موشک خیبرشکن چیست و چطور عمل می‌کند؟ + مشخصات فنی و جزئیات
موشک بالستیک میان‌برد خیبرشکن در بهمن ۱۴۰۰ ونمایی شد. سردار شهید حاجی‌زاده در این مراسم اعلام کرد که خیبرشکن یکی از موشک‌های نسل سوم بالستیک سپاه است که از سوخت جامد بهره می‌برد و وزن آن نسبت به نسل‌های قبلی کمتر است. همچنین وی افزود که زمان آماده‌سازی و شلیک این موشک به یک ششم کاهش یافته و در ساخت کلاهک جنگی آن از مواد انفجاری چند برابر قوی‌تر از تی‌ان‌تی استفاده شده است.
به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،
پیشینه توسعه این موشک به برنامه‌های ارتقا و به‌روزرسانی سامانه‌های موشکی سپاه برمی‌گردد که در سال‌های اخیر با هدف افزایش دقت، سرعت آماده‌سازی و توان عملیاتی صورت گرفته است. این موشک به عنوان بخشی از نسل سوم موشک‌های بالستیک ایران شناخته می‌شود که با قابلیت مانورپذیری در فاز فرود، توان عبور از سامانه‌های دفاع موشکی دشمن را دارد و برد مؤثر آن تا حدود ۱۴۵۰ کیلومتر گزارش شده است.
مشخصات فنی موشک خیبرشکن؛ ترکیبی از برد بالا و دقت نقطه‌زن
موشک خیبرشکن از نسل سوم موشک‌های بالستیک میان‌برد سپاه است که دارای سوخت جامد بوده و طول آن حدود ۱۰.۵ متر و قطر آن نزدیک به ۸۰ سانتی‌متر برآورد می‌شود. وزن کلی این موشک با سرجنگی ۵۰۰ کیلوگرمی حدود ۴.۵ تن است که نسبت به موشک‌های مشابه سبک‌تر محسوب می‌شود. این کاهش وزن عمدتاً به دلیل استفاده از بدنه‌های کامپوزیتی مقاوم و سبک است که در طراحی‌های اخیر موشکی ایران به کار گرفته شده‌اند و باعث افزایش قابلیت تحرک و تسریع زمان آماده‌سازی برای پرتاب شده است. همچنین، کلاهک جنگی این موشک از نوع شدیدالانفجار است که قدرت انفجار آن چندین برابر TNT معمولی تخمین زده شده است.
برد مؤثر خیبرشکن حدود ۱۴۵۰ کیلومتر گزارش شده که در دسته موشک‌های میان‌برد قرار می‌گیرد. این موشک قابلیت رسیدن به سرعت‌های بین ۴ تا ۵ ماخ را در مراحل اولیه پرتاب دارد که با کاهش اثرات نیروی گرانش منجر به افزایش برد و دقت هدف‌گیری می‌شود. نکته مهم دیگر، توانایی مانورپذیری سرجنگی در مرحله بازگشت به جو است که با استفاده از بالک‌های بزرگ و متحرک امکان‌پذیر شده و این قابلیت، خیبرشکن را برای عبور از سامانه‌های دفاع موشکی پیشرفته مجهز به رهگیرهای لایه‌میانی، مانند سامانه پاتریوت و فلاخن داوود، بسیار مؤثر کرده است.
نوع طراحی موشک خیبرشکن؛ سبک و گمراه‌کننده
یکی از ویژگی‌های برجسته موشک خیبرشکن، سرجنگی جداشونده با طراحی خاص سه‌مخروطی (Tri-Conic)است که باعث پایداری و حفظ تعادل سرجنگی در حین انجام مانورهای سنگین می‌شود. این طراحی مهندسی، علی‌رغم افزایش نیروی پسا (Drag) در سرجنگی، به منظور تقویت قابلیت مانورپذیری آن انتخاب شده است. بالک‌های متحرک بزرگ سرجنگی به آن اجازه می‌دهد تا مسیر خود را حتی تا ۹۰ درجه تغییر دهد و به‌طور پیچیده‌تری از سیستم‌های دفاعی عبور کند، امکانی که در موشک‌های نسل قبل کمتر دیده شده است.
در بخش بدنه نیز، استفاده از مواد کامپوزیتی سبک و مقاوم سبب شده تا وزن کلی موشک کاهش یابد و همزمان استحکام آن حفظ شود. این ترکیب طراحی و فناوری پیشرفته، ضمن افزایش تحرک و سرعت آماده‌سازی، امکان استفاده از موشک در پرتابگرهای متحرک مختلف و فضای محدود پایگاه‌های زیرزمینی را فراهم آورده است. همچنین در طراحی بالک‌ها، رمپ‌های مشکی رنگی به کار رفته که با کاهش چگالی هوا در محل اتصال بالک‌ها به سرجنگی، از ذوب شدن آن‌ها در اثر گرمایش آیرودینامیکی جلوگیری می‌کند.
ساختار پرتاب موشک خیبرشکن
موشک خیبرشکن بر روی پرتابگرهای متحرک نصب می‌شود که این پرتابگرها می‌توانند به صورت تک‌فروند یا دوفروندی طراحی شده باشند. این پرتابگرها عمدتاً روی شاسی‌های ۱۰ چرخ نصب شده‌اند که قابلیت استتار به شکل خودروهای تجاری را دارند، امری که باعث افزایش مخفی‌کاری و پایداری در شرایط رزمی می‌شود. قابلیت استفاده از پرتابگرهای دوفروندی در این موشک که اولین بار برای موشک‌های میان‌برد ایران ارائه شده است، به معنی افزایش چشمگیر نرخ شلیک و توان اشباع سیستم‌های دفاعی دشمن است.
همچنین، سبک بودن بدنه و سوخت جامد باعث شده تا زمان آماده‌سازی و پرتاب موشک به شکل قابل توجهی کاهش یابد و این مساله به افزایش سرعت واکنش در عملیات‌های نظامی کمک می‌کند. ساختار پرتاب متحرک و قابلیت استقرار سریع در مناطق مختلف، خیبرشکن را به یک سلاح تاکتیکی و استراتژیک قابل اعتماد در سناریوهای احتمالی که نیاز به حمله سریع و دقیق به اهداف دوردست وجود دارد تبدیل کرده است.
ویژگی‌های عملیاتی موشک خیبرشکن؛ موشک «اسرائیل‌زن»
با برد ۱۴۵۰ کیلومتر و توانایی هدف‌گیری دقیق، خیبرشکن لقب «اسرائیل‌زن» را به خود اختصاص داده است. مهم‌ترین ویژگی آن، قابلیت مانور سرجنگی در فاز فرود است که با تغییر زاویه مسیر تا ۹۰ درجه و کاهش سرعت به حدود ۲ تا ۳ ماخ در لحظه اصابت، سامانه‌های دفاع هوایی دشمن را ناکام می‌گذارد. علاوه بر دقت و قدرت انفجاری بالا، امکان استقرار روی پرتابگرهای متحرک و استفاده از پرتابگرهای دوفروندی، این موشک را به ابزاری مؤثر برای انجام حملات سریع، متعدد و اشباعی علیه اهداف عمقی در سرزمین‌های اشغالی تبدیل کرده است.
تفاوت میان موشک خیبر و خیبرشکن
در پی درگیری‌های نظامی ایران با رژیم صهیونیستی دو موشک با نام‌هایی تقریبا یکسان شنیده می‌شوند و گاهی به اشتباه به جای یکدیگر تلقی می‌گردند؛ موشک خیبر و خیبرشکن. حال آنکه هر کدام از این موشک‌ها دارای ویژگی‌ها، مأموریت‌ها و طراحی متفاوتی هستند.
موشک خیبر، نسل چهارم از خانواده خرمشهر و محصول وزارت دفاع جمهوری اسلامی ایران است که با استفاده از سوخت مایع، بردی معادل دو هزار کیلومتر و سرجنگی بسیار سنگین ۱۵۰۰ کیلوگرمی دارد. این موشک با هدایت خارج از جو، قابلیت مانور در فاز میانی و کلاهک بارانی، بیشتر برای هدف‌گیری راهبردی و عبور از پدافندهای ضدبالستیک طراحی شده و یک سلاح استراتژیک با دقت بالا تلقی می‌شود که از نوع موشک هایپرسونیک است.
در مقابل، موشک خیبرشکن یک موشک بالستیک تاکتیکی با سوخت جامد و بردی حدود ۱۴۵۰ کیلومتر است. این موشک با سرجنگی سبک‌تر و طراحی خاص سه‌مخروطی، توان مانور بالا در فاز بازگشتی دارد و برای عبور از سامانه‌های دفاعی لایه‌ای همچون پاتریوت یا فلاخن داوود ساخته شده است. بنابراین تفاوت در نهاد سازنده، نوع سوخت، برد و مأموریت عملیاتی این دو موشک، آن‌ها را به دو ابزار متفاوت در دکترین دفاعی ایران بدل می‌کند.
آخرین اخبار فناوری را از طریق این لینک پیگیری کنید.
