گروه صنایع پتروشیمی خلیج فارس تفاهم‌نامه‌ها و قراردادهای متعددی با مراکز علمی و پژوهشی به امضا رسانده است
پتروشیمی دانش‌بنیان
جدایی صنعت و دانشگاه در سال‌های گذشته، یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های صنعتی کشور بوده است. با این حال هلدینگ پتروشیمی خلیج فارس در تلاش بوده تا این فاصله را کم و کمتر کند و بر همین اساس بخش قابل توجهی از تفاهم‌نامه‌ها و قراردادهای امضاشده این هلدینگ در بیست‌ونهمین نمایشگاه بین‌المللی صنعت نفت، گاز و پتروشیمی به قراردادهای علمی و پژوهشی اختصاص داشت.
به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،
جدایی صنعت و دانشگاه در سال‌های گذشته، یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های صنعتی کشور بوده است. با این حال هلدینگ پتروشیمی خلیج فارس در تلاش بوده تا این فاصله را کم و کمتر کند و بر همین اساس بخش قابل توجهی از تفاهم‌نامه‌ها و قراردادهای امضاشده این هلدینگ در بیست‌ونهمین نمایشگاه بین‌المللی صنعت نفت، گاز و پتروشیمی به قراردادهای علمی و پژوهشی اختصاص داشت.
پیوند هلدینگ پتروشیمی خلیج فارس با مراکز علمی
هلدینگ پتروشیمی خلیج فارس به‌عنوان بزرگ‌ترین مجموعه پتروشیمی کشور، تأکید قابل توجهی بر همکاری با مراکز دانشگاهی و پژوهشی دارد و با امضای تفاهم‌نامه‌ها و قراردادهای پژوهشی گسترده با دانشگاه‌ها، شرکت‌های دانش‌بنیان و نهادهای پژوهشی، گام‌های مهمی در راستای توسعه فناوری، بومی‌سازی دانش فنی و تقویت زنجیره ارزش صنعت پتروشیمی برداشته است. این هلدینگ با دانشگاه‌هایی مانند دانشگاه شیراز، شهید بهشتی و وزارت علوم، تحقیقات و فناوری تفاهم‌نامه‌هایی به امضا رسانده است. هدف از این همکاری‌ها، رفع نیازهای فناورانه، توسعه دانش فنی و فرایندی، و ایجاد دوره‌های مطالعاتی برای اعضای هیئت‌علمی و محققان در شرکت‌های زیرمجموعه است.
هلدینگ خلیج فارس همچنین با شرکت‌های دانش‌بنیان و پژوهشگاه‌های داخلی نیز همکاری‌های گسترده‌ای انجام داده است. از جمله این همکاری‌ها می‌توان به امضای قراردادهای سه‌جانبه برای استفاده از ظرفیت‌های علمی داخلی و حرکت به سوی اقتصاد دانش‌بنیان اشاره کرد. علاوه بر این، هلدینگ پتروشیمی خلیج فارس در راستای حمایت از فعالیت‌های دانش‌بنیان مجموعه تولیدی خود با صندوق پژوهش و فناوری صنعت نفت قرارداد همکاری امضا کرده است. بر اساس این قرارداد، خدمات تأمین مالی تا سقف ۲۵ هزار میلیارد ریال از طریق انتشار اوراق گواهی سپرده و ۱۰ هزار میلیارد ریال تسهیلات سرمایه در گردش به پروژه‌های پژوهشی اختصاص می‌یابد. از جمله مهم‌ترین تفاهم‌نامه‌ها و قراردادهایی که هلدینگ پتروشیمی خلیج فارس با مراکز علمی و پژوهشی امضا کرده است عبارتند از؛
دانشگاه شیراز: در اردیبهشت ۱۴۰۴، شرکت پتروشیمی بندر امام با دانشگاه شیراز تفاهم‌نامه‌ای در زمینه‌های پژوهشی، تحقیقاتی، آموزشی و توسعه دانش فنی امضا کرد.
دانشگاه شهید بهشتی: تفاهم‌نامه‌ای برای تولید خوراک از هیدروژن امضا شد. هدف، بهره‌گیری از نخبگان دانشگاهی در اتاق‌های فکر مدیریت فناوری و نوآوری هلدینگ است.
دانشگاه خلیج فارس: در نمایشگاه نفت، گاز و پتروشیمی، پتروشیمی بوشهر با دانشگاه خلیج فارس تفاهم‌نامه‌ای امضا کرد تا نیازهای فناورانه و تحقیقاتی شرکت‌ها پوشش داده شود. همچنین هلدینگ پتروشیمی خلیج فارس با نگاه مشارکت با شرکت‌های دانش‌بنیان و پژوهشگاه‌ها، تفاهم‌نامه‌های قابل توجه دیگری امضا کرده است که از آن جمله می‌توان به تفاهم‌نامه با صندوق پژوهش و فناوری صنعت نفت اشاره کرد؛ تفاهم‌نامه‌ای برای تأمین مالی پروژه‌های فناورانه تا سقف ۲۵ هزار میلیارد ریال از طریق اوراق سپرده و ۱۰ هزار میلیارد ریال تسهیلات سرمایه در گردش. همچنین دانشگاه شیراز و پژوهشگاه صنعت نفت تفاهم‌نامه‌ای برای گسترش تعاملات علمی و فناورانه در حوزه نفت و گاز امضا کردند.
در جست‌وجوی راهکار پژوهشی برای کاهش آلایندگی‌ها
در مورد تفاهم‌نامه همکاری بین هلدینگ پتروشیمی خلیج فارس (شرکت پتروشیمی بندر امام) و دانشگاه شیراز که در اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۴ امضا شد، باید توضیح داد که این تفاهم‌نامه یکی از مهم‌ترین گام‌ها در مسیر تعامل مؤثر بین صنعت و دانشگاه محسوب می‌شود و تلاش دارد نیازهای فناورانه و پژوهشی صنعت پتروشیمی را از طریق ظرفیت علمی دانشگاهی پاسخ دهد. شرکت پتروشیمی بندر امام به‌عنوان یکی از شرکت‌های زیرمجموعه هلدینگ خلیج فارس، در این تفاهم‌نامه اعلام کرد که برخی نیازهای فناورانه و چالش‌های فنی خود را در قالب پروژه‌های تحقیقاتی مشترک با دانشگاه شیراز تعریف خواهد کرد. در این تفاهم‌نامه تمرکز اصلی بر بومی‌سازی فناوری‌های کلیدی در صنایع پتروشیمی و شناسایی روش‌های نوین تولید، تصفیه، بهره‌وری انرژی و کاهش آلایندگی‌هاست.
همچنین دانشگاه شیراز متعهد شد تا از طریق برگزاری دوره‌های تخصصی، کارگاه‌های آموزشی، سمینارها و فرصت‌های مطالعاتی برای کارشناسان پتروشیمی بندر امام، در ارتقاء دانش فنی پرسنل صنعت پتروشیمی مشارکت کند. علاوه بر این، دانشگاه امکانات آزمایشگاهی، کارگاهی و تخصصی خود را در اختیار پروژه‌های مشترک قرار خواهد داد. همچنین امکان بهره‌گیری از توانمندی اساتید، دانشجویان تحصیلات تکمیلی و مراکز رشد و نوآوری دانشگاه فراهم خواهد بود. این همکاری فرصتی است برای دانشجویان نخبه دانشگاه شیراز تا با پروژه‌های واقعی صنعت درگیر شده و برای آینده کاری خود آماده شوند؛ هم‌زمان، صنعت نیز از ایده‌های نوآورانه و توانمندی علمی دانشگاه بهره‌مند می‌شود. این تفاهم‌نامه بخشی از راهبرد کلان هلدینگ خلیج فارس برای تبدیل‌شدن به یک سازمان یادگیرنده و فناورمحور است. هدف نهایی، افزایش بهره‌وری، کاهش وابستگی به فناوری خارجی و گسترش ظرفیت‌های دانش‌بنیان در زنجیره ارزش صنعت پتروشیمی ایران است. این تفاهم‌نامه با حضور مدیران عامل شرکت پتروشیمی بندر امام و معاون پژوهشی دانشگاه شیراز در قالب یک مراسم رسمی در محل دانشگاه شیراز به امضا رسید و مورد استقبال دو طرف قرار گرفت.
به سوی توسعه فناوری خوراک پتروشیمی
همچنین تفاهم‌نامه همکاری میان هلدینگ پتروشیمی خلیج فارس و دانشگاه شهید بهشتی یکی دیگر از گام‌های مهم این هلدینگ در مسیر توسعه فناوری‌های نوین، به‌ویژه در حوزه استفاده بهینه از انرژی و مواد پایه پتروشیمی، به شمار می‌رود. این تفاهم‌نامه که در اردیبهشت ۱۴۰۴ به امضا رسید، با هدف بهره‌گیری از توان علمی و تحقیقاتی دانشگاه در زمینه‌های پیشرفته مهندسی شیمی، انرژی‌های نو و فناوری‌های مرتبط با هیدروژن انجام شده است. یکی از اصلی‌ترین موضوعات این همکاری، طراحی و توسعه فناوری برای تولید خوراک‌های پتروشیمیایی از منابع هیدروژنی است. با توجه به رشد جهانی فناوری‌های مبتنی بر هیدروژن (Hydrogen Economy)، این پروژه به‌دنبال ایجاد مسیرهایی برای جایگزینی خوراک‌های فسیلی با ترکیبات پاک و پایدار است. همچنین بر اساس مفاد تفاهم‌نامه، قرار است یک اتاق فکر مشترک بین دانشگاه شهید بهشتی و هلدینگ خلیج فارس شکل بگیرد تا به‌صورت مستمر بر روندهای فناورانه جهانی نظارت کند و پیشنهادهای نوآورانه برای حل مسائل پیچیده صنعت پتروشیمی ارائه دهد. در این تفاهم‌نامه، زمینه تعریف پروژه‌های تحقیقاتی مشترک فراهم شده است؛ از جمله پروژه‌هایی در حوزه بازیافت CO₂، استفاده بهینه از کاتالیست‌ها، طراحی واحدهای سبز پتروشیمی، و کاهش آلاینده‌های صنعتی.
یکی دیگر از محورهای تفاهم‌نامه، آموزش کارکنان شرکت‌های زیرمجموعه هلدینگ توسط اعضای هیئت‌علمی دانشگاه شهید بهشتی است. دوره‌های تخصصی کوتاه‌مدت، کارگاه‌های آموزشی و پروژه‌های مشترک کارشناسی ارشد و دکترا بخشی از این همکاری خواهد بود. همچنین پایان‌نامه‌های کارشناسی‌ارشد و دکتری که در راستای نیازهای فناورانه هلدینگ باشند، مورد حمایت مالی و علمی قرار خواهند گرفت و قرار است دانشجویان برتر برای دوره‌های کارآموزی و فرصت‌های مطالعاتی به شرکت‌های پتروشیمی معرفی شوند. در مجموع باید گفت که این تفاهم‌نامه بخشی از راهبرد تحول دیجیتال و فناوری‌محور هلدینگ خلیج فارس است که به‌طور گسترده‌تری در قالب نقشه‌راه «حرکت به‌سوی سازمان دانش‌بنیان» دنبال می‌شود.
به دنبال راهکار کاهش مصرف انرژی
گذشته از این، تفاهم‌نامه همکاری میان هلدینگ پتروشیمی خلیج فارس و دانشگاه خلیج فارس یکی از نمونه‌های بارز پیوند صنعت و دانشگاه در حوزه فناوری‌های نوین پتروشیمی است که در اردیبهشت ۱۴۰۴ و در حاشیه نمایشگاه بین‌المللی نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی تهران به امضا رسید. این تفاهم‌نامه توسط شرکت پتروشیمی بوشهر به نمایندگی از هلدینگ و دانشگاه خلیج فارس منعقد شد و بر توسعه همکاری‌های علمی، پژوهشی، فناورانه و آموزشی در راستای ارتقای توان داخلی، حل چالش‌های فنی صنعت و توسعه بومی فناوری‌های مورد نیاز متمرکز است. در قالب این تفاهم‌نامه، قرار است پروژه‌های مشخص فناورانه و کاربردی تعریف و به‌صورت مشترک اجرا شوند. این پروژه‌ها شامل موضوعاتی مانند بهینه‌سازی فرایندهای تولید، کاهش مصرف انرژی، کنترل آلاینده‌ها، افزایش بهره‌وری کاتالیست‌ها و توسعه فناوری‌های نوین تصفیه و بازیافت هستند. همچنین پتروشیمی بوشهر می‌تواند از زیرساخت‌های علمی، پژوهشی و آزمایشگاهی دانشگاه خلیج فارس بهره‌مند شود؛ از جمله آزمایشگاه‌های تحقیقاتی پیشرفته در حوزه مهندسی شیمی، مواد، محیط‌زیست و انرژی. علاوه بر این، از پایان‌نامه‌ها و رساله‌هایی که در راستای حل نیازهای فناورانه و صنعتی پتروشیمی بوشهر باشند، حمایت مالی و اجرایی خواهد شد. همچنین دانشجویان کارشناسی‌ارشد و دکتری می‌توانند دوره‌های کارآموزی، پروژه‌های تحقیقاتی و فرصت‌های مطالعاتی خود را در این شرکت بگذرانند.
گفتنی است دانشگاه خلیج فارس متعهد شده است با طراحی و اجرای دوره‌های آموزشی، سمینارها و کارگاه‌های تخصصی در زمینه‌هایی چون ایمنی فرایند، بهینه‌سازی مصرف انرژی، فناوری‌های سبز و مدیریت پایدار، در ارتقای دانش تخصصی کارشناسان شرکت مشارکت کند. باید تأکید کرد که دانشگاه خلیج فارس با برخورداری از مرکز رشد و پارک علم و فناوری، ظرفیت معرفی ایده‌ها و استارتاپ‌های فناورانه به پتروشیمی بوشهر را دارد. این موضوع می‌تواند به خلق فرصت‌های سرمایه‌گذاری مشترک در طرح‌های نوآورانه منجر شود. در مجموع باید گفت که اهداف کلان در نظر گرفته‌شده برای این تفاهم‌نامه عبارتند از؛
تقویت ارتباط صنعت با دانشگاه‌های منطقه‌ای و بومی
ایجاد زیرساخت برای توسعه فناوری‌های بومی‌شده
افزایش بهره‌وری تولید و کاهش وابستگی به خارج
تربیت نیروی انسانی متخصص برای صنعت پتروشیمی جنوب کشور
تبدیل دانشگاه به بازوی علمی صنعت پتروشیمی در استان بوشهر
این تفاهم‌نامه در راستای راهبرد کلان هلدینگ خلیج فارس برای توسعه همکاری با دانشگاه‌های معتبر کشور، به‌ویژه در مناطق جنوبی و صنعتی ایران، امضا شده و نشان‌دهنده توجه این مجموعه بزرگ به ظرفیت‌های علمی منطقه‌ای در مسیر توسعه پایدار و دانش‌بنیان است.
در اندیشه تسهیل سرمایه‌گذاری در پروژه‌های فناورانه
تفاهم‌نامه همکاری میان هلدینگ پتروشیمی خلیج فارس و صندوق پژوهش و فناوری صنعت نفت، در اردیبهشت ۱۴۰۴ به‌عنوان یکی دیگر از مهم‌ترین توافقات حمایتی در حوزه تجاری‌سازی فناوری‌های صنعت پتروشیمی و انرژی به امضا رسید. این تفاهم‌نامه در جریان نمایشگاه بین‌المللی نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی تهران امضا شد و تمرکز اصلی آن بر تسهیل سرمایه‌گذاری در پروژه‌های فناورانه، حمایت مالی از شرکت‌های دانش‌بنیان و ایجاد زیرساخت‌های نوآوری در صنعت پتروشیمی است. صندوق پژوهش و فناوری صنعت نفت، به‌عنوان بازوی تأمین مالی فناوری در وزارت نفت، تعهد کرده است که از پروژه‌های فناورانه هلدینگ پتروشیمی خلیج فارس و شرکت‌های زیرمجموعه آن از طریق انواع روش‌های تأمین مالی از جمله تسهیلات، سرمایه‌گذاری جسورانه، لیزینگ تجهیزات، و حمایت‌های بلاعوض پشتیبانی کند. این تفاهم‌نامه بستری برای معرفی شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور توانمند به هلدینگ خلیج فارس فراهم می‌کند تا بتوانند نیازهای فناورانه این هلدینگ را برطرف کنند.
همچنین، امکان ورود این شرکت‌ها به فرایندهای تأمین، تولید و پشتیبانی صنایع پتروشیمی فراهم خواهد شد. بر اساس مفاد تفاهم‌نامه، پروژه‌هایی که اولویت راهبردی برای صنعت پتروشیمی دارند (مانند فناوری‌های سبز، کاتالیست‌ها، بازیافت CO₂، تولید مواد اولیه با ارزش افزوده بالا و...) می‌توانند به‌صورت مشترک بین صندوق و هلدینگ مورد حمایت مالی قرار گیرند. در ادامه باید گفت که توسعه مراکز نوآوری، هاب‌های فناوری و ایجاد «شتاب‌دهنده‌های صنعتی» در صنعت پتروشیمی، یکی دیگر از اهداف این همکاری است. این مراکز قرار است با حمایت صندوق و مشارکت هلدینگ در نواحی صنعتی جنوب کشور شکل گیرند و به بستری برای تولد و رشد فناوری تبدیل شوند.
از طریق این همکاری، برنامه‌هایی برای ارتقای مهارت‌های فناورانه مدیران، کارشناسان و نخبگان شاغل در شرکت‌های پتروشیمی طراحی خواهد شد؛ از جمله دوره‌های آموزشی، اعزام برای فرصت‌های مطالعاتی، و حمایت از پروژه‌های دانشگاهی در راستای نیازهای صنعتی.
در مجموع باید گفت که این تفاهم‌نامه در راستای سیاست کلان هلدینگ خلیج فارس برای تبدیل‌شدن به یک سازمان فناورمحور و دانش‌بنیان تعریف شده است و نقش مکملی برای همکاری‌های این هلدینگ با دانشگاه‌ها، پژوهشگاه‌ها و شرکت‌های نوآور ایفا می‌کند. همکاری با صندوق پژوهش و فناوری صنعت نفت، دسترسی به منابع مالی انعطاف‌پذیر و مشوق‌های حمایتی وزارت نفت را ممکن می‌سازد و می‌تواند شتاب‌دهنده اجرای پروژه‌های نیمه‌صنعتی و تجاری‌سازی دستاوردهای پژوهشی باشد.
به طور خلاصه می‌توان گفت که این تفاهم‌نامه برای ایجاد سبد پروژه‌های فناورانه مشترک، توسعه پلتفرم تأمین مالی نوآوری در پتروشیمی، جذب سرمایه خطرپذیر برای طرح‌های اولویت‌دار و بومی‌سازی فناوری‌های پیشرفته با ریسک بالا امضا شده است. همچنین ارتقای جایگاه ایران در زنجیره ارزش جهانی صنعت پتروشیمی یکی دیگر از اهداف بلندمدت امضای این تفاهم‌نامه است.
در نهایت باید گفت که این همکاری نمادی از اراده ملی برای استفاده هم‌افزا از ظرفیت‌های بخش صنعت، دولت و زیست‌بوم نوآوری است تا صنعت پتروشیمی ایران از یک مصرف‌کننده فناوری، به یک تولیدکننده فناوری پیشرو در منطقه تبدیل شود.
تلاش برای بازیافت دی‌اکسید کربن
در نهایت اینکه تفاهم‌نامه همکاری بین هلدینگ پتروشیمی خلیج فارس و پژوهشگاه صنعت نفت، هم به امضا رسید که از مهم‌ترین رویدادهای فناورانه صنعت پتروشیمی در سال ۱۴۰۴ به‌شمار می‌رود و با هدف گسترش همکاری‌های علمی، پژوهشی، فناورانه و توسعه‌ای میان بزرگ‌ترین مجموعه پتروشیمی کشور و یکی از معتبرترین نهادهای پژوهشی حوزه نفت و گاز ایران امضا شد. این تفاهم‌نامه در حاشیه نمایشگاه بین‌المللی نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی تهران (اردیبهشت ۱۴۰۴) به امضای مدیرعامل هلدینگ پتروشیمی خلیج فارس و رئیس پژوهشگاه صنعت نفت رسید و نشان‌دهنده گامی راهبردی در راستای بومی‌سازی دانش فنی، توسعه فناوری‌های سبز و ارتقای بهره‌وری صنعتی است. همان‌طور که اشاره شد، توسعه و بومی‌سازی فناوری‌هایی مانند کاتالیست‌های پیشرفته، فرایندهای سبز، شیرین‌سازی خوراک‌های پتروشیمی، حذف آلاینده‌ها، بهینه‌سازی مصرف انرژی و بازیافت دی‌اکسید کربن از جمله مهم‌ترین زمینه‌های همکاری مشترک عنوان شده‌اند.
همچنین بر اساس این تفاهم‌نامه، پژوهشگاه صنعت نفت می‌تواند در طراحی و اجرای پایلوت‌های صنعتی، پروژه‌های نیمه‌صنعتی و مقیاس‌سازی فناوری‌های نوظهور در شرکت‌های زیرمجموعه هلدینگ خلیج فارس مشارکت کند و پژوهشگاه متعهد شده است در تدوین نقشه‌راه فناوری برای شرکت‌های پتروشیمی زیرمجموعه هلدینگ کمک کند؛ از جمله در شناسایی اولویت‌های تحقیقاتی، فناوری‌های نوین جهانی، مسیرهای جایگزین خوراک و استراتژی‌های کربن‌زدایی. علاوه بر این، انتقال فناوری‌های توسعه‌یافته در پژوهشگاه به واحدهای عملیاتی پتروشیمی خلیج فارس، آموزش تیم‌های اجرایی، تدوین دانش فنی بومی و اجرای پروژه‌های EPCF با محوریت فناوری، از اهداف مهم این همکاری است.
هلدینگ همچنین متعهد شده است از پایان‌نامه‌های مرتبط با پروژه‌های تعریف‌شده در پژوهشگاه حمایت کند. امکان اجرای پروژه‌های تحقیقاتی مشترک با دانشگاه‌ها به کمک ظرفیت علمی پژوهشگاه نیز فراهم خواهد شد. گذشته از این، برگزاری کارگاه‌های آموزشی تخصصی، اعزام کارشناسان به پژوهشگاه برای فراگیری فناوری‌های خاص، مشارکت در دوره‌های تکمیلی و حرفه‌ای‌سازی تیم‌های تحقیق و توسعه (R&D) شرکت‌های زیرمجموعه، بخشی از این همکاری است. از مهم‌ترین اهداف استراتژیک تفاهم‌نامه؛ تبدیل هلدینگ به رهبر فناوری در صنعت پتروشیمی منطقه، تسریع در فرایند تجاری‌سازی و صنعتی‌سازی فناوری‌ها و افزایش سهم دانش بومی در تولید ایجاد ارزش‌افزوده از پژوهش و نوآوری و همچنین هم‌افزایی علمی و عملیاتی میان صنعت و پژوهش است. با اجرای این تفاهم‌نامه، انتظار می‌رود پروژه‌های مشترک پژوهشگاه و هلدینگ در کوتاه‌مدت منجر به حل برخی چالش‌های عملیاتی، در میان‌مدت موجب کاهش وابستگی به شرکت‌های خارجی و در بلندمدت به صادرات فناوری ایرانی در حوزه پتروشیمی بینجامد. این همکاری بخشی از سیاست کلان هلدینگ پتروشیمی خلیج فارس برای حرکت به‌سوی «سازمان دانش‌بنیان» و سرمایه‌گذاری هدفمند در پژوهش‌های راهبردی و تجاری‌سازی نتایج تحقیقات است.
آخرین اخبار ویژه نامه را از طریق این لینک پیگیری کنید.
