آیا برای هوش مصنوعی آماده هستیم؟

زینب همتی- اگر اوایل قرار بود از دیدن مکرون وسط زباله‌ها بخندیم یا ویدئوی عجیبی از تام کروز ببینیم یا ترامپ را در شرایط نامناسب، حالا دیگر اتفاقات هرروزه‌ای که با آن روبه‌روییم، چالش‌برانگیز شده است.

زنده‌کردن کودکان به‌قتل‌رسیده

به‌تازگی جنجالی غیراخلاقی در تیک‌تاک راه افتاده است که در آن افرادی به انتشار ویدئوهای احیای قتل کودکان با هوش مصنوعی پرداخته‌اند. آنان در این ویدئوها که برای گرفتن لایک و توجه بیشتر است، به زنده‌کردن کودکان و قربانیان جرائم می‌پردازند. البته چینی‌ها چندی پیش گام‌هایی در این رابطه برداشته بودند. همین چند روز پیش بود که معلوم شد در چین تلاش‌هایی برای گفت‌وگو با مردگان در حال انجام است؛ آن‌هم از طریق هوش مصنوعی. درحال‌حاضر و با افزایش برنامه‌ها و حضور مدام هوش مصنوعی در برنامه‌ها و‌ حتی زندگی روزمره، برخی دیگر به فناپذیری اعتقاد ندارند‌ و معتقدند حالا دیگر بحث مردن هنرمند مطرح نیست و با وجود فناپذیری انسان، هنر، آثار و حتی صدایش قابل دستیابی است. آنچه در ابتدا به‌صورت سرگرمی مطرح بود، مانند خواندن ترانه‌ای از خواننده پاپ ایرانی توسط بیلی آیلیش، حالا یک بحث اخلاقی را مطرح کرده است.

زنده‌کردن هنرمندان مرده

این ماجرا درباره زنده‌کردن مردگان و اخلاقی‌بودن یا غیراخلاقی‌بودن آن است. به گزارش ایسنا، کارشناسان فناوری و درمانگران غم و اندوه در حال بحث درباره این ایده هستند که آیا فناوری و مشخصا هوش مصنوعی می‌تواند به غم و اندوه از‌دست‌دادن افراد کمک کند یا خیر. کارشناسان فناوری معتقدند که طراحی یک کپی دیجیتالی از کسی که از دنیا رفته، با شبیه‌سازی صدا و تصویر او می‌تواند در پذیرش بهتر مرگ برای اطرافیانش کمک کند و این فناوری به‌زودی در دسترس عموم قرار خواهد گرفت. این پیشنهاد کارشناسان فناوری باعث بحث‌های زیادی در توییتر شده است. موضوع این بحث‌ها از آنجا شروع شد که پراتیک دسای، کارشناس ارشد هوش مصنوعی مستقر در آمریکا، پیش‌تر در توییتی نوشته بود‌: «از این پس به‌صورت منظم شروع به ضبط صدای والدین، بزرگ‌ترها و عزیزان خود کنید. با جمع‌آوری داده‌های متنی، صوتی و ویدئویی کافی، احتمال صد درصد وجود دارد که آنها پس از ترک بدن فیزیکی‌شان برای همیشه بتوانند با شما زندگی کنند. حتی تا پایان امسال ممکن است این امکان فراهم شود». این پست توییتری از زمان انتشار تاکنون ۱۱.۶ میلیون بار بازدید داشته و تقریبا هفت هزار بار بازنشر شده است. پس از ارسال این توییت که جنجال زیادی به‌پا کرد و انتقاد بسیاری از کاربران را در پی داشت، بسیاری از کاربران اظهارنظر این کارشناس هوش مصنوعی را ایده‌ای مشابه به فیلم‌های آخرالزمانی دانستند و برخی دیگر از کاربران معتقد بودند ایده شبیه‌سازی حیات مردگان، غیراخلاقی یا ناسالم برای سلامت ذهن بازماندگان است. این ماجرا اگر رخ دهد، مجموعه زیادی از فانتزی‌ها، فیلم‌ها و‌ داستان‌های تخیلی‌ نویسندگان و سینماگران جهان و ایران به واقعیت تبدیل می‌شود.

ترس و هشدار

کمتر از یک ماه پیش بود که «جفری هینتون» که به عنوان پدر هوش مصنوعی و یکی از پیش‌کسوت‌های حوزه هوش مصنوعی شناخته می‌شود، در توییتی نوشت: «من شرکت را ترک کردم تا بتوانم درباره خطرات هوش مصنوعی بدون در نظرگرفتن تأثیر آن بر گوگل صحبت کنم». او با ابراز نگرانی درباره خطرات هوش مصنوعی از شرکت گوگل استعفا داد و گفت: «اکنون از کارم در این رشته پشیمانم». مدیرعامل شرکت‌های فناوری از‌جمله ایلان ماسک و بیل گیتس نیز نسبت به عواقب هوش مصنوعی بیانیه‌ای مشترک منتشر کردند. در یکی از شماره‌های اخیر تایم نیز نسب به خطر هوش مصنوعی هشدار داده شده است. چندی پیش خبری منتشر شد که ارتش آمریکا از پهپادهایی با هوش مصنوعی شبیه‌سازی انجام داده بود که در انتها پهپادها اپراتورهای خودشان را نابود کردند و بی‌اختیار عمل می‌کردند. کارشناسان در‌خصوص هوش مصنوعی به بی‌کاری گسترده اشاره می‌کنند و تهدیدات مختلفی از جعل خبر و بی‌کاری تا کاربردهای نظامی و امنیتی و تسلط آن بر انسان را بررسی کرده و درباره آن هشدار داده‌اند.

اقتصاد برگ برنده

البته این مسائل حتما درباره اصل مهم اقتصاد و بازار شکست خواهند خورد. مثلا طبق گزارش‌های اقتصادی درآمد مایکروسافت با هوش مصنوعی تا ۲۰۲۷ حدود صد میلیارد دلار افزایش پیدا می‌کند. تحلیلگران پیش‌بینی کرده‌اند ارزش سهام مایکروسافت حداقل 400 دلار خواهد شد. هدف این شرکت رویکرد تهاجمی و مقابله با هوش مصنوعی خواهد بود.