انحطاط کار و محیط کار

در چند روز گذشته در بیان مدیران ارشد کشور سه مسئله درباره کار و محیط کار مطرح شد که نشان می‌دهد انسان در کار و محیط کار تباه شده است. منظور از انحطاط کار و محیط کار چیست؟

مراد من از انحطاط و تباهی انسان در کار، متفاوت از دیدگاه پولانی، مورخ اقتصادی معروف قرن بیستم، است که معتقد بود بازار کار آزاد باعث تباهی انسان است. او فکر می‌کرد بازار آزاد چون انسان را به‌مثابه کالا تلقی می‌کند که باید در بازار قیمت‌گذاری شود، بدون هرگونه محفاظتی تباه می‌شود. آنچه درباره انحطاط کار مد‌نظر این نوشتار است، با دیدگاه بریورمن، جامعه‌شناس مارکسیست نیز متمایز است. بریورمن معتقد بود کار در قرن بیستم تباه شده، چون از نیروی کار مهارت‌زدایی شده است و کار به چند حرکت ساده و بدون مهارت تبدیل شده است. آنچه در کار و محیط کار ایران بنا بر گزارش‌های مدیران ارشد کشور جریان دارد، وضعیت تاریک و منحطی است که گویی هیچ چیز یارای مقابله با آن نیست. رئیس‌جمهور بر این باور است که در محیط‌های دولتی، کارمندان کاری برای انجام‌دادن ندارند؛ یعنی در بوروکراسی بزرگ دولت با وضعیت بیکاری کارمندان مواجه هستیم که فقط هزینه‌بر است و هزینه این بوروکراسی بیکار را مردم با تورم می‌پردازند. دولت باید برای حقوق و دستمزد کارمندان کم‌کار و بیکارش پول چاپ کند و این یعنی تورم. با این تلقی، بوروکراسی بزرگ دولت در مقابل جامعه است؛ جامعه‌ای که برای کار‌نکردن و حقوق‌گرفتن عده‌ای هزینه گزافی می‌دهد.

وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی معتقد است فساد در برخی شرکت‌های دولتی به‌ حدی زیاد است که اگر چهار بار این شرکت‌هارا آتش بزنیم، هزینه‌اش کمتر از آن است که از نو بسازیم.

 ایشان معتقدند هفته‌ای چند بار گزارش فساد این شرکت‌ها به دستش می‌رسد. پس می‌توان گفت محیط کاری در این شرکت‌ها یعنی فساد.

وضعیت کار و محیط کاری در بخش خصوصی نه‌تنها بهتر نیست، بلکه بدتر است. نیروی کار در محیط‌های کار خصوصی هم تباه شده است. مشاور وزیر و رئیس مرکز امور زنان و خانواده وزارت کشور وضعیت دختران و زنان در محیط‌های کاری خصوصی را نامناسب می‌داند. به نقل از ایشان در خبرها بیان شده بود که دختران در محیط کار خصوصی امنیت ندارند. برای دختران و زنان آسیب‌هایی وجود دارد که یا نادیده گرفته می‌شود یا تلاش می‌کنیم آن را پاک کنیم. 

سلطه کارفرما و مدیر بر نیروی کار خصوصی که قانونا دستش باز است، می‌تواند شرایطی ایجاد کند که زنان مجبور می‌شوند تحمل کنند یا خطر از دست دادن شغل را به جان بخرند. علاوه‌بر‌این، در چنین محیط‌های کاری بهره‌کشی از زنان و دختران بیشتر از مردان است. 

این یعنی بهره‌کشی مضاعف. سخنان مدیران ارشد کشور به این معنا است که در محیط‌های کاری دولتی، کاری برای انجام‌دادن وجود ندارد و فساد اداری و مالی وجود دارد و در محیط‌های کار خصوصی شاهد بهره‌کشی مضاعف هستیم و امنیت روانی هم برای زنان وجود ندارد. و زنان باید چنین وضعیتی را تحمل کنند. انحطاط کار یعنی در بوروکراسی دولتی کاری برای انجام‌دادن وجود ندارد و فساد مالی زیادی وجود دارد.

 تباهی کار یعنی نبود امنیت روانی زنان و بهره‌کشی مضاعف از آنها. چه کسی و چه نهادی جز رئیس‌جمهور، وزیر کار و معاون امور زنان و خانواده وزارت کشور می‌تواند یا باید بتواند برای حل چنین مسائلی که انحطاط و تباهی محیط کار است، تدبیر کند. هزینه ناتوانی مدیران ارشد در حل مسئله انحطاط و تباهی کار و محیط کار را جامعه می‌پردازد.

آخرین مقالات منتشر شده در روزنامه شرق را از طریق این لینک پیگیری کنید.