تیمی که از حاشیه جان سالم به در نبرد

بازی تیم ملی فوتبال ایران با انگلستان یکی از مهم‌ترین بازی‌های تاریخ فوتبال ایران از آب درآمد. ایران برای اولین‌بار در طول تاریخ به مصاف انگلیس رفت و نهایتا با نتیجه دور از انتظار و شکست سنگین 6 بر 2 به کار خود پایان داد. اگرچه با نگاهی گذرا به ساختار فوتبال دو کشور، چنین اختلافی منطقی به نظر می‌رسد ولی با توجه به سبک خاص کارلوس کی‌روش و اندیشه فوتبالی او و تجربه‌ای که بازیکنان تیم ملی در سال‌های اخیر به دست آورده‌اند، کمتر کسی تصور می‌کرد تیم ملی با این شکست سنگین در اولین بازی از جام روبه‌رو شود. به‌ویژه اینکه کارلوس کی‌روش که چهارمین حضورش در جام جهانی را تجربه می‌کند، هرگز شکستی در سه دوره قبلی متحمل نشده بود و با یک برد و 2 تساوی به کار پایان داده بود. البته اینها همه مواردی است که در شرایط نرمال رقم می‌خورد، چون با توجه به اتفاقات اخیری که در ایران رخ داده، ذهن و روان بازیکنان تیم ملی تحت هیچ شرایطی مهیای بازی با انگلیس آن‌هم در جام جهانی نبود. بازیکنان در فضای مجازی آن‌قدر تحت فشار قرار گرفته بودند که شاید به غیر از خودشان کسی خبر نداشت که قرار است در اولین دیدارشان در جام جهانی، چه واکنشی نسبت به اتفاقات رخ‌داده در ایران داشته باشند. این مورد با پرسش خبرنگاران خارجی از بازیکنان تیم ملی و پاسخ‌های سربسته آنها هم همراه شده بود تا ابهام ماجرا بیشتر شود. گو اینکه صحبت‌های احسان حاج‌صفی، کاپیتان تیم ملی ایران در کنفرانس خبری پیش از بازی با انگلیس که با جمله معروف «به نام خدای رنگین کمان» شروع شد، رفته‌رفته بخشی از ابهامات را از بین برد. احسان در همان کنفرانس در پاسخ به پرسش خبرنگاران گفت که بازیکنان تیم ملی غم مردم را دارند و اگر در تیم ملی هستند دلیلی ندارد که صدای مردم ایران را نشنوند. با این حال، فشار روانی بر بازیکنان ایران پیش از شروع این جام بیشتر و بیشتر شده و به‌جز سردار آزمون که با گذاشتن پست‌های حمایتی از اعتراضات، از انتقادها در امان مانده بود، سایر بازیکنان تیم ملی با الفاظ ناخوشایندی در فضای مجازی مورد خطاب قرار گرفتند. پست‌های منتشرشده در کانال و صفحات مرتبط با تیم ملی هم به‌خوبی چنین موردی را نشان می‌داد و مشخص می‌کرد که مخاطبان با الفاظ نامهربانانه‌ای بازیکنان تیم ملی را خطاب قرار می‌دهند. این درست همان سوژه‌ای بود که روز گذشته کارلوس کی‌روش در صفحه مجازی‌اش به آن واکنش نشان داد و با به‌تصویرکشیدن بخشی از الفاظی که درباره بازیکنان تیم ملی در اینستاگرام به کار رفته و منتشرکردن فیلمی دیگر از جنگندگی بازیکنان تیم ملی نوشت که «بازیکنان تیم ملی دشمن شما نیستند». با این حال، اعضای تیم ملی فوتبال ایران در همان دیدار با انگلیس یکی، دو حرکت خاص انجام دادند تا به همان بخش از پرسش‌هایی که مدت‌ها بود ذهن مخاطبان فضای مجازی را درگیر کرده بود پاسخ دهند. بخش اصلی متوجه سرود تیم ملی بود که هیچ‌کدام از 11 بازیکنی که به زمین فرستاده شده بودند، این سرود را نخواندند. حرکتی اعتراضی که از مدت‌ها قبل ورزشکاران ملی‌پوش انجام داده و با انتقاد تند اهالی و رسانه‌های نزدیک به دولت همراه شده است. همین ژست بازیکنان، روز گذشته دوباره مورد انتقاد یکی، دو رسانه اصولگرا قرار گرفت و آنها الفاظ مناسبی در قبال بازیکنان تیم ملی فوتبال ایران به کار نبردند. نخواندن سرود ملی در صداوسیما و هنگام پخش بازی سانسور شد‌ ولی انتشار فیلم‌های مربوط به آن و اشاره‌شدن به این موضوع در رسانه‌های مختلف، چیزی را برای پنهان‌ماندن باقی نگذاشت. به غیر از این مورد اقدام دیگر بازیکنان تیم ملی ایران چندان بازتاب داده نشد. این عدم بازتاب شاید به دلیل حساسیت زیاد بازی یا نخواندن سرود و شنیدن سوت‌های اعتراضی هنگام پخش سرود تیم ملی بود که حواس‌ها را اندکی قبل متوجه خود کرده بودند. ژست دوم ولی خبرسازتر به نظر می‌رسید. بعد از پایان مراسم سرود ملی دو کشور، بازیکنان تیم ملی ایران به گوشه زمین رفتند، تقریبا همه آنها مچ‌بند مشکی به دست بسته بودند، روی زمین زانو زدند، حلقه تشکیل دادند، دست‌هایشان را ابتدا به حالت دعا گرفتند، بعد دست‌هایشان را در یکدیگر قفل کردند، از زمین بلند شدند و نهایتا دست‌هایی را که مچ‌بند مشکی به آن بسته شده بود، به هوا بلند کردند. موضوعی که مقابل تعداد زیادی از عکاسان رقم خورد. بدون تردید این اقدام اعتراضی بازیکنان تیم ملی به شرایط موجود در ایران ابهاماتی را که خبر از منفعل‌بودن آنها در جریانات اخیر می‌داد، از بین می‌برد. آنها در روز بازی با انگلیس، همان‌طورکه احسان حاج‌صفی در کنفرانس خبری قبل از آن گفته بو،د نشان دادند که نسبت به اتفاقات رخ‌داده بی‌تفاوت نیستند. در کنار این موضوع شاید برنامه‌ریزی برای زانوزدن بازیکنان تیم ملی قبل از بلندشدن هم برگرفته از حرکتی بود که بازیکنان تیم ملی انگلیس قبل از سوت آغاز بازی انجام دادند و آنها هم زانو زدند. البته که انگلیسی‌ها از مدت‌ها قبل به دلیل اعتراض به تبعیض نژادی چنین می‌کردند؛ اما این مورد به دلیل حساسیت‌های موجود در بازی ایران بیش از گذشته مورد توجه قرار گرفت.