«شرق» گزارش می‌دهد:
ترامپ بدون استراتژی تازه درباره ایران، صلح غزه را از دست خواهد داد
تداوم فشارهای حداکثری و بی‌اعتمادی متقابل میان واشنگتن و تهران، فضای سیاسی خاورمیانه را در آستانه یک بحران جدید قرار داده است. اندیشکده بریتانیایی چتم‌هاوس در تازه‌ترین گزارش خود هشدار می‌دهد که بدون تدوین یک استراتژی جامع‌تر در قبال ایران که ترکیبی از بازدارندگی، دیپلماسی و همکاری منطقه‌ای باشد هر گونه صلحی در غزه و فراتر از آن ناپایدار و شکننده خواهد بود.
به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،
تحولات اخیر خاورمیانه، به‌ویژه پس از آتش‌بس شکننده در غزه، بار دیگر ضرورت بازنگری در سیاست آمریکا نسبت به ایران را برجسته کرده است. دولت دونالد ترامپ در حالی تلاش دارد از دستاورد دیپلماتیک خود در غزه به عنوان پایه‌ای برای بازسازی نفوذ منطقه‌ای بهره گیرد که نادیده گرفتن نقش تهران می‌تواند همه این تلاش‌ها را بی‌ثمر کند.
تداوم فشارهای حداکثری و بی‌اعتمادی متقابل میان واشنگتن و تهران، فضای سیاسی خاورمیانه را در آستانه یک بحران جدید قرار داده است. اندیشکده بریتانیایی چتم‌هاوس در تازه‌ترین گزارش خود هشدار می‌دهد که بدون تدوین یک استراتژی جامع‌تر در قبال ایران که ترکیبی از بازدارندگی، دیپلماسی و همکاری منطقه‌ای باشد هر گونه صلحی در غزه و فراتر از آن ناپایدار و شکننده خواهد بود.
آتش‌بس غزه؛ موفقیت اولیه اما ناپایدار
چتم‌هاوس در این تحلیل تاکید می‌کند که ترامپ توانسته است با اجرای فاز نخست برنامه بیست‌ماده‌ای خود، آتش‌بس موقتی را میان اسرائیل و حماس برقرار کند. این اقدام، از نظر دیپلماتیک نقطه‌عطفی برای کاخ سفید محسوب می‌شود و به تعبیر نویسندگان گزارش، «توانایی ترامپ در تمرکز بر بحران غزه و ترغیب دو طرف به توقف درگیری‌ها، عاملی تعیین‌کننده در کاهش تنش‌های فوری بوده است.»
این موفقیت تنها بخشی از مسیر است. مسائلی چون اداره غزه پس از جنگ، خلع سلاح گروه‌های مقاومت و مسیر تشکیل دولت فلسطینی هنوز حل نشده‌اند. به‌زعم چتم‌هاوس، اگر آمریکا برای این چالش‌ها طرحی نداشته باشد، توافق فعلی به‌سرعت فرو می‌پاشد. در گزارش آمده است «پایداری صلح در گروی آن است که ایالات متحده دیپلماسی خود را فراتر از سطح تاکتیکی گسترش دهد و از تمرکز صرف بر منازعه اسرائیل و فلسطین فراتر رود.»
سیاست متناقض واشنگتن در قبال ایران
سیاست دولت ترامپ در برابر ایران همچنان در ابهام و چندگانگی هدف گرفتار است. واشنگتن هنوز مشخص نکرده آیا هدفش مهار هسته‌ای ایران است، یا تغییر رفتار منطقه‌ای، یا حتی تغییر نظام سیاسی؛ همین سردرگمی باعث ارسال سیگنال‌های متناقض شده و به گفته گزارش، «چرخه بی‌ثباتی را در حرکت نگه می‌دارد.»
از سوی دیگر، تصمیم تروئیکای اروپایی (فرانسه، آلمان و بریتانیا) برای بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل، به انزوای بیشتر ایران انجامیده و اعتماد میان تهران و غرب را تضعیف کرده است. چتم‌هاوس هشدار می‌دهد اگر آمریکا همچنان از ورود به گفت‌وگوهای واقعی با ایران خودداری کند، شانس رسیدن به صلح منطقه‌ای به‌طور جدی کاهش خواهد یافت. در صورت تداوم وضعیت کنونی، ایران برای بازسازی بازدارندگی نظامی و برنامه هسته‌ای خود گام‌هایی برخواهد داشت. تهران به گفته گزارش، در حال تقویت دفاع هوایی و تجدید روابط منطقه‌ای است تا خود را برای هر رویارویی احتمالی آماده کند.
نیاز فوری به یک استراتژی جامع‌تر درباره ایران
در بخش پایانی، چتم‌هاوس خطوط کلی یک استراتژی جایگزین را ترسیم می‌کند. از نگاه نویسندگان، واشنگتن باید میان بازدارندگی نظامی و دیپلماسی معتبر تعادل برقرار کند. پیشنهاد این اندیشکده آن است که آمریکا محدودیت‌هایی بر برنامه هسته‌ای ایران اعمال کند، اما در ازای آن مشوق‌های اقتصادی واقعی ارائه دهد. همچنین هماهنگی با اروپا و بریتانیا برای ترکیب فشار تحریم‌ها با پیشنهادهای همکاری، حیاتی ارزیابی شده است.
در این چارچوب، نقش میانجی‌های منطقه‌ای همچون عربستان سعودی نیز برجسته می‌شود. ریاض می‌تواند در عادی‌سازی روابط با تهران و ایجاد تضمین‌های امنیتی منطقه‌ای نقش واسطه‌ای ایفا کند. هدف نهایی این تلاش‌ها باید جلوگیری از درگیری مستقیم ایران و اسرائیل باشد؛ چرا که چنین جنگی می‌تواند کل روند آتش‌بس در غزه را نابود و بی‌ثباتی منطقه‌ای را شعله‌ور کند.
هر فرآیند دیپلماتیک موثر باید بر پایه تفاهم عدم مداخله و عدم تجاوز میان بازیگران منطقه‌ای بنا شود تا از جنگ‌های نیابتی و چرخه خشونت جلوگیری کند. آتش‌بس غزه، هر چند نقطه‌ای روشن در کارنامه ترامپ است، اما بدون چارچوبی جامع برای مواجهه با ایران نمی‌تواند دوام یابد. مدیریت تنش با ایران بدون مسیر دیپلماتیک، تنها راه‌حلی موقت است، نه استراتژی پایدار. اگر کاخ سفید بخواهد نظم تازه‌ای در خاورمیانه بنا کند، باید ایران را نه به عنوان تهدیدی منفرد، بلکه به عنوان بازیگری کلیدی در طراحی امنیت منطقه‌ای به رسمیت بشناسد.
تنها در این صورت است که صلح شکننده غزه می‌تواند به الگویی برای ثبات بلندمدت بدل شود.
آخرین اخبار سیاست را از طریق این لینک پیگیری کنید.
