اگر اروپایی‌ها موضوع ایران را به شورای امنیت ببرند؛
تهدید ظریف به خروج از NPT
شرق: وزير خارجه اين بار عجله‌اي براي ترک مجلس نداشت. آمده بود تا به سؤال دو نماينده پاسخ دهد و توقفي طولاني در بهارستان داشته باشد. با اين حال، آنچه ديروز توجه‌ها را به ظريف معطوف کرد، پاسخ‌هاي او به دو نماينده درباره برنامه موشکي و اقدامات وزارت خارجه براي مقابله با آمريکا نبود. ظريف در حاشيه حضور در صحن در گفت‌وگويي با «خانه ملت» بار ديگر از احتمال بررسي خروج ايران از NPT صحبت کرد؛ آن هم در صورتي که کشورهاي «اروپايي‌ها اقدام ديگري انجام دهند». سه کشور اروپايي اخيرا وارد فعال‌کردن فرايند مکانيسم «ماشه» شدند و حالا برخي سخنان وزير خارجه را هشداري در صورت پيشبرد اين فرايند دانستند. با اين حال، ديروز روسيه نخستين عضو توافق هسته‌اي بود که به اين سخنان واکنش نشان داد. سرگئي ريابکوف، معاون وزير امور خارجه روسیه، گفته «ما به ايران راجع به اقدامات حساب‌نشده بر حسب حفظ تعهدات جمهوري اسلامي ايران در معاهده NPT هشدار مي‌دهيم و بر اين باوريم که دليلي براي مطرح‌کردن چنين مسئله‌اي وجود ندارد». ايران از سال 1348 يعني نخستين سال‌هاي ايجاد پيمان منع گسترش سلاح‌هاي هسته‌اي به آن پيوسته است.
احتمال خروج از NPT
وزير خارجه توضيح داده که ايران مکانيسم حل اختلاف را بعد از خروج آمريکا از برجام آغاز کرده است؛ مکانيسمي که گويا اروپايي‌ها بعد از يک سال در پي فعال‌کردن آن هستند. ظريف گفته «وزارت امور خارجه از مسير حقوقي موضوع را دنبال مي‌کند. جمهوري اسلامي ايران بحث روش حل اختلاف را به صورت رسمي ارديبهشت‌ماه سال 1397 بعد از خروج آمريکا از برجام آغاز کرد». او گفت سه نامه از ارديبشهت 97 تا آبان 97 به موگريني، مسئول سابق سياست خارجي اتحاديه اروپا، نوشته و در آن رسما اعلام شد ايران روش حل‌وفصل اختلافات را شروع کرده است. ظريف توضيح داد در نامه‌اي که در آبان‌ماه به موگريني نوشته شد، «تأکيد کرديم ايران مکانيسم حل‌وفصل اختلافات را شروع کرده و به پايان رسانديم لذا ناگزيريم برنامه کاهش تعهدات برجام را اجرائي کنيم». ظريف در بخش ديگر صحبت‌هايش که در رسانه‌هاي جهان بازتاب زيادي داشت، اضافه کرد: «ايران پنج گام در راستاي کاهش تعهدات برجام برداشته است و قرار نيست گامي ديگر براي کاهش تعهدات بردارد. در صورتي که اروپايي‌ها به تعهدات خود برگردند، ايران هم کاهش تعهدات را متوقف مي‌کند اما اگر اروپايي‌ها به رويه خود بر اساس بازي‌هاي سياسي
ادامه دهند زيرا هيچ محمل قانوني ندارد ما امکانات متعددي داريم. در نامه رئيس‌جمهور آمده است اگر اين موضوع به شوراي امنيت ارجاع شود، خروج ايران از NPT مطرح خواهد بود اما پيش از آن برنامه‌هاي ديگر را مي‌توان در دستور کار قرار داد». وزير خارجه در شرايطي خروج از NPT را مطرح کرده که ايران کمي بعد از ترور سردار سليماني از سوي آمريکا آخرين گام کاهش تعهدات هسته‌اي را برداشت و اعلام کرد ديگر محدوديتي را در چارچوب برجام نمي‌پذيرد. البته ايران تأکيد کرده است کماکان به همکاري خود با آژانس بين‌المللي انرژي اتمي ادامه خواهد داد.
کار خودم را بلدم
سخنان ظريف حضور او را در صحن مجلس تا حدودي به حاشيه برد. او در ابتدا باز هم توضيح داد که چرا حضورش در آبان‌ماه در صحن نيمه‌کاره مانده است. او گفت: «بنابراین هر يک از نمايندگان اگر احساس کردند ترک جلسه از جانب بنده جسارت به نمايندگان مجلس است، مي‌خواهم اين برداشت اصلاح شود و به خاطر اين برداشت از نمايندگان عذرخواهي مي‌کنم». ظريف در ادامه مواضع خود را درباره برنامه موشکي ايران تشريح کرد. او گفت به عنوان نماينده مردم ايران افتخار مي‌کنم همواره محکم‌ترين دفاع‌ها را از همه سياست‌هاي جمهوري اسلامي ايران داشته‌ام؛ چه سياست‌هايي که در آنها نقش داشته‌ام و چه سياست‌هايي که ممکن است نسبت به آن ديدگاه متفاوتي داشته باشم. ظريف تأکيد کرد سخنانش درباره برنامه موشکي و پول‌شويي بزرگ‌نمايي شده است. به گزارش «خانه ملت»، او گفت: «درخصوص حوزه موشکي من نکته‌اي را متذکر شدم که امام‌خميني در همان اوايل انقلاب تأکيد داشتند «آنچه که ما را حفظ مي‌کند فرهنگ ايثار و شهادت مردم است نه سلاح»».
ظريف اضافه کرد که اين اعتقادي است که از امام خميني (ره) و مقام معظم رهبري آموخته‌ام؛ اگر اشتباه است بفرماييد تا خودم را تصحيح کنم. او گفت: «دوستان نيروهاي مسلح مي‌دانند که هيچ کس به اندازه من از توان موشکي جمهوري اسلامي ايران در عرصه بين‌الملل دفاع نکرده است. اظهارات من در دانشگاه زلاندنو خطاب به آمريکايي‌ها مشخص است که گفته‌ام با پول شما توان موشکي مملکتم را از بين نخواهم برد». وزير امور خارجه ادامه داد: «آنچه من گفتم نفي موضوعي نبود بلکه اثبات آن بود، آمريکا در دو سال گذشته دو تريليون دلار هزينه نظامي کرده اين در حالي است که جمهوري اسلامي ايران سالانه 16 ميليارد دلار صرف هزينه نظامي مي‌کند؛ چه چيزي اين قدرت نابرابر را برابر مي‌کند». او با تأکيد بر اينکه ايالات متحده از مردم ايران ترس دارد، بار ديگر با اشاره به فرمايشات امام (ره) اضافه کرد: «آنها از مردم شما مي‌ترسند نه سلاح شما. در اين زمينه کار خود را بلد هستم و شما نگران اين موضوعات نباشيد».
هنوز پاي پول‌شويي وسط است
بخش ديگر پاسخ ظريف به سخنانش درباره پول‌شويي بود. موضوعي که بارها در يک سال گذشته و نه فقط در مجلس درباره آن توضيح داده است. او در مصاحبه‌اي گفته بود: «در ايران خيلي‌ها از پول‌شويي منفعت مي‌برند و آنجاهايي که هزاران ميليارد پول‌شويي انجام مي‌دهند، حتما آن‌قدر توان مالي دارند که ده‌ها يا صدها ميليارد هزينه تبليغات و فضاسازي در کشور عليه قوانين ضدپول‌شويي کنند». او ديروز پشت تريبون صحن مجلس هم گفت: «درخصوص موضوع پول‌شويي نيز موانعي در دنيا وجود دارد؛ به اين دليل که ما FATF و CFT را تصويب نکرده‌ايم دولت متهم مي‌شود». ظريف ادامه داد: «من تأکيد کردم که نظام ما از پول‌شويي مبراست اما گروهي هستند که از پول‌شويي سود مي‌برند. وقتي بانک کونلوم شش درصد هزينه تبادل مالي دريافت مي‌کند اما اين تبادل مالي بين 15 تا 20 درصد براي کشور هزينه برمي‌دارد، بايد مشخص شود که اين 14 درصد به جيب چه کساني مي‌رود. آيا اين روند جز به جيب پول‌شويان جاي ديگري مي‌رود». او اضافه کرد که «تحريم مادر پول‌شويي است و امروز گروهي زالوصفت از خون مردم تغذيه مي‌کنند و اين جنايت آمريکا عليه مردم ايران است». وقتي سخنان وزير خارجه تمام شد، مجتبي
ذوالنوري رئيس کميسيون امنيت ملي اعلام کرد که از پاسخ‌هاي او قانع
شده است.
ما برديم، اروپا نبرد
اين پايان حضور ظريف در مجلس نبود. او قبل از اينکه به سؤال سيدجواد ساداتي‌نژاد ديگر نماينده اصولگرا نيز پاسخ دهد به بخشي از سخنان ذوالنور واکنش نشان داد: «با صحبت‌هاي آقاي ذوالنور رئيس کميسيون امنيت ملي مجلس شوراي اسلامي در سؤال پيرامون برجام موافق نيستم. ما در برجام برديم و اروپايي‌ها نبردند. اروپا و آمريکا مجبور شدند سياست‌هاي خود را کنار بگذارند و به همين دليل است که آمريکا خودش را مي‌کشد تا اروپا از برجام خارج شود». بعد از اين سؤال نماينده کاشان درباره اقدامات وزارت خارجه نسبت به موضع‌گيري‌هاي مقامات آمريکايي و اروپايي در حمايت از اعتراض‌هاي دي ماه 96 بود. ظريف گفت: «مهم‌ترين اين اقدامات خنثي‌سازي طراحي آمريکا در شوراي امنيت ملي بود. آمريکا به عنوان عضو دائم شوراي امنيت سازمان ملل تصميم گرفت با سوء‌استفاده از مکانيسم‌هاي شوراي امنيت موضوع اغتشاشات دي 96 را به اين شورا ببرد که سياست خارجي موفق ما باعث شد جلسه‌اي که قرار بود ما را در آن محاکمه کنند، تبديل به جلسه محاکمه ايالات متحده شود که اين امور نياز به طراحي و برنامه‌ريزي و گفت‌وگو دارد».
به نظر مي‌رسد بايد منتظر واکنش يا اقدام اروپايي‌ها درباره برجام ماند. در حالي ايران گزينه خروج از NPT را مطرح کرده كه از سوي ديگر برخي نمايندگان نيز از ارائه طرحي با همين محور خبر داده‌اند.
شرق: وزير خارجه اين بار عجله‌اي براي ترک مجلس نداشت. آمده بود تا به سؤال دو نماينده پاسخ دهد و توقفي طولاني در بهارستان داشته باشد. با اين حال، آنچه ديروز توجه‌ها را به ظريف معطوف کرد، پاسخ‌هاي او به دو نماينده درباره برنامه موشکي و اقدامات وزارت خارجه براي مقابله با آمريکا نبود. ظريف در حاشيه حضور در صحن در گفت‌وگويي با «خانه ملت» بار ديگر از احتمال بررسي خروج ايران از NPT صحبت کرد؛ آن هم در صورتي که کشورهاي «اروپايي‌ها اقدام ديگري انجام دهند». سه کشور اروپايي اخيرا وارد فعال‌کردن فرايند مکانيسم «ماشه» شدند و حالا برخي سخنان وزير خارجه را هشداري در صورت پيشبرد اين فرايند دانستند. با اين حال، ديروز روسيه نخستين عضو توافق هسته‌اي بود که به اين سخنان واکنش نشان داد. سرگئي ريابکوف، معاون وزير امور خارجه روسیه، گفته «ما به ايران راجع به اقدامات حساب‌نشده بر حسب حفظ تعهدات جمهوري اسلامي ايران در معاهده NPT هشدار مي‌دهيم و بر اين باوريم که دليلي براي مطرح‌کردن چنين مسئله‌اي وجود ندارد». ايران از سال 1348 يعني نخستين سال‌هاي ايجاد پيمان منع گسترش سلاح‌هاي هسته‌اي به آن پيوسته است.
احتمال خروج از NPT
وزير خارجه توضيح داده که ايران مکانيسم حل اختلاف را بعد از خروج آمريکا از برجام آغاز کرده است؛ مکانيسمي که گويا اروپايي‌ها بعد از يک سال در پي فعال‌کردن آن هستند. ظريف گفته «وزارت امور خارجه از مسير حقوقي موضوع را دنبال مي‌کند. جمهوري اسلامي ايران بحث روش حل اختلاف را به صورت رسمي ارديبهشت‌ماه سال 1397 بعد از خروج آمريکا از برجام آغاز کرد». او گفت سه نامه از ارديبشهت 97 تا آبان 97 به موگريني، مسئول سابق سياست خارجي اتحاديه اروپا، نوشته و در آن رسما اعلام شد ايران روش حل‌وفصل اختلافات را شروع کرده است. ظريف توضيح داد در نامه‌اي که در آبان‌ماه به موگريني نوشته شد، «تأکيد کرديم ايران مکانيسم حل‌وفصل اختلافات را شروع کرده و به پايان رسانديم لذا ناگزيريم برنامه کاهش تعهدات برجام را اجرائي کنيم». ظريف در بخش ديگر صحبت‌هايش که در رسانه‌هاي جهان بازتاب زيادي داشت، اضافه کرد: «ايران پنج گام در راستاي کاهش تعهدات برجام برداشته است و قرار نيست گامي ديگر براي کاهش تعهدات بردارد. در صورتي که اروپايي‌ها به تعهدات خود برگردند، ايران هم کاهش تعهدات را متوقف مي‌کند اما اگر اروپايي‌ها به رويه خود بر اساس بازي‌هاي سياسي
ادامه دهند زيرا هيچ محمل قانوني ندارد ما امکانات متعددي داريم. در نامه رئيس‌جمهور آمده است اگر اين موضوع به شوراي امنيت ارجاع شود، خروج ايران از NPT مطرح خواهد بود اما پيش از آن برنامه‌هاي ديگر را مي‌توان در دستور کار قرار داد». وزير خارجه در شرايطي خروج از NPT را مطرح کرده که ايران کمي بعد از ترور سردار سليماني از سوي آمريکا آخرين گام کاهش تعهدات هسته‌اي را برداشت و اعلام کرد ديگر محدوديتي را در چارچوب برجام نمي‌پذيرد. البته ايران تأکيد کرده است کماکان به همکاري خود با آژانس بين‌المللي انرژي اتمي ادامه خواهد داد.
کار خودم را بلدم
سخنان ظريف حضور او را در صحن مجلس تا حدودي به حاشيه برد. او در ابتدا باز هم توضيح داد که چرا حضورش در آبان‌ماه در صحن نيمه‌کاره مانده است. او گفت: «بنابراین هر يک از نمايندگان اگر احساس کردند ترک جلسه از جانب بنده جسارت به نمايندگان مجلس است، مي‌خواهم اين برداشت اصلاح شود و به خاطر اين برداشت از نمايندگان عذرخواهي مي‌کنم». ظريف در ادامه مواضع خود را درباره برنامه موشکي ايران تشريح کرد. او گفت به عنوان نماينده مردم ايران افتخار مي‌کنم همواره محکم‌ترين دفاع‌ها را از همه سياست‌هاي جمهوري اسلامي ايران داشته‌ام؛ چه سياست‌هايي که در آنها نقش داشته‌ام و چه سياست‌هايي که ممکن است نسبت به آن ديدگاه متفاوتي داشته باشم. ظريف تأکيد کرد سخنانش درباره برنامه موشکي و پول‌شويي بزرگ‌نمايي شده است. به گزارش «خانه ملت»، او گفت: «درخصوص حوزه موشکي من نکته‌اي را متذکر شدم که امام‌خميني در همان اوايل انقلاب تأکيد داشتند «آنچه که ما را حفظ مي‌کند فرهنگ ايثار و شهادت مردم است نه سلاح»».
ظريف اضافه کرد که اين اعتقادي است که از امام خميني (ره) و مقام معظم رهبري آموخته‌ام؛ اگر اشتباه است بفرماييد تا خودم را تصحيح کنم. او گفت: «دوستان نيروهاي مسلح مي‌دانند که هيچ کس به اندازه من از توان موشکي جمهوري اسلامي ايران در عرصه بين‌الملل دفاع نکرده است. اظهارات من در دانشگاه زلاندنو خطاب به آمريکايي‌ها مشخص است که گفته‌ام با پول شما توان موشکي مملکتم را از بين نخواهم برد». وزير امور خارجه ادامه داد: «آنچه من گفتم نفي موضوعي نبود بلکه اثبات آن بود، آمريکا در دو سال گذشته دو تريليون دلار هزينه نظامي کرده اين در حالي است که جمهوري اسلامي ايران سالانه 16 ميليارد دلار صرف هزينه نظامي مي‌کند؛ چه چيزي اين قدرت نابرابر را برابر مي‌کند». او با تأکيد بر اينکه ايالات متحده از مردم ايران ترس دارد، بار ديگر با اشاره به فرمايشات امام (ره) اضافه کرد: «آنها از مردم شما مي‌ترسند نه سلاح شما. در اين زمينه کار خود را بلد هستم و شما نگران اين موضوعات نباشيد».
هنوز پاي پول‌شويي وسط است
بخش ديگر پاسخ ظريف به سخنانش درباره پول‌شويي بود. موضوعي که بارها در يک سال گذشته و نه فقط در مجلس درباره آن توضيح داده است. او در مصاحبه‌اي گفته بود: «در ايران خيلي‌ها از پول‌شويي منفعت مي‌برند و آنجاهايي که هزاران ميليارد پول‌شويي انجام مي‌دهند، حتما آن‌قدر توان مالي دارند که ده‌ها يا صدها ميليارد هزينه تبليغات و فضاسازي در کشور عليه قوانين ضدپول‌شويي کنند». او ديروز پشت تريبون صحن مجلس هم گفت: «درخصوص موضوع پول‌شويي نيز موانعي در دنيا وجود دارد؛ به اين دليل که ما FATF و CFT را تصويب نکرده‌ايم دولت متهم مي‌شود». ظريف ادامه داد: «من تأکيد کردم که نظام ما از پول‌شويي مبراست اما گروهي هستند که از پول‌شويي سود مي‌برند. وقتي بانک کونلوم شش درصد هزينه تبادل مالي دريافت مي‌کند اما اين تبادل مالي بين 15 تا 20 درصد براي کشور هزينه برمي‌دارد، بايد مشخص شود که اين 14 درصد به جيب چه کساني مي‌رود. آيا اين روند جز به جيب پول‌شويان جاي ديگري مي‌رود». او اضافه کرد که «تحريم مادر پول‌شويي است و امروز گروهي زالوصفت از خون مردم تغذيه مي‌کنند و اين جنايت آمريکا عليه مردم ايران است». وقتي سخنان وزير خارجه تمام شد، مجتبي
ذوالنوري رئيس کميسيون امنيت ملي اعلام کرد که از پاسخ‌هاي او قانع
شده است.
ما برديم، اروپا نبرد
اين پايان حضور ظريف در مجلس نبود. او قبل از اينکه به سؤال سيدجواد ساداتي‌نژاد ديگر نماينده اصولگرا نيز پاسخ دهد به بخشي از سخنان ذوالنور واکنش نشان داد: «با صحبت‌هاي آقاي ذوالنور رئيس کميسيون امنيت ملي مجلس شوراي اسلامي در سؤال پيرامون برجام موافق نيستم. ما در برجام برديم و اروپايي‌ها نبردند. اروپا و آمريکا مجبور شدند سياست‌هاي خود را کنار بگذارند و به همين دليل است که آمريکا خودش را مي‌کشد تا اروپا از برجام خارج شود». بعد از اين سؤال نماينده کاشان درباره اقدامات وزارت خارجه نسبت به موضع‌گيري‌هاي مقامات آمريکايي و اروپايي در حمايت از اعتراض‌هاي دي ماه 96 بود. ظريف گفت: «مهم‌ترين اين اقدامات خنثي‌سازي طراحي آمريکا در شوراي امنيت ملي بود. آمريکا به عنوان عضو دائم شوراي امنيت سازمان ملل تصميم گرفت با سوء‌استفاده از مکانيسم‌هاي شوراي امنيت موضوع اغتشاشات دي 96 را به اين شورا ببرد که سياست خارجي موفق ما باعث شد جلسه‌اي که قرار بود ما را در آن محاکمه کنند، تبديل به جلسه محاکمه ايالات متحده شود که اين امور نياز به طراحي و برنامه‌ريزي و گفت‌وگو دارد».
به نظر مي‌رسد بايد منتظر واکنش يا اقدام اروپايي‌ها درباره برجام ماند. در حالي ايران گزينه خروج از NPT را مطرح کرده كه از سوي ديگر برخي نمايندگان نيز از ارائه طرحي با همين محور خبر داده‌اند.