رایزنی برای رفع تحریم‌ها در ژاپن

وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران که به‌منظور بازدید رسمی و دیدار با مقامات ارشد ژاپن، یکشنبه‌شب به وقت محلی وارد توکیو شد، دوشنبه‌ای شلوغ را در ترافیک دیدارهای دو‌جانبه سپری کرد. حسین امیرعبداللهیان در این سفر کوتاه، با فومیو کیشیدا نخست‌وزیر ژاپن، یوشیماسا هایاشی وزیر امور خارجه و کاتسونوبو کاتو وزیر بهداشت، کار و رفاه اجتماعی ژاپن دیدار و درباره آخرین وضعیت روابط دوجانبه، مسائل منطقه‌ای و تحولات بین‌المللی گفت‌وگو و تبادل‌نظر کرد‌. حسین امیرعبداللهیان در دیدار با فومیو کیشیدا، نخست‌وزیر ژاپن، روابط فی‌مابین و تحولات منطقه را سرمایه ارزشمندی برای ارتقای تعاملات دو کشور ارزیابی کرد. وزیر امور خارجه با استقبال از ترسیم نقشه راه همکاری بلند‌مدت بین دو کشور، بر ضرورت ارتقای روابط سیاسی، اقتصادی و فرهنگی فی‌مابین تأکید کرد. امیرعبداللهیان در این دیدار همچنین بر نقش برجسته جمهوری اسلامی ایران در ارتقای امنیت انرژی در منطقه خلیج فارس‌ تأکید کرد. وزیر امور خارجه کشورمان تحولات جدید در منطقه را نویدبخش تعمیق همکاری‌های درون‌منطقه‌ای در راستای ارتقای ثبات، امنیت و توسعه و رفاه فراگیر قلمداد کرد و نقش ژاپن در حمایت از این روند را حائز اهمیت دانست. تشریح موضع اصولی جمهوری اسلامی ایران درباره ضرورت راه‌حل سیاسی برای بحران اوکراین از دیگر موضوعات مورد‌اشاره از سوی وزیر امور خارجه کشورمان در این دیدار بود. نخست‌وزیر ژاپن نیز در این دیدار با ابلاغ متقابل سلام‌های خود به رئیس‌جمهور کشورمان، مذاکرات سال گذشته خود با دکتر رئیسی را مهم ارزیابی و بر اهمیت مناسبات تهران و توکیو تأکید کرد. کیشیدا از تحولات مثبت جدید در منطقه خلیج فارس ابراز خرسندی کرد و افزود توکیو از همکاری‌های منطقه‌ای در راستای ارتقای امنیت پایدار حمایت می‌کند. او افزود: ژاپن از احیای مذاکرات میان جمهوری اسلامی ایران و سایر طرف‌ها برای اجرای کامل تعهدات برجامی حمایت می‌کند و آماده کمک به آن است. نخست‌وزیر ژاپن همچنین از ادامه تعاملات مثبت میان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و ایران استقبال کرد. طرفین در این دیدار درباره تحولات مربوط به مذاکرات رفع تحریم‌ها و همکاری‌های پادمانی کشورمان با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ‌نیز ‌گفت‌وگو کردند.

وزیر امور خارجه کشورمان همچنین در دیدار با یوشیماسا هایاشی، وزیر امور خارجه ژاپن، درباره موضوعات دوجانبه، مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی به گفت‌وگو و تبادل‌نظر پرداخت. او در این دیدار باز‌آرایی روابط فی‌مابین و ترسیم نقشه راه همکاری بلندمدت را برای گسترش روابط حائز اهمیت دانست و آمادگی کشورمان برای تداوم رایزنی‌ها در چارچوب شورای همکاری و تداوم مشورت‌های معاونین و مدیران کل وزارت امور خارجه‌های دو کشور را اعلام کرد. امیرعبداللهیان ظرفیت‌های موجود در دو‌ کشور برای توسعه مناسبات را درخور‌توجه خواند و بر ضرورت تدوین سازوکارهای لازم برای ارتقای همکاری‌های متنوع تأکید کرد.

در این دیدار همچنین درباره آخرین وضعیت مذاکرات رفع تحریم‌ها، همکاری‌های پادمانی جمهوری اسلامی ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی‌ رایزنی شد. طرفین به‌علاوه درباره مسائل منطقه‌ای شامل بحران اوکراین و ثبات و امنیت در منطقه غرب آسیا و افغانستان تبادل‌نظر کردند.

یوشیماسا هایاشی، وزیر امور خارجه ژاپن نیز در این دیدار بر اهمیت استمرار گفت‌وگوها و همکاری فی‌مابین تأکید‌ و دیدگاه کشورش در حوزه‌های مرتبط با تحولات منطقه خلیج فارس، مذاکرات لغو تحریم‌ها، تحولات اوکراین و همکاری میان جمهوری اسلامی ایران و ژاپن در ارتباط با موضوعات مرتبط با افغانستان را تشریح کرد.

در این سفر، سخنان وزیر خارجه کشورمان در کنفرانسی خبری که در ژاپن داشت، بازتاب گسترده‌ای داشت؛ به‌خصوص که از مذاکرات محرمانه با آمریکا و تلاش ایران برای رفع سوءتفاهمات در مسئله اوکراین و ‌همراهی‌نکردن این کشور برای به‌نتیجه‌رسیدن مذاکرات گفت. او درباره گفت‌وگوهای غیرمستقیم با آمریکا گفت: البته تبادل زندانیان یک موضوع انسانی است که ما در این زمینه گفت‌وگوهای غیرمستقیمی را از سال گذشته با طرف آمریکایی داشتیم. او درباره سرنوشت برجام اظهار کرد: گفت‌وگوها و مذاکراتی که با تلاش و میانجیگری اتحادیه اروپا و آقای بورل انجام شد، ناظر بر بازگشت همه طرف‌ها به تعهدات کامل در برجام است.

او درباره اوکراین نیز اظهار کرد: جمهوری اسلامی ایران همواره بر این موضع ثابت و اصولی خود تأکید کرده است که جنگ راه‌حل نیست. وزیر خارجه کشومان تأکید داشت که «ما از ابتدای جنگ تلاش‌هایی را در عالی‌ترین سطح و رئیس‌جمهوری برای توقف جنگ و بازگشت طرفین به گفت‌وگو و راه‌حل سیاسی در دستور کار قرار دادیم و در این چارچوب اقدامات فعالانه‌ای را به عمل آوریم». امیرعبداللهیان افزود: «ناتو و تحریکات این سازمان را یکی از ریشه‌های اصلی جنگ و بحران می‌دانیم. به تلاش‌های خود برای توقف جنگ و تمرکز طرفین بر راه‌حل سیاسی ادامه می‌دهیم».

امیرعبداللهیان همچنین با اشاره به اتهامات درباره استفاده از پهپاد ایرانی در جنگ اوکراین گفت: «طبعا یکی از محورهای روابط با کشور روسیه در طول سال‌های گذشته همکاری‌های دفاعی بوده اما هیچ‌گاه برای به‌کارگیری پهپادها‌ یا سلاح‌های ایرانی در جنگ اوکراین امکاناتی را در اختیار مسکو قرار نداده‌ایم. شما می‌دانید که روسیه خود یکی از تولیدکننده‌ها و صادرکننده‌های بزرگ سلاح در جهان است. ما هیچ‌گونه پهپادی برای استفاده در اوکراین در اختیار هیچ طرفی قرار نداده‌ایم. سال گذشته شخصا از وزیر خارجه اوکراین خواستم چنانچه اسنادی در‌این‌باره در اختیار دارند، آن را به مقام‌های نظامی کشورم ارائه بدهند. با وزیر خارجه اوکراین توافق کردیم هیئت نظامی کشورم به لهستان سفر و با مقامات نظامی اوکراین در‌این‌باره دیدار کند».

رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان ادامه داد: «هیئت نظامی ما وارد ورشو شد اما طرف اوکراینی در محل ملاقات حاضر نشد. در تماس تلفنی با وزیر خارجه اوکراین گفتم که مطمئن شدم سند ادعایی در اختیار شما نیست و اتهامات به ایران درباره کاربرد پهپاد ایرانی در جنگ اوکراین کاملا غلط و نادرست است. مجددا با وزیر خارجه اوکراین توافق کردیم هیئت‌های نظامی دو کشور در عمان دیدار کنند. هیچ سند قابل‌قبولی از طرف اوکراین در دیدار نظامیان دو کشور ارائه نشد. قرار شد طرف اوکراین اسناد خودش را بار دیگر بررسی کند و در نشستی دیگر با طرف ایرانی مورد‌بررسی قرار بگیرد. ما بارها پیگیری کردیم که این نشست برگزار شود اما طرف اوکراینی در دور جدید گفت‌وگوها حاضر نشدند».

با پایان دیدارهای دوجانبه، وزیر خارجه ایران قبل از خروج از ژاپن، در تشریح ماحصل سفر یک‌روزه خود به این کشور به رسم همیشگی در گزارش کوتاه توییتری نوشت: «گفت‌وگوهای مفیدی در توکیو با نخست‌وزیر، وزیر‌ امور ‌خارجه و وزیر بهداشت و رفاه اجتماعی ژاپن داشتم. آخرین وضعیت مناسبات دوجانبه، مسائل افغانستان، خلیج فارس و اوکراین و لغو تحریم‌ها محور گفت‌وگو با مقامات عالی ژاپن بود. روابط دوستانه دو کشور قدمت دیرینه دارد».