راه‌حل گذر پایدار از مناقشه اخیر
پس از مقاومت نیروهای مسلح در برابر تجاوز نظامی 12روزه اسرائیل به کشورمان، با وساطت قطر و بدون امضای آتش‌بس یا قرار ترک دائمی مخاصمه، درگیری‌های نظامی فروکش کرد.
به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،
پس از مقاومت نیروهای مسلح در برابر تجاوز نظامی 12روزه اسرائیل به کشورمان، با وساطت قطر و بدون امضای آتش‌بس یا قرار ترک دائمی مخاصمه، درگیری‌های نظامی فروکش کرد. حملات نظامی اسرائیل به ایران با هزینه‌های انسانی و اقتصادی همراه بود، بسیاری از فرماندهای ارشد نظامی کشور و شمار قابل توجهی از پژوهشگران و محققان و دانشمندان حوزه اتمی ترور شدند و شماری از مراکز نظامی و غیرنظامی ایران نیز آماج حملات ارتش اسرائیل قرار گرفتند.
تعداد زیادی از شهروندان غیرنظامی نیز قربانی تجاوز اسرائیل شدند؛ اما این حملات موجب نشد اسرائیل بتواند به اهداف اعلامی درباره تغییر نظام سیاسی، نابودی تأسیسات اتمی و تخریب توان موشکی ایران دست یابد. اسرائیل نیز در این جنگ 12 روزه متحمل ضربات اساسی شد و شلیک موشک‌ها خسارات قابل توجهی به بار آورد. هرچند اطلاعات دقیقی از میزان این خسارات در دسترس نیست، اما شواهد موجود نشان می‌دهد که خسارات اقتصادی و نظامی واردشده به اسرائیل بیش از آن چیزی است که در رسانه‌ها آمده و با توازنی که میان نیروهای نظامی دو طرف ایجاد شد، اسرائیل مجبور به پذیرش پایان حملات به ایران و آتش‌بسی غیررسمی شد. این نکته نیز حائز اهمیت است که اسرائیل همراه با آمریکا و کمک‌های فراوان این کشور وارد درگیری نظامی با ایران شد و در ادامه آمریکا نیز در کنار اسرائیل به تأسیسات هسته‌ای ایران حمله کرد.
تجربه سال‌های اخیر نشان می‌دهد که اسرائیل ممکن است دوباره اقدامات تهاجمی خود را آغاز کند. برای مواجهه با این شرایط خطیر، کشور نیازمند بهره‌گیری از خرد جمعی و گذر خردمندانه و عقلایی از شرایط حساس و شکننده موجود است. به عبارت دیگر ضمن آمادگی نیروهای مسلح کشور برای دفاع از کیان کشور و مقابله با هر تجاوز احتمالی ضروری است تا تمام توان دیپلماتیک کشور برای یافتن راه‌حل عبور خردمندانه از این شرایط بسیار حساس بسیج شود. اینک که از نظر نظامی اسرائیل نتوانسته به تمام اهداف خود دست یابد و به ناچار با آتش‌بس غیررسمی موافقت کرده است، به معنای پایان مناقشه نیست و حتی ممکن است درگیری‌های نظامی دوباره آغاز شود، اما هم‌زمان فروکش‌کردن درگیری‌های نظامی، این واقعیت را برجسته می‌کند که پس از جنگ 12روزه، فضا برای بهره‌گیری از ظرفیت‌های دیپلماتیک مهیا شده است. اما با گذشت چند روز از اعلام اتمام درگیری‌های نظامی شواهد روشنی از گسترش فعالیت‌های دیپلماتیک برای گذر از این شرایط به چشم نمی‌خورد. به عبارت دیگر ممکن است که در این روزها فعالیت‌های دیپلماتیک به صورت پنهانی و پشت پرده در جریان باشد اما برای آگاهی افکار عمومی و در نتیجه کاهش نگرانی‌ها اطلاع‌رسانی چندانی صورت نگرفته که مشخص کند چه اقدامات دیپلماتیک گسترده‌ای برای مدیریت بحران پیش‌آمده انجام شده است.
در هر حال در روزهای آینده انتظار می‌رود که بر ابعاد فعالیت‌های دیپلماتیک افزوده شود و برای مدیریت بحران پیش‌آمده ابتکار عمل‌هایی صورت گیرد. پرهیز از استمرار جدال کلامی و رسانه‌ای یا در شبکه‌های اجتماعی با مقامات آمریکایی، یکی از پیش‌شرط‌های موفقیت گام‌های بعدی است. فارغ از هیجانات و تلخی‌های ناشی از رویدادهای اخیر، بنیان فعالیت‌های دیپلماتیک باید واقع‌بینانه و مطابق با مصالح ملی و به دور از هر نوع ابهام یا هیجان طراحی و تعریف شود. استفاده از ظرفیت نخبگان کشور برای طراحی بنیان‌های گام‌های بعدی دیپلماتیک هم ضروری است. در چنین شرایطی حل‌وفصل مسائل چندوجهی میان ایران و آمریکا باید روی میز دستگاه دیپلماسی قرار گیرد.
تحریک طرف آمریکایی، آن‌هم در شرایطی که ترامپ از نظر تحریک‌پذیری حساسیت قابل توجهی دارد، نه به مصلحت است و نه در راستای منافع ملی. افزایش رفت‌وآمد با دیگر کشورهای جهان و دعوت از دبیر کل سازمان ملل متحد برای بازدید از مراکز غیرنظامی که در اثر حملات اخیر اسرائیل در شهرهای مختلف تخریب شده، از جمله اقداماتی است که می‌توانند به کنترل مناقشه در کوتاه‌مدت یاری رساند. روی دیگر اقدامات دیپلماتیک در حوزه سیاست داخلی است که باید در صدر توجه دولتمردان قرار گیرد. بازبینی سیاست داخلی و تقویت ارتباط با نیروهای سیاسی داخل کشور به‌ویژه آن بخش از اپوزیسیون وطن‌پرست مخالف جنگ و حمله اسرائیل و نیز عفو و بخشش زندانیان سیاسی می‌تواند به افزایش امید در داخل کشور و در نتیجه افزایش سرمایه اجتماعی مبدل شود. اصلاح رویه‌های جاری در صداوسیمای کشور و پرهیز از تحریک و تخریب مسیرهای پیش‌روی دستگاه دیپلماسی کشور هم از ضرورت‌هایی است که می‌تواند به کاهش تنش‌های موجود و افزایش سرمایه اجتماعی در داخل کشور منجر شود. مدیریت تریبون‌ها برای مقابله با هر نوع افراطی‌گری هم از ضروریات این روزهاست.
همه اقدمات دیپلماتیک باید بر مبنای هدف مشخصی طراحی شود که همانا یافتن راه‌حل گذر پایدار از مناقشه اخیر و طراحی افقی برای توافق پایدار با آمریکا با هدف لغو تحریم‌هاست. در فردای هر جنگی امید برای یافتن روش‌های صلح‌آمیز بیش از پیش شکوفا می‌شود آیا چنین امیدی برای کشور دست‌یافتنی است؟ ایران ما در این روزها چشم‌انتظار بارقه‌هایی از امید برای تداوم صلح و آرامش و امنیت است. عمران و آبادی و رفع چالش‌های پیش‌روی کشور هم بیش از هر زمان دیگری به چنین تدبیری نیاز دارد.
آخرین اخبار یادداشت را از طریق این لینک پیگیری کنید.
