فوتبال ما فاقد فرهنگ است

به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،

افسون  حضرتی:  بیاینه‌های تند و آتشین که هر هفته منتشر می‌شود، بیانگر این است که داور و داوری در فوتبال ما اقتدار خود را از دست داده است. باشگاه‌ها بخشی از بار نتیجه‌نگرفتن و ناکامی تیم‌شان را روی دوش داوران می‌اندازند و البته اشتباهات تأثیرگذار و تصمیماتی که با وجود VAR بعضا باعث تغییر نتایج می‌شود و اعتراض بازیکنان و مربیان را به دنبال دارد، مواردی نیست که بتوان نادیده نگرفت. نکته مهم اینکه به‌زعم بسیاری از کارشناسان، داوری ایران در سال‌های گذشته پیشرفتی نداشته و نشانه‌اش حضور نه‌چندان پررنگ داوران کشورمان در سطح بالای بازی‌های قاره‌ای و بین‌المللی است. محمد فنایی، پیش‌کسوت و کارشناس داوری فوتبال که سابقه حضور در بازی فینال جام جهانی 1994 به‌عنوان کمک داور را دارد، معتقد است هنوز فوتبال ما با دنیا فاصله معناداری دارد و به‌سختی می‌شود این فاصله را جبران کرد.

   ‌در هفته‌های اخیر شاهد اعتراض گسترده تیم‌ها به بحث داوری بودیم. چرا؟

همان‌طورکه فوتبال ما با اروپا تفاوت دارد یا با کشورهای پیشرفته دنیا، در مسائل داوری هم همین اتفاق افتاده است. الان دنیای فوتبال به تکنولوژی رو آورده است. متأسفانه این تغییرات برای ما خیلی کند انجام می‌شود. نمونه‌اش همین VAR است. این تکنولوژی چسبیده به فوتبال است و می‌توانست خیلی از موارد داوری را جمع کند. من اسمش را می‌گذارم «ناظران داوری» که در سطح بالاتری از فوتبال است؛ چون در مسابقات بزرگی که در گذشته برگزار می‌شد، همین اتفاقات می‌افتاد، الان دیگر سعی شده که این اتفاقات بحث‌برانگیر تکرار نشود. اوایل که VAR آمده بود عده‌ای با آن مخالف بودند، چون می‌گفتند مثلا چهار یا پنج دقیقه توقف در بازی کیفیت را تحت تأثیر قرار می‌دهد. ولی بعدها دیدیم که این‌قدر این سیستم پیشرفته است که توقف بازی هم قابل قبول شد. یک داوری مثلا اشتباه می‌کند و بعد سیستم آن را اصلاح می‌کند. این VAR جزء پروتکل داوری است و در نهایت هم تصمیم با داور است و قانون آن را پیش‌بینی کرده، ولی در آینده با توجه به سیستم هوش مصنوعی که وارد فوتبال می‌شود، معلوم نیست چه اتفاقای خواهد افتاد. در جام جهانی آینده توپ‌های آدیداس را به شکل مدرنی درست کردند و تراشه‌ای در آن گذاشته‌اند که در هر ثانیه 500 بار به VAR هشدار می‌دهد. ولی اختلاف ما با دنیا فاصله زمین تا آسمان است.

‌یعنی هنوز  پذیرش آن اتفاق نیفتاده.

اول اینکه ما فرهنگ آن را نداریم که دنیای پیشرفته، فرهنگ فوتبال جدید را دارد. با آوردن بازیکن مطرح دنیا ما کم‌کم از آسیا عقب افتادیم و بعید است که دیگر در سطح آسیا باشگاه‌ها و حتی تیم ملی ما بتواند کاری انجام دهد مگر اینکه اتفاقات فوتبالی بیفتد. ما VAR که آوردیم هنوز به نظر من VAR نیست، ویدئو است. مثل زمانی که ما در رسانه کارشناسی می‌کردیم، تصویر را چند بار روی دور کند می‌گذاشتند تا ما نظر می‌دادیم. الان هم VAR همین کار را می‌کند آن هم به شرطی که هر هفته در ورزشگاه باشد. برای کشورهای خارجی جا افتاده که بازیکن حق درگیری و اعتراض ندارد. به بازیکن یک‌سری قوانین و دستورالعمل‌ می‌دهند که اگر از این حد بگذری، جریمه داری. مسی و رونالدو حق اعتراض ندارند، اگر اعتراض کنند و مثلا به توپ مشت بزند، این‌گونه نیست که چهار جلسه محروم‌شان کنند و بعد هم دو جلسه‌اش را ببخشند؛ قانون وجود دارد. اینکه بازیکن خاطی را می‌بخشیم بی‌ثباتی و بی‌قانونی را نشان می‌دهد؛ یعنی هر کاری بکنید من شما را می‌بخشم. در تیم‌های بزرگ هم که کسی حق ندارد به بازیکن چیزی بگوید؛ بنابراین این فشار به داوران می‌آید. داور نگران اجرای قانون است. اگر برای تیم‌های بزرگ اشتباه کند، دیگر رهایش نمی‌کنند. داوران ما توان داوری را دارند مخصوصا در مرحله بین‌المللی.

‌داوران در کشورهای دنیا هم همین‌قدر اشتباه دارند؟

من در جام جهانی در ورزشگاه نیوجرسی که میزبان فینال جام باشگاه‌های جهان بود بازی مکزیک و بلغارستان را قضاوت کردم. الان ورزشگاه را توسعه داده‌اند و از هوش مصنوعی و مسائل امنیتی برای آن استفاده کرده‌اند که فینال جام جهانی آنجا برگزار خواهد شد. آن هم در آمریکایی که پیشرفت فوتبال خیلی اهمیت نداشت. آمریکایی‌ها فوتبال خودشان را دارند، استادیوم‌هایی هم که برای جام جهانی 1994 استفاده شد برای فوتبال آمریکایی ساخته بودند. داور هم اشتباه می‌کند همه‌جای دنیا. ولی وقتی همه تکنولوژی و  قانون را قبول دارند، این اتفاقات نمی‌افتد.

‌آیا در ایران داوران مقصر نتایج هستند؟

داوران را نمی‌توانیم مقصر بدانیم. من می‌گویم سیستم فوبتال ما مقصر است. ما داور در لیگ 2 آسیا نداریم. ما فعلا دسترسی به این سیستم‌ها نخواهیم داشت. فوتبال ما اشکال دارد. مثلا از فوتبال ما درآمد داریم. من هرچه می‌گردم حتی یک امتیاز مثبت هم نداریم. از هیچ اتفاقی در فوتبال ما درآمد به دست نمی‌آید. حتی بازی‌های مقدماتی در سطح جوانان و نوجوانان را به ما نمی‌دهند. یکی مسئله ورزشگاه است و یکی هم VAR است. داوران ما کارت‌هایی که به نیمکت تیم‌ها می‌دهند بیشتر از کارتی است که درون زمین به بازیکنان می‌دهند.

‌نیمکت‌هایی که ملتهب هستند بازیکن را داخل زمین تحریک می‌کنند.

شک نکنید، بازیکن به نیمکش نگاه می‌کند، وقتی می‌بیند سرمربی اعتراض می‌کند بازیکن هم جرئت پیدا می‌کند. مدیران باشگاه‌ها نتیجه‌گرا هستند، اگر نتیجه نگیرند باید عوض شوند؛ همان‌طورکه مربیان را عوض می‌کنند. البته حق باشگاه است و در دنیا هم همین اتفاق می‌افتد، ولی مدیر باشگاه به‌راحتی عوض نمی‌شود و ثبات وجود دارد. من رغبتی ندارم بازی‌های ایرانی را نگاه کنم. راغب‌بودن ما را هم به عنوان کارشناس از فوتبال گرفتند.

‌باشگاه‌ها به‌سرعت واکنش نشان می‌دهند و اغلب هم روی مواردی چون پنالتی و اخراج بازیکن حریف تأکید دارند!

من همان حرف اولم را می‌زنم که فوتبال ما با دنیا خیلی تفاوت دارد. در میکسدزون بازی‌های خارجی بازیکنان پروتکل دارند و می‌دانند که باید درباره چه مسائلی صحبت کنند. اگر غیر از آن اتفاق بیفتد جریمه می‌شوند. نمی‌توانند درباره داوری صحبت کنند؛ نه تخصص دارند نه به آنها مربوط می‌شود. ولی در کشور ما مربی می‌بازد چون اگر در زمین نتیجه نگیرد برای باشگاه هزینه‌بر است و ترکش‌های آن به مدیرعامل و مربی می‌خورد. در فوتبال کشورهای خارجی چارچوب دارند که می‌دانند باید درباره چه چیزی صحبت کنند. این‌قدر فرهنگ دارند که به تیم مقابل حریف تبریک می‌گویند. اینجا کی به تیم حریف تبریک می‌گوید. مربی حق صحبت درباره داوری را ندارد. حتی در زمین هم به غیر از کاپیتان که فقط باید تذکر کوچکی بدهد و مثلا بگوید فلان صحنه را بررسی کنید، کسی نباید اعتراض کند.

آخرین مطالب منتشر شده در روزنامه شرق را از طریق این لینک پیگیری کنید.