سایه گرانی بر کتاب !
اگر اهل مطالعه و کتاب خواندن باشید، حتماً گرانی کتاب‌های چاپی خاطرتان را آزرده و شاید حتی دستتان را از عناوین مورد علاقه‌تان کوتاه کرده است.
بخشی از تقصیر گرانی کتاب را باید بر گردن گرانی کاغذ انداخت. کاغذ آزاد با هزینۀ چند برابری نسبت به کاغذ دولتی توزیع می‌شود و امان بسیاری از ناشران را بریده است. احتکار کاغذ هم خودش بر این گرانی دامن می‌زند. اما این تمام ماجرا نیست. با افزایش هزینه‌های زندگی طبیعی است که هزینۀ ترجمه، ویراستاری، نمونه‌خوانی و نسخه‌پردازی، صفحه آرایی، چاپ، صحافی، حملونقل و ... هم بالاتر برود. وقتی هزینۀ تمام‌شدۀ کتاب بیشتر شود طبیعی است که کتاب با قیمت بالاتری به دست مشتری می‌رسد.
مشتریان کتاب، گاهاً از پشت پردۀ تولید آن بی‌خبرند و همچنان آرزومند خرید کتاب‌های ارزانتر هستند. با وجود گرانی کتاب، این کالای ارزشمند هنوز هم از بعضی خوراکی‌ها ارزانتر است. متاسفانه در زمانۀ گرانی‌ها کتاب یکی از اقلامی است که به نفع بقیه از سبدهای خرید حذف می‌شود اما همانطور که آن نقل قول معروف می‌گوید، اگر حالا هزینۀ خرید کتاب را نپردازی، بعداً مجبور می‌شوی هزینۀ به‌مراتب بالاتری را برای نخواندن کتاب بپردازی.
اما به‌هر‌حال گرانی کتاب واقعیتی است که باید پذیرفت و خبر خوشحال‌کننده برای کتابخوانان آن که روش‌هایی وجود دارد که می‌توان کتاب را ارزان خرید. در ادامۀ این مقاله راز خرید کتاب ارزان را برملا می‌کنیم اما پیش از آن نگاهی بیندازیم به پشت پردۀ تولید کتاب و گرانی آن.
۱. هزینۀ بالای چاپ و کاغذ
چاپ کتاب حتی با وجود ابزارهای پیشرفتۀ امروز بسیار پرهزینه است. قیمت کاغذ مورد نیاز برای چاپ کتاب، هزینۀ ماشین چاپ، جوهر و غیره به طور مداوم در حال افزایش است و برای همین قیمت کتاب‌ها در هر چاپ متفاوت در می‌آید. بعلاوه ناشران مختلف از کاغذهای متفاوتی استفاده می‌کنند و این انتخاب‌ها می‌تواند چاپ کتاب را ارزانتر یا پرهزینه‌تر کند. این هزینه‌ها همراه با تورم افزایش می‌یابد و در واقع این دلیل اصلی گرانی کتاب است.
2. کار حرفه‌ای گران است
اکثر مردم فکر می‌کنند که چاپ کتاب چندان کار سختی نیست! به غیر از ویراستاران، صفحه‌آرایان و طراحان جلد نیز بر روی کتاب کار می‌کنند. متخصصان معمولاً دستمزد بالاتری طلب می‌کنند. طبیعتاً ناشران با کسب سود از فروش کتاب، این هزینه‌ها را پوشش می‌دهند و اگر به قدر کافی سود نکنند دو راه باقی می‌ماند؛ یا باید هزینه‌ها را از جایی دیگر تامین کنند و یا عطای بازار نشر را به لقایش ببخشند.
3. حق مولف مهم است
گاهی ناشر در همان ابتدای امر، حق امتیاز اثر را از نویسنده یا مترجم خریداری می‌کند. اما اگر حق امتیاز اثر در اختیار نویسنده یا مترجم باشد، با هر تجدید چاپ ناشر موظف به پرداخت به مولف است. نویسندگان و مترجمان معروف، حق تالیف بالاتری دارند. همین مساله بر هزینۀ تمام شدۀ کتاب می‌افزاید.
4. مزیت مقیاس
صرفه به مقیاس یا مزیت مقیاس مفهومی در اقتصاد خُرد است که به کسب مزیت (کاهش هزینه) در اثر افزایش حجم تولید انبوه اشاره دارد. یعنی با افزایش تولید، هزینۀ متوسط تولید هر واحد کالا کاهش می‌یابد. حالا حتماً این سؤال برایتان پیش آمده که پس مگر نباید با مزیت مقیاس کتاب مقرون‌به‌صرفه‌تر و در نتیجه ارزانتر شود؟ مشکل این است که مزیت مقیاس برای کتاب‌ها برعکس عمل می‌کند چون هر روز از تعداد خوانندگان مشتاق کم می‌شود (به دلیل گرانی) و برای همین مزیت مقیاس نیز کمتر می‌شود. هر چه تعداد نسخه‌های فروخته شدۀ یک کتاب کمتر شود، قیمت کتاب افزایش می‌یابد تا ناشر بتواند هزینه‌های تولید را پوشش دهد.
5. هزینۀ حملونقل
کتاب‌های چاپی باید انبار شوند و سپس از مکانی به مکان دیگر انتقال یابند و با توجه به گرانی بنزین و سوخت، هزینۀ حملونقل هم افزایش می‌یابد.
چگونه کتاب‌های ارزانتر بخریم؟
حالا که با دلایل گرانی کتاب آشنا شدیم بهتر است ببینیم چه روش‌هایی برای دسترسی به کتاب‌های ارزانتر وجود دارد.
1. کتاب‌های دست دوم
برای صرفه‌جویی در هزینه می‌توانید به سراغ کتاب‌های دست دوم بروید. خیابان انقلاب تهران محل بعضی از بهترین کتابفروشی‌ها است و مغازه‌های دست دوم فروشی بسیاری هم در همین راسته وجود دارند. این کار شاید وقت زیادی از شما بگیرد. باید تک‌به‌تک به دست دوم فروشی‌ها سر بزنید و قفسه‌ها را یکی پس از دیگری در جستجوی کتاب مناسب بگردید.
2. مرکز تبادل کتاب
مراکز تبادل کتاب هم می‌تواند به کارتان بیاید. در این مراکز می‌توانید کتاب‌هایی را که دیگر به آن‌ها نیاز ندارید، با کتاب‌های دیگری مبادله کنید.
3. کتاب‌های صوتی و الکترونیکی
یکی دیگر از گزینه‌ها استفاده از کتاب‌های صوتی و الکترونیکی است. اپلیکیشن‌ها و وب‌سایت‌های مختلفی این امکان را در اختیار شما قرار می‌دهند. اما کتاب‌های الکترونیکی با وجود ارزانی، معایبی هم دارند. بیشتر مشاغل امروزی سروکارشان با کامپیوتر است و اگر تمام روز پای سیستم کار کرده باشید شاید دچار خشکی و خستگی چشم شوید و ترجیح دهید برای مطالعه از گوشی استفاده نکنید.
راه دیگر استفاده از کتاب‌های صوتی است. حسن کتاب صوتی این است که به‌خوبی می‌تواند اوقات مردۀ شما را زنده کند. پشت ترافیک، در مترو و هر موقعیت دیگری می‌توانید هدفون را به گوشتان بزنید و از کتاب صوتی لذت ببرید
4. خرید اینترنتی کتاب با تخفیف ویژه
اگر کتاب چاپی نو و تمیز می‌خواهید، می‌توانید سراغ فروشگاه‌های آنلاین کتاب بروید. برخی از این فروشگاه‌ها کتاب‌ها را با تخفیف به فروش می‌رسانند. سی‌بوک یک فروشگاه اینترنتی کتاب است که همیشه کتاب‌ها را با تخفیف عرضه می‌کند.
خوبی خرید از سایت به جز بهره‌مندی از تخفیفات، سهولت و سرعت در دسترسی به کتاب‌هاست. اگر کمبود وقت دارید یا اینکه وقتتان برایتان ارزشمند است می‌توانید برای اجتناب از دوری مسیر و شلوغی خیابان، کتابتان را با یک جستجوی ساده در سایت سی بوک سفارش بدهید.
یکی از مزایای خرید کتاب از سایت 30بوک این است که در هنگام جستجو می‌توانید از فیلترهای جستجو کمک بگیرید. فرض کنید که دنبال رمان خارجی هستید، پس از اینکه وارد دسته‌بندی رمان شدید، در ستون سمت راست می‌توانید ناشر، نویسنده و مترجم را مشخص کنید. اگر در منوی بالای صفحه بر روی تب «ارزانترین» بزنید، کتاب‌ها بر اساس قیمت مرتب می‌شوند.
