بارش‌های سیل‌آسا در غرب
هواشناسی برای بارش‌های پایان هفته هشدار قرمز داده بود و از شب 23 فروردین بارش‌های سیل‌آسا در کشور آغاز شد؛ سیلی که بیشتر استان‌های غربی را دربر گرفته و تا روز جمعه (۲۵ فروردین) سه نفر در استان‌های آذربایجان غربی، ایلام و قزوین جان خود را از دست دادند.
شرق: هواشناسی برای بارش‌های پایان هفته هشدار قرمز داده بود و از شب 23 فروردین بارش‌های سیل‌آسا در کشور آغاز شد؛ سیلی که بیشتر استان‌های غربی را دربر گرفته و تا روز جمعه (۲۵ فروردین) سه نفر در استان‌های آذربایجان غربی، ایلام و قزوین جان خود را از دست دادند.
مرتضی مرادی‌پور، معاون عملیات سازمان امداد و نجات جمعیت هلال‌احمر، از امدادرسانی به هزارو ۲۳۲ نفر متأثر از سیل و آبگرفتگی در ۱۴ استان کشور خبر داده و گفته است از ۲۳ فروردین تا ساعت شش صبح روز ۲۵ فروردین ۱۴۰۲، ۴۵۰ نفر به دلیل بارندگی‌های سیل‌آسا مجبور به ترک منازل خود و اسکان اضطراری در اردوگاه‌های هلال‌احمر شدند. ۱۱ شهر، ۳۱ روستا و سه منطقه عشایرنشین متأثر از سیل و آبگرفتگی بودند و در سه روز گذشته به هزارو ۲۳۲ نفر امدادرسانی شده است. او همچنین از انتقال ۳۰ نفر در استان‌های ایلام، کرمانشاه، خوزستان و لرستان به نقاط امن سخن گفته است. ۵۹۸ امدادگر هلال‌احمر در قالب ۱۳۹ تیم امدادی عملیات‌های متعددی را انجام داده‌اند که ازجمله آن تخلیه آب از ۸۷ واحد مسکونی بوده است.
در ۲۴ فروردین سه نفر در استان‌های ایلام، قزوین و آذربایجان غربی بر اثر حوادث جوی کشته شدند و این آمار تا صبح روز گذشته افزایش نداشته است. تاکنون ۸۲ دستگاه چادر اسکان، ۳۹۴ تخته پتو، ۱۰۶ تخته موکت، ۵۰ شعله چراغ والور و ۳۳ بسته غذایی توزیع شده است. شدت بارش باران در برخی استان‌ها مانند لرستان به حدی زیاد بود که یک روستا در شهرستان ازنا در این استان تخلیه شد.پیرحسین کولیوند، رئیس جمعیت هلال‌احمر، به رسانه‌ها گفته بود روستای چم‌گز در شهرستان پلدختر و کمندان در شهرستان ازنا از استان لرستان تخلیه شدند و ساکنان آنها در چهار اردوگاه اسکان اضطراری هلال‌احمر استقرار یافتند.هشدار سیلاب به تهرانی‌ها هم داده شد و احتمال تکرار سیل امامزاده داوود پیش‌بینی شد. شاهین فتحی، مدیرعامل جمعیت هلال‌احمر استان تهران، از مردم تقاضا کرده بود از حضور در مسیل‌ها و حاشیه رودخانه‌ها خودداری کنند.پیمان کرمی، رئیس پلیس راه استان البرز نیز اعلام کرد تردد در جاده کرج - چالوس در محدوده این استان از میدان امیر‌کبیر کرج تا اطلاع ثانوی ممنوع است.
سیل، برق برخی از روستاها را هم قطع کرد. مهران امیری، سرپرست شرکت توزیع برق لرستان، گفته بود برق ۸۶ روستای خرم‌آباد، چگنی، کوهدشت، پلدختر، نورآباد و الیگودرز قطع و کار بازسازی شبکه‌ها با وجود شرایط بد آب‌و‌هوایی در حال انجام است. به گفته سرپرست شرکت توزیع برق لرستان، شبکه آبرسانی شهر سه هزار نفری برخوردار دلفان نیز به دلیل طغیان رودخانه و شکستگی لوله اصلی قطع شد.
یکی از قربانیان بارش‌های چند روز گذشته، جوانی ۳۵ساله در بوکان بود. خشایار صنعتی، سرپرست فرمانداری شهرستان بوکان، گفته است یک جوان ۳۵ساله از اهالی روستای «اوزن‌قشلاق» از توابع بخش سیمینه این شهرستان بر اثر اصابت صاعقه در ارتفاعات جان خود را از دست داد.
بر اساس اعلام سرپرست فرمانداری شهرستان بوکان، این حادثه در مناطق مرتفع اطراف این روستا روی داد که در آن این جوان به همراه فرد دیگری مورد اصابت شدید صاعقه قرار گرفتند که بر اثر شدت ضربه صاعقه، یکی از این دو جوان فوت کرد و فرد دیگر که مصدوم شده بود برای مداوا به مراکز درمانی انتقال یافت.
صنعتی تأکید کرده کشاورزان و دامداران در هنگام نامساعد‌بودن شرایط جوی باید بلافاصله در مکان‌های بسته و سقف‌دار پناه بگیرند و از ایستادن در کنار درختان و تکه‌سنگ‌های بزرگ و اشیای فلزی خودداری کنند و از گیرنده رادیویی و گوشی تلفن استفاده نکنند.
طبق اظهارات سرپرست فرمانداری شهرستان بوکان، روستاییان باید در هنگام صاعقه از تردد و استقرار در ارتفاعات روستاها که به دلیل شرایط خاص اقلیمی و زمین‌شناسی احتمال برخورد صاعقه وجود دارد و موجب تلفات می‌شود، خودداری کنند.
صنعتی بیان کرده طبق اعلام اداره کل هواشناسی آذربایجان غربی با ورود سامانه بارشی انتظار می‌‌رود تا روز جمعه شاهد بارش‌های متناوب باران توأم با رعد‌و‌برق باشیم.
صید‌نور علیمرادی، رئیس اورژانس پیش‌بیمارستانی استان ایلام نیز اظهار کرده که با توجه به میزان بارش‌ها در سطح بخش صالح‌آباد شهرستان مهران، سیل در رودخانه این شهرستان شدت گرفت. در پی جاری‌شدن سیلاب، یک نفر از اهالی بخش صالح‌آباد جان خود را از دست داد.
به گفته علیمرادی، در این راستا با وجود اعلام مورد مفقودی خانم ۵۰ساله توسط خانواده وی، موضوع در دستور کار نیروهای امدادی قرار گرفت و بعد از مدتی یعنی در ساعت ۹ صبح جسد این خانم ۵۰ساله از رودخانه شهر صالح‌آباد بیرون کشیده شد و به خانواده‌اش تحویل داده شد.
حسین خوئینی‌ها، سرپرست جمعیت هلال‌احمر قزوین نیز گفته است: با توجه به گزارش‌های رسیده، سیل یک زن ۶۰ساله را که در ماهی‌سرای خود در روستای محمودآباد بخش الموت شرقی مشغول به فعالیت بود، با خود برده است.
اما دلیل این بارش‌های سیلال‌آسا چیست؟
پیش از این مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی به بررسی ابعاد سیلاب مردادماه سال گذشته پرداخت که بر اساس آن، این سیلاب 44 هزار میلیارد تومان خسارت وارد کرد. بر اساس این گزارش، تغییرات اقلیمی موجب تغییرات وسیع در الگوی آب‌و‌هوایی مانند بارش‌ها و به دنبال آن تداوم خشک‌سالی، فرسایش خاک و وقوع گرد‌و‌خاک می‌شود.
از پیامدهای گرمایش جهانی، تغییر الگوی بارندگی و تغییر شکل بارش از برف به باران است که در نهایت می‌تواند موجب سیلاب هم شود. البته نقش فعالیت‌های انسانی را نباید در این تغییرات فراموش کرد.
مونسون یکی از این پدیده‌های حدی است که هر‌ساله در یک بازه زمانی مشخص و در جنوب شرق آسیا رخ می‌دهد. پدیده‌های حدی، تأثیر زیادی در اقلیم آب‌و‌هوایی ایران دارند؛ به‌طوری‌که میزان بارش‌ها در کشور یا کم است یا به حدی است که سیلاب شدید در پی دارد.
بارش‌های تابستان سال گذشته نیز ناشی از مونسون اعلام شد، اما گفته می‌شود گرمایش جهانی موجب افزایش چشمگیر شدت و فراوانی بارش‌های شدید مونسون شده است. آن‌طور که مرکز پژوهش‌های مجلس نوشته، هر یک درجه سانتی‌گراد گرم‌شدن هوا، مقدار بارش‌های موسمی را پنج درصد افزایش می‌دهد.
بااین‌حال، نقش عوامل داخلی و فعالیت‌های مختلف در کشور را نیز نباید در حجم خسارات سیل نادیده گرفت. فعالیت‌هایی که تاکنون موجب خالی‌شدن سفره‌های آب زیرزمینی، فرونشست و تنش آبی در کشور شده است.
نکته دیگر در بارش‌های سیل‌آسا، این است که ایران نسبت به برخی کشورها که بارندگی شدید و متداوم در طول سال دارند، خسارت‌های بیشتری می‌بیند.
