علی مطهری در نامهای سرگشاده به اظهارات دبیر شورای نگهبان پاسخ داد
بخشی از انتخاب را هم برعهده مردم بگذارید
شرق: علی مطهری سکوت مجلسی‌ها را شکسته و به اظهارات دبیر شورای نگهبان درباره طرح اخیر مجلس واکنش نشان داده است. او نامهای خطاب به احمد جنتی نوشته و در آن از اعلام موضع او و سخنگوی شورا درباره طرح مجلس انتقاد کرده است. مطهری در این نامه که در کانال رسمی تلگرام او منتشر شده، صحبت اخیر دبیر شورای نگهبان درباره اصلاح قانون انتخابات را «تأمل‌برانگیز و حاکی از نگاه از بالا به پایین به مجلس» دانسته است. مطهری نوشته «گویی نه این است که شورای نگهبان صرفا باید مصوبه مجلس را از نظر انطباق با شرع و قانون اساسی بررسی و اظهارنظر کند؛ بلکه نیت‌خوانی می‌کنید که این طرح با هدف بی‌خاصیت‌کردن احراز صلاحیت داوطلبان طراحی و تصویب شده است». احمد جنتی چهارشنبه هفته گذشته گفته بود که طرح اصلاح قانون انتخابات مجلس، ریاست‌جمهوری و مجلس خبرگان برای «بی‌خاصیت‌کردن احراز صلاحیت داوطلبان» طراحی و تصویب شده است.
مطهری، نماینده تهران، نامه خود را این‌طور ادامه داد: «به شما و آقای کدخدایی -که از همان ابتدا از این طرح ابراز نگرانی کرد- حق می‌دهم که نگران باشید؛ چرا‌که سال‌ها... با عنوان مبهم «نظارت استصوابی» هر کاری که خواسته‌اید، کردهاید و اکنون بناست این نظارت بر‌اساس معیارهای مشخص انجام شود». عباسعلی کدخدایی، سخنگوی شورا، در یکی از شبکه‌های مجازی پیش از تصویب طرح در مجلس با ادبیاتی تند به آن انتقاد کرده بود؛ طرحی که در پی اصلاح فرایند تأیید صلاحیت نامزدهای انتخابات بود. بر‌اساس مصوبه مجلس در این طرح نظارت استصوابی شورای نگهبان باید «طبق قانون» انتخابات مجلس باشد؛ چرا‌که به گفته نمایندگان نظارت استصوابی «بدون مرز» نیست. مطهری نوشته «گفته‌اید مجلس توجهی به اصلاح قانون انتخابات نکرد و حالا در روزهای پایانی خود به فکر اصلاح قانون انتخابات افتاده است. اولا مجلس طرح مفصلی در اصلاح قانون انتخابات مجلس ارائه کرد و شما رد کردید. ثانیا چه فرقی می‌کند مجلس طرحی را در روزهای پایانی ارائه کند یا در روزهای آغازین یا در وسط دوره. شما وظیفه دارید منصفانه درباره آن اظهارنظر کنید». او به بخش دیگری از صحبت‌های جنتی نیز پاسخ داده:
«گفته‌اید باید اصلاح قانون انتخابات ناظر به سیاست‌های کلی انتخابات باشد. اتفاقا این طرح ناظر به همین سیاست‌ها از‌جمله حفظ حقوق نامزدها در بررسی صلاحیت‌ها و پاسخ‌گو بودن شورای نگهبان درباره عملکرد خود است تا شورای نگهبان از آن جایگاه... که برای خود فرض کرده و خود را ناظر و عالم به همه اعمال و نیات و معیار عقاید و اظهارنظرهای نامزدها می‌داند، پایین بیاید».
تکلیف شرط عدالت چه می‌شود؟
اما نکته دیگر اینجاست که طرح اصلاح قانون انتخابات با اجماع نمایندگان از طیف‌های مختلف سیاسی تصویب شد. حتی در نخستین جلسه محسن کوهکن، نماینده اصولگرا، در دفاع از آن صحبت کرد؛ در‌حالی‌که طراح آن علی مطهری بود. مطهری نوشته «گفته‌اید اصلاح قانون انتخابات باید با کار دقیق و کارشناسی به دور از هیجانات انجام شود. اینها را مجلسی‌ها بهتر از شما می‌دانند و عمل می‌کنند. نیازی به رهنمود حضرت‌عالی نیست؛ اما آن هیجانات را شما و آقای کدخدایی و... ایجاد کرده‌اند. شما پاسخ دهید که چه کردهاید که هم اصولگرا و هم اصلاح‌طلب، هم رد‌صلاحیت‌شده و هم رد‌صلاحیت‌نشده در جریان بررسی این طرح در مجلس فریادش ... بلند بود و نگران ... و کاهش سرمایه اجتماعی انقلاب و نظام بودند...». او اضافه کرد: «اما جالب است که در آخر، مکنون قلبی خود را بروز داده‌‌اید و آن اینکه، گفته‌اید امیدوارم مجلس یازدهم اقدام به اصلاح قانون انتخابات کند؛ یعنی از پیش مصوبه اخیر مجلس دهم را رد کردهاید. در‌این‌صورت تکلیف شرط عدالت در اعضای شورای نگهبان چه می‌شود؟». مطهری نوشته که «بی‌اختیار به یاد تشرهای امام خمینی (ره) به شورای نگهبان» افتاده که «چگونه جناب‌عالی و
امثال جناب‌عالی را... به حقوق مردم توجه می‌داد»: «این تفکر را که همه مراحل انتخاب را شما باید انجام دهید، از سر خود بیرون کنید. بخشی از انتخاب را هم برعهده مردم بگذارید. فرضا دو نفر فاسد وارد مجلس شوند، بهتر از آن است که ده‌ها اصلح از ورود به مجلس باز بمانند. امیدوارم در روش خود تجدیدنظر کنید».
مطهری پیش‌از‌این و پس از رد‌صلاحیت در انتخابات مجلس یازدهم نیز نامه‌هایی سرگشاده به دبیر شورای نگهبان نوشته بود. او در یکی از این نامه‌ها که روایتی از جلسه با یکی از اعضای حقوق‌دان شورای نگهبان داشت، نوشته بود: «اینکه عضو حقوق‌دان شورای نگهبان در جلسه‌ای که به دعوت شورا به آنجا رفتم، تلویحا گفت شما باید همان را بگویید که ما می‌گوییم، لرزه بر اندامم انداخت و در یک لحظه فکر کردم که دارم خواب می‌بینم. در‌آن‌حال سخن امام خمینی (ره) در فرانسه به یادم آمد که فرمود: «در جمهوری اسلامی حتی کمونیست‌ها در اظهارنظر آزادند»». در چنین شرایطی به نظر می‌رسد که آخرین تلاش مجلس دهمی‌ها هم برای اصلاح قانون انتخابات از سد شورای نگهبان عبور نخواهد کرد. آنها تلاش کردند تا با مصوبه اخیر تأیید صلاحیت را تا حدودی اصلاح و محدود به گزارش‌های مراجع چهارگانه کنند.
شرق: علی مطهری سکوت مجلسی‌ها را شکسته و به اظهارات دبیر شورای نگهبان درباره طرح اخیر مجلس واکنش نشان داده است. او نامهای خطاب به احمد جنتی نوشته و در آن از اعلام موضع او و سخنگوی شورا درباره طرح مجلس انتقاد کرده است. مطهری در این نامه که در کانال رسمی تلگرام او منتشر شده، صحبت اخیر دبیر شورای نگهبان درباره اصلاح قانون انتخابات را «تأمل‌برانگیز و حاکی از نگاه از بالا به پایین به مجلس» دانسته است. مطهری نوشته «گویی نه این است که شورای نگهبان صرفا باید مصوبه مجلس را از نظر انطباق با شرع و قانون اساسی بررسی و اظهارنظر کند؛ بلکه نیت‌خوانی می‌کنید که این طرح با هدف بی‌خاصیت‌کردن احراز صلاحیت داوطلبان طراحی و تصویب شده است». احمد جنتی چهارشنبه هفته گذشته گفته بود که طرح اصلاح قانون انتخابات مجلس، ریاست‌جمهوری و مجلس خبرگان برای «بی‌خاصیت‌کردن احراز صلاحیت داوطلبان» طراحی و تصویب شده است.
مطهری، نماینده تهران، نامه خود را این‌طور ادامه داد: «به شما و آقای کدخدایی -که از همان ابتدا از این طرح ابراز نگرانی کرد- حق می‌دهم که نگران باشید؛ چرا‌که سال‌ها... با عنوان مبهم «نظارت استصوابی» هر کاری که خواسته‌اید، کردهاید و اکنون بناست این نظارت بر‌اساس معیارهای مشخص انجام شود». عباسعلی کدخدایی، سخنگوی شورا، در یکی از شبکه‌های مجازی پیش از تصویب طرح در مجلس با ادبیاتی تند به آن انتقاد کرده بود؛ طرحی که در پی اصلاح فرایند تأیید صلاحیت نامزدهای انتخابات بود. بر‌اساس مصوبه مجلس در این طرح نظارت استصوابی شورای نگهبان باید «طبق قانون» انتخابات مجلس باشد؛ چرا‌که به گفته نمایندگان نظارت استصوابی «بدون مرز» نیست. مطهری نوشته «گفته‌اید مجلس توجهی به اصلاح قانون انتخابات نکرد و حالا در روزهای پایانی خود به فکر اصلاح قانون انتخابات افتاده است. اولا مجلس طرح مفصلی در اصلاح قانون انتخابات مجلس ارائه کرد و شما رد کردید. ثانیا چه فرقی می‌کند مجلس طرحی را در روزهای پایانی ارائه کند یا در روزهای آغازین یا در وسط دوره. شما وظیفه دارید منصفانه درباره آن اظهارنظر کنید». او به بخش دیگری از صحبت‌های جنتی نیز پاسخ داده:
«گفته‌اید باید اصلاح قانون انتخابات ناظر به سیاست‌های کلی انتخابات باشد. اتفاقا این طرح ناظر به همین سیاست‌ها از‌جمله حفظ حقوق نامزدها در بررسی صلاحیت‌ها و پاسخ‌گو بودن شورای نگهبان درباره عملکرد خود است تا شورای نگهبان از آن جایگاه... که برای خود فرض کرده و خود را ناظر و عالم به همه اعمال و نیات و معیار عقاید و اظهارنظرهای نامزدها می‌داند، پایین بیاید».
تکلیف شرط عدالت چه می‌شود؟
اما نکته دیگر اینجاست که طرح اصلاح قانون انتخابات با اجماع نمایندگان از طیف‌های مختلف سیاسی تصویب شد. حتی در نخستین جلسه محسن کوهکن، نماینده اصولگرا، در دفاع از آن صحبت کرد؛ در‌حالی‌که طراح آن علی مطهری بود. مطهری نوشته «گفته‌اید اصلاح قانون انتخابات باید با کار دقیق و کارشناسی به دور از هیجانات انجام شود. اینها را مجلسی‌ها بهتر از شما می‌دانند و عمل می‌کنند. نیازی به رهنمود حضرت‌عالی نیست؛ اما آن هیجانات را شما و آقای کدخدایی و... ایجاد کرده‌اند. شما پاسخ دهید که چه کردهاید که هم اصولگرا و هم اصلاح‌طلب، هم رد‌صلاحیت‌شده و هم رد‌صلاحیت‌نشده در جریان بررسی این طرح در مجلس فریادش ... بلند بود و نگران ... و کاهش سرمایه اجتماعی انقلاب و نظام بودند...». او اضافه کرد: «اما جالب است که در آخر، مکنون قلبی خود را بروز داده‌‌اید و آن اینکه، گفته‌اید امیدوارم مجلس یازدهم اقدام به اصلاح قانون انتخابات کند؛ یعنی از پیش مصوبه اخیر مجلس دهم را رد کردهاید. در‌این‌صورت تکلیف شرط عدالت در اعضای شورای نگهبان چه می‌شود؟». مطهری نوشته که «بی‌اختیار به یاد تشرهای امام خمینی (ره) به شورای نگهبان» افتاده که «چگونه جناب‌عالی و
امثال جناب‌عالی را... به حقوق مردم توجه می‌داد»: «این تفکر را که همه مراحل انتخاب را شما باید انجام دهید، از سر خود بیرون کنید. بخشی از انتخاب را هم برعهده مردم بگذارید. فرضا دو نفر فاسد وارد مجلس شوند، بهتر از آن است که ده‌ها اصلح از ورود به مجلس باز بمانند. امیدوارم در روش خود تجدیدنظر کنید».
مطهری پیش‌از‌این و پس از رد‌صلاحیت در انتخابات مجلس یازدهم نیز نامه‌هایی سرگشاده به دبیر شورای نگهبان نوشته بود. او در یکی از این نامه‌ها که روایتی از جلسه با یکی از اعضای حقوق‌دان شورای نگهبان داشت، نوشته بود: «اینکه عضو حقوق‌دان شورای نگهبان در جلسه‌ای که به دعوت شورا به آنجا رفتم، تلویحا گفت شما باید همان را بگویید که ما می‌گوییم، لرزه بر اندامم انداخت و در یک لحظه فکر کردم که دارم خواب می‌بینم. در‌آن‌حال سخن امام خمینی (ره) در فرانسه به یادم آمد که فرمود: «در جمهوری اسلامی حتی کمونیست‌ها در اظهارنظر آزادند»». در چنین شرایطی به نظر می‌رسد که آخرین تلاش مجلس دهمی‌ها هم برای اصلاح قانون انتخابات از سد شورای نگهبان عبور نخواهد کرد. آنها تلاش کردند تا با مصوبه اخیر تأیید صلاحیت را تا حدودی اصلاح و محدود به گزارش‌های مراجع چهارگانه کنند.