چهره خاورمیانه را تغییر می‌دهیم

جنگ بین حماس و اسرائیل در حالی وارد سومین روز خود شده که تلاش‌های دیپلماتیک برای جلوگیری از درگیری بیشتر تاکنون به نتیجه مطلوبی نرسیده است. رسانه‌های اسرائیلی می‌گویند تعداد کشته‌شدگان آنها از 800 نفر فراتر رفته و در آن سو هم نزدیک به 500 نفر در غزه طی حملات اسرائیل شهید شده‌اند. این در حالی است که همچنان تلاش ارتش اسرائیل برای کنترل کامل بر اوضاع ادامه دارد و نشست شورای امنیت سازمان ملل پشت درهای بسته با مخالفت روسیه، بدون صدور بیانیه‌ای مشخص پایان یافته است

تلاش ارتش اسرائیل برای آزادکردن گروگان‌هایی که گفته می‌شود توسط حماس اسیر و به نوار غزه منتقل شده‌اند، ادامه دارد. از سوی دیگر گزارش‌هایی منتشر شده که حاکی از رایزنی قطر برای آزادی اسرای زن هستند. اسرائیل رسما به حماس اعلام جنگ داده و بنیامین نتانیاهو از جنگی «سخت و طولانی» سخن به میان آورده است. بمباران غزه همچنان ادامه دارد و ساختمان‌های بیشتری در این شهر خسارت دیده‌اند. در همین حال اعلام شده است که محاصره غزه کامل شده و راه ورود مواد غذایی و دارو به این باریکه مسدود شده است. واشنگتن‌پست نیز گزارش داده که پس از حملات هوایی گسترده در دو روز اخیر، احتمالا در ساعات پایانی روز دوشنبه یا امروز، عملیات زمینی اسرائیل در نوار غزه آغاز خواهد شد.

قیمت نفت صبح روز گذشته و هم‌زمان با بازشدن بازارهای جهانی روند صعودی به‌ خود گرفته و هم‌زمان نگرانی‌ها نسبت به تسری ناآرامی به مناطق دیگری به‌ویژه در خاورمیانه افزایش یافته است. از طرف دیگر مقام‌های آمریکایی تأیید کرده‌اند که تاکنون کشته‌شدن 9 آمریکایی در جریان حمله حماس به اسرائیل تأیید شده است و یک مقام آگاه آمریکایی به سی‌ان‌ان اعلام کرد که واشنگتن بین ۲۰ تا ۲۵ هواپیمای جنگنده به خاورمیانه می‌فرستد. به گزارش مهر، منابع آمریکایی گفته‌اند که هدف از استقرار جنگنده‌های آمریکایی در منطقه خاورمیانه، جلوگیری از هرگونه ورود طرف سوم به جنگ یا گسترش جنگ به خارج از اسرائیل است. منابع دیگری نیز مانند آسوشیتدپرس گزارش داده‌اند که ایالات متحده برای حمایت از اسرائیل ناوهای جنگی را به شرق مدیترانه خواهد فرستاد. براساس این گزارش، ناو «یو.اس. اس.جرالد آر فورد» که یکی از بزرگ‌ترین ناوهای هواپیمابر جهان است، به خاورمیانه اعزام خواهد شد. پنتاگون هم به گروه تهاجمی ناو هواپیمابر فورد دستور داده است تا به سمت شرق مدیترانه حرکت کند و آماده کمک به اسرائیل باشد. مقامات آمریکایی گفتند که ناو فورد تقریبا با پنج هزار نیرو و عرشه هواپیمای جنگی آن با رزم‌ناوها و ناوشکن‌های متعدد همراه می‌شود تا در نمایش قدرت آماده پاسخ‌گویی به هر سناریویی باشند.

ایالات متحده در مجموع شش ناو را برای حمایت از اسرائیل به منطقه اعزام می‌کند. در این ارتباط پنتاگون اعلام کرده است که آمریکا به همراه ناو فورد، رزم‌ناو «یو.اس. اس نورماندی» و ناوشکن‌های «یو.اس. اس توماس هادنر» و «یو.اس. اس رمیج» و «یو.اس. اس کارنی» و «یو.اس. اس روزولت» را هم به خاورمیانه اعزام می‌کند. آمریکا هم‌زمان در حال تقویت تعداد جنگنده‌های اف -۳۵، اف -۱۵ و  اف -۱۶ در خاورمیانه است.

حماس نیز به این گزارش‌ها درباره تصمیم آمریکا برای اعزام یک فروند ناو هواپیمابر در مجاورت آب‌های فلسطین واکنش نشان داد و به واشنگتن هشدار داد. حماس اعلام کرده است که اعلامیه آمریکا مبنی‌بر استقرار یک ناو هواپیمابر در منطقه برای حمایت از اسرائیل، «مشارکت واقعی در حمله و تعرض به مردم فلسطین» است. جنبش مقاومت حماس همچنین افزود که «ما هراسی از اعزام ناو هواپیمابر آمریکا به منطقه نداریم و واشنگتن باید تبعات چنین اقدامی را درک کند».

آمادگی لاپید برای ائتلاف

در پی آغاز جنگ حماس و اسرائیل، آویگدور لیبرمن، رهبر حزب «اسرائیل خانه ما»، یک سیاست‌مدار دیگر جناح اپوزیسیون که موضع سرسختانه‌تری در سال‌های گذشته علیه بنیامین نتانیاهو داشته، برای حضور حزب خود در ائتلاف کابینه اضطراری ابراز آمادگی کرده است. وزیر دارایی در کابینه فعلی نتانیاهو که اپوزیسیون او را یک سیاست‌مدار افراطی می‌داند، از ورود بنی گانتس و حزب او به ائتلاف استقبال کرد. اما به احتمال ورود احزاب تحت رهبری یائیر لاپید و آویگدور لیبرمن اشاره نکرد.

بنی گانتس و یائیر لاپید در سال‌های گذشته در ائتلاف‌هایی به نخست‌وزیری بنیامین نتانیاهو مشارکت داشتند اما بر اثر اختلافات پیاپی، آن ائتلاف‌ها با فروپاشی روبه‌رو شد. با وجود این، سران اپوزیسیون اسرائیل از آغاز عملیات حماس گفته‌اند که از تصمیمات ارتش و کابینه نتانیاهو حمایت کامل خواهند کرد. تا پیش از آغاز جنگ، نظرسنجی‌های متعدد اسرائیل حاکی بود در صورت تکرار انتخابات پارلمانی اسرائیل، احتمال نخست‌وزیری بنی گانتس بسیار بیشتر از بنیامین نتانیاهو و یائیر لاپید بود و حزب او بیشترین شمار کرسی‌های «کنست» را به دست می‌آورد.

مخالفان بنیامین نتانیاهو که در ۴۰ هفته گذشته از آغاز بازگشت او به قدرت علیه طرح تغییرات قضائی مورد نظر کابینه، تظاهرات می‌کردند، تشکیل تجمع‌های اعتراضی بزرگ را کنار گذاشته‌اند.

رهبران پیشین نهادهای اطلاعاتی و نظامی نیز که در دوره اخیر از مخالفان نتانیاهو بوده و هشدار داده بودند که ممکن است از خدمت در نیروی ذخیره خودداری کنند، این تهدید را رها کرده و بسیاری از آنها به فرمان فراخوان ارتش برای حضور در صفوف ارتش و نهادهای امنیتی در جنگ جاری پاسخ مثبت داده‌اند. در همین حال بنیامین نتانیاهو می‌گوید واکنش اسرائیل به حملات حماس از نوار غزه، «چهره خاورمیانه را تغییر می‌دهد». بر اساس بیانیه دفتر نخست‌وزیری اسرائیل، او که در جمع گروهی از مقامات شهرهای جنوبی اسرائیل سخنرانی می‌کرد، افزود: «آنچه حماس با آن روبه‌رو خواهد شد، شدید و وحشتناک خواهد بود. ما تازه در آغاز راه هستیم».

هم‌زمان آسوشیتدپرس گزارش داد که مقامات امنیتی مصر 10 روز پیش از حمله غافلگیرکننده حماس به اسرائیل، به اطلاع مقامات اسرائیل رسانده بودند که یک «اتفاق بزرگ از ناحیه غزه» در جریان است. براساس این گزارش، دل‌مشغولی مقامات امنیتی و ارتش اسرائیل در هفته‌های اخیر به تحولات کرانه غربی معطوف بود و احتمال نمی‌دادند که حماس یک تهدید جدی باشد. 

یک منبع امنیتی مصر به آسوشیتدپرس گفت: «به اسرائیل هشدار دادیم که در آینده نزدیک رویدادی در حد یک انفجار بزرگ در راه است، اما آنها هشدارهای ما را دست‌کم گرفتند». اسرائیل به این گزارش واکنش نشان نداده است. مصر در درگیری‌های پیشین بین اسرائیل و حماس میانجیگر اصلی بود.

نشست در  عمان

جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، از برگزاری نشست اضطراری امروز وزرای خارجه این اتحادیه خبر داد. به گزارش رویترز، این دیپلمات ارشد اتحادیه اروپا با انتشار پستی در شبکه اجتماعی ایکس گفت که وزرای خارجه اتحادیه اروپا امروز در عمان و در یک نشست اضطراری برای گفت‌وگو درباره وضعیت اسرائیل و منطقه تشکیل جلسه خواهند داد. به گفته بورل که هم‌اکنون در مسقط حضور دارد، وزرای خارجه اتحادیه اروپا برای بررسی پاسخ‌ها و گام‌های بعدی از جمله بررسی کمک‌های مالی به غزه در عمان ملاقات خواهند کرد.

کمیسیون اتحادیه اروپا اعلام کرده که در حال بررسی ادامه کمک‌های توسعه‌ای به غزه است. پیتر استانو، سخنگوی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفت: «این موضوع را ارزیابی می‌کنیم که چگونه رویدادهای غم‌انگیز اخیر ممکن است بر کمک‌های فعلی و آینده ما تأثیر بگذارد». او با اشاره به جلسه غیررسمی و اضطراری وزرای خارجه اتحادیه اروپا افزود: «تمام مسائل در این جلسه بررسی خواهند شد. موضع ما روشن بوده و بارها بر آن تأکید کرده‌ایم».

به گفته سخنگوی سیاست خارجی اتحادیه اروپا، جوزپ بورل تاکنون با وزرای خارجه اسرائیل، مصر، اردن، عربستان سعودی و رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین در تماس بوده و به دنبال تعامل مشترک با وزرای خارجه آمریکا، آلمان و ایتالیا خواهد بود. نشست وزرای اتحادیه اروپا در مسقط در شرایطی برگزار خواهد شد که جلسه شورای امنیت در زمینه اسرائیل و غزه به‌ نتیجه نرسید و چشم‌انداز روشنی برای حل بحران پیش‌رو نیست. روسیه نیز خواستار مذاکره بر سر راه‌حل دوکشوری شده است. سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه، در کنفرانسی خبری در مسکو در کنار احمد ابوالغیط، رئیس اتحادیه عرب، گفت که گفت‌وگوها بر سر راه‌حل دو کشوری تنها راه رو به جلو است.

درخواست   از   واشنگتن

روزنامه واشنگتن‌پست نوشت که مقام‌های اسرائیل از واشنگتن درخواست موشک‌هایی برای سامانه گنبد آهنین و مهمات دیگر و همکاری در جمع‌آوری داده‌های اطلاعاتی کرده‌اند.

روزنامه واشنگتن‌پست به نقل از منابع آگاه نوشت: مسئولان اسرائیلی چندین درخواست از واشنگتن کردند که از جمله آن درخواست موشک برای سامانه گنبد آهنین و مهمات و افزایش همکاری در زمینه تبادل اطلاعات درخصوص فعالیت نظامی احتمالی در جنوب لبنان است. آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا پیش‌تر اعلام کرده بود که واشنگتن خواسته‌های اسرائیل را برای دستیابی به کمک‌های نظامی اضافی برای انجام عملیاتی در نوار غزه بررسی می‌کند. کاخ سفید اعلام کرد که جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا دستور ارائه کمک‌های اضافی به تل‌آویو به دنبال حمله حماس را داده است.

هم‌زمان با سومین روز درگیری‌های مقاومت فلسطین و ارتش اسرائیل، سازمان ملل از آوارگی بیش از ۱۲۳ هزار فلسطینی ساکن نوار غزه در پی حمله به مناطق مسکونی و غیرنظامیان در غزه خبر داده‌ است. دفتر هماهنگی امور بشردوستانه سازمان ملل گزارش داد که ۱۲۳ هزار و ۵۳۸ نفر از ساکنان نوار غزه به دلیل بمباران، خانه‌های خود را ترک کرده‌اند. دفتر هماهنگی امور بشردوستانه سازمان ملل اعلام کرد که این آمار شامل برهه زمانی از آغاز عملیات است. این نهاد اعلام کرده بود که برخی از آوارگان در مدارس وابسته به سازمان ملل پناه گرفته‌اند.