او برمی‌انگیزد. نام جولیا دوکورنو در کنار فیلم تیتان، برنده نخل طلای کن، قرار دارد. او ‌با نخستین فیلمش، خام، شناخته شد و بسیاری او را با ژانر وحشت جسمی می‌شناسند. اما آلفا به‌کلی از این مسیر فاصله می‌گیرد و این تغییر به سود فیلم است. در آلفا، وحشت جسمی نه به‌صورت خارجی، بلکه به‌ طرزی درونی وجود دارد. ویروس بی‌نامی که شیوع یافته، به‌ آرامی بدن انسان را به مجسمه‌ای از مرمر زیبا تبدیل می‌کند؛ فرایندی دردناک و بی‌درمان. نکته اینجاست که این دگرگونی ظاهرا ترسناک یا چندش‌آور نیست، بلکه وحشت در ناتوانی در برابر ابتلا و مرگی آهسته و جانکاه نهفته است. دوربین دوکورنو همچنان آگاهانه بر بدن انسان تمرکز دارد. آلفا‌ که حالا ۱۳‌ساله است، می‌ترسد‌ به ویروس مبتلا شده باشد. او طرد‌شدن و آزار هم‌کلاسی‌هایش را تجربه می‌کند؛ کسانی که او را نه یک انسان، بلکه منبعی متحرک از بیماری می‌دانند. حتی دوستان نزدیکش نیز از او می‌ترسند‌ با آنکه به نظر نمی‌رسد ویروس به‌ راحتی منتقل شود. تنها پناهگاه او، آغوش مادرش است.

مادر آلفا‌ که پزشک است و اوج بحران را از نزدیک دیده، از احتمال بیماری دخترش وحشت دارد؛ در‌حالی‌که هم‌زمان نگران ترک اعتیاد برادرش نیز هست. زنی خسته اما استوار است؛ زنی که بار سنگین جهان را بر دوش می‌کشد، اما هرگز زیر آن خم نمی‌شود.

در حقیقت، «آلفا» نگاهی هنرمندانه و ظریف به پیامدهای روانی و اجتماعی همه‌گیری دارد. آنچه در همان دقایق ابتدایی آلفا آشکار می‌شود، این است که این یک فیلم همه‌گیری معمولی نیست و از دوکورنو نیز کمتر از این انتظار نمی‌رود. گرچه برخی عناصر آشنا از‌جمله بیمارستان‌های مملو از بیماران یا عزیزان نگران و ناامید در آن دیده می‌شود، اما دوکورنو برخلاف بسیاری از آثار مشابه، مستقیما به نقد اجتماعی یا سیاسی نمی‌پردازد. او دوربین استعاری خود را به درون می‌چرخاند. تماشاگران جشنواره کن با تشویق‌های پرشور و فریادهای تحسین‌آمیز از جولیا دوکورنو و گروهش استقبال کردند؛ برای درام ترسناکی که با کدهایی درباره ویروسی مرموز و ترس و طرد اجتماعی ناشی از آن ساخته شده است. با اینکه آلفا در مقایسه با تیتان (برنده نخل طلا) به‌مراتب کم‌خشونت‌تر است،‌ از نظر احساسی به همان اندازه تأثیرگذار بود؛ به‌طوری که هنگام روشن‌شدن چراغ‌ها، چند نفر از بازیگران مشغول پاک‌کردن اشک‌های خود بودند.

از میان بازیگران، ملیسا بوروش (در نقش آلفا)، گلشیفته فراهانی (در نقش مادر آلفا) و طاهر رحیم (در نقش دایی معتاد و مبتلا به ویروس) با تشویق ویژه مواجه شدند. ‌باید دید‌ این فیلم می‌تواند باز هم جایزه‌ای برای کارگردان و عواملش به همراه بیاورد.