دوپینگ درآمدی شهرداری با کمک دولت

 وضعیت درآمدی شهرداری تهران بهتر شده است، گزارش خزانه‌دار شورای شهر تهران از حساب و کتاب‌های شهرداری نشان از رشد درآمدهای شهرداری دارد اما ناصر امانی عضو کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر تهران یادآوری می‌کند که این افزایش از محل مالیات بر ارزش‌افزوده است و هشدار می‌دهد که برخی از درآمدهایی که حلال نیست و دچار ابهام است در این شش‌ماهه به طور کامل محقق شده‌اند و برخی ردیف‌ها نیز دچار عقب‌افتادگی هستند. اشاره امانی به عوارض قطع اشجار و عدم تأمین پارکینگ است. او می‌گوید ممکن است این درآمدها مربوط به سال‌های گذشته باشد و امسال تبدیل به درآمد شده باشد اما باید دقت کنیم این روند ادامه پیدا نکند. او قطع درخت در باشگاه انقلاب و سایر نهادهای دولتی و عمومی را هم یادآوری می‌کند و می‌گوید 21 میلیارد جریمه قطع درخت در باشگاه انقلاب بود که بعد از اعتراض، باشگاه انقلاب تبرئه شد. امانی به میزان تحقق بخش غیرنقد هم اشاره می‌کند و می‌گوید چرخ درآمد غیرنقد از گل خارج نشده است. مأموریت ویژه‌ای که شهرداری به شهرداران ناحیه درخصوص کسب درآمد داده مورد انتقاد این عضو شورای شهر است. او می‌گوید که وظیفه کسب درآمد بر عهده بخش مالی است و شهرداران ناحیه باید روی نگهداشت شهر و مقابله با ساخت‌وسازهای غیرمجاز تمرکز داشته باشند و شاید مشکلاتی که پایتخت در حوزه نگهداشت دارد به دلیل همین مأموریت درآمدی باشد.

امانی بودجه 85 هزار میلیاردی زاکانی را دست‌نیافتنی می‌داند و چمران هم تأکید می‌کند رقم بودجه مصوب شورای شهر تهران ملاک عمل است. در گزارش خزانه‌دار شورا که توسط ناصر امانی قرائت شد، آمده است که در شش‌ماهه منتهی به شهریور سال جاری مجموع منابع نقدی و غیرنقدی حدود ۱۸هزار و ۷۴۵ میلیارد تومان بوده که نسبت به وصولی کل بودجه مصوب ۳۷.۲۱ درصد است. همچنین از این مبلغ مجموع عملکرد نقد و غیرنقد، ۱۸ هزار و ۵۶۳ میلیارد تومان مربوط به عملکرد نقد و ۱۸۲ هزار و دو میلیارد تومان مربوط به عملکرد غیرنقد است.

در شش‌ماهه سال جاری ۱۹ هزار و ۱۷۳ میلیارد تومان به حیطه وصول درمی‌آمد که ۱۵ هزار و ۲۶۳ میلیارد تومان یعنی معادل ۷۹.۶۱ درصد وصول شده، همچنین در منابع حاصل از واگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای می‌بایست در شش ماه نخست سال جاری ۴۰۴۱ میلیارد تومان وصول می‌شد که حدود ۲۷۳ میلیارد تومان یعنی معادل ۵.۸۸ درصد وصول شده است. در منابع حاصل از واگذاری دارایی‌های مالی نیز باید در شش ماه نخست سال جاری ۱۹۷۰ میلیارد تومان وصول می‌شد که حدود ۳۲۴۳ میلیارد تومان یعنی معادل ۱۶۴.۶۳ درصد وصول شده؛ براساس گزارش خزانه‌دار علت اصلی افزایش وصول، مربوط به اوراق مشارکت است که باید مطابق بودجه مصوب در کل سال جاری مبلغ ۲۲۰۰ میلیارد تومان جذب می‌شد؛ اما در مرداد جاری ۲۴۵۰ میلیارد تومان از بودجه مصوب نیز بیشتر جذب شده است.

براساس گزارش شش‌ماهه ۲۵ هزار و ۱۸۵ میلیارد تومان وصول می‌شد، از این مبلغ حدود ۱۸ هزار و ۷۴۵ میلیارد تومان وصول شده است. به عبارت دیگر درصد تحقق نسبت به بودجه مصوب شش‌ماهه نخست سال جاری ۷۴.۴۳ درصد بوده است. در بودجه مصوب امسال ۱۴ هزار و ۵۷۶ میلیارد تومان یعنی معادل ۲۸.۹۴ درصد آن پایدار و ۳۵ هزار و ۷۹۳ میلیارد تومان آن معادل ۷۱.۰۶ درصد ناپایدار بوده است. در عملکرد شش‌ماهه منتهی به شهریور سال جاری در مجموع ۱۸ هزار و ۷۴۵ میلیارد تومان وصول شده که ۶۵۲۵ میلیارد تومان آن یعنی معادل ۳۴.۸۱ درصد پایدار و ۱۲ هزار و ۲۱۹ میلیارد تومان معادل ۶۵.۱۹ درصد آن ناپایدار بوده است.

در شش‌ماهه نخست سال جاری حدود ۱۸ هزار و ۷۴۵ میلیارد تومان وصول شده در صورتی که می‌بایست ۲۵ هزار و ۱۸۵ میلیارد تومان وصول می‌شد و شهرداری تهران در شش‌ماهه نخست سال جاری مبلغ ۶۴۳۹ میلیارد تومان از برنامه مصوب عقب است. همچنین با عنایت به اینکه در تبصره ۲۹ بودجه سال جاری در صورت تحقق منابع مازاد بودجه جهت تأمین مالی پروژه‌ها به میزان حدود ۱۰ هزار میلیارد تومان اعتبار در نظر گرفته شده است که در مجموع با بودجه مصوب سال ۱۴۰۱ بالغ بر ۶۰ هزار و ۳۷۰ میلیارد تومان می‌شود. لذا عملکرد درآمدی در شش‌ماهه نخست سال جاری به مبلغ ۱۸ هزار و ۷۴۵ میلیارد تومان ۳۱ درصد این مبلغ است که جهت تحقق اهداف اعتباری تعیین‌شده بسیار اندک است و به نظر می‌رسد عملکرد مناسبی نیست.

لطف‌الله فروزنده هم درخصوص عدم تحقق بودجه غیرنقد گفت که ۱۰ هزار میلیارد پروژه غیرنقد از املاک جمع‌بندی شده اما اشکالات عدیده‌ای دارند، ملک‌ها خوب رفته است و ما وارث املاک مسئله‌دار هستیم و باید صراحتا اعلام کنم املاکی که اصطلاحا گوشت لخم بوده و به دردبخور بوده رفته است و بسیاری از املاک مسئله‌دار مانده‌اند و به راحتی نمی‌توان آنها را فعال کرد. ما وارث املاک مسئله‌دار و بدهی‌ها هستیم، اعضای شوری شهر بدانند که هر کسی که به ما مراجعه می‌کند طلبکار است و به بانک‌ها بدهکار هستیم. هرچند هدف‌گذاری‌های خوبی انجام داده‌ایم.

بهروز شیخ‌رودی، معاون محاسبات و پایش عملکرد شورای پنجم هم درخصوص گزارش درآمد - هزینه شش‌ماهه نخست سال 1401 شهرداری تهران می‌گوید: با توجه به گزارش درآمد، هزینه ارائه‌شده از سوی شهرداری تهران را می‌توان بدون چانه‌زدن گفت که همچنان مالیه شهری پایتخت از ناترازی رنج می‌برد و ادعاهایی که درباره پایان‌دادن به تنش مالی شهرداری مطرح می‌شود در برابر واقعیت‌ها بیشتر حرف هستند تا عمل! مطابق گزارش درآمد، هزینه شش‌ماهه نخست سال 1401 عدم تحقق 25درصدی منابع شهرداری تهران آشکار است و نمی‌توان آن را با چانه‌زنی انکار کرد. در حقیقت شهرداری تهران در شش‌ماهه نخست هر ماه تراز مالی‌اش را با هزار و 73 میلیارد تومان کسری بسته و نتیجه آن شده که در پایان شش‌ماهه نخست تنها توانسته است 18 هزار و 745 میلیارد تومان منابع را تحصیل کند، حال آنکه براساس بودجه مصوب می‌بایست در این مدت 25 هزار و 185 میلیارد تومان منابع را فراهم می‌کرد.

معاون محاسبات و پایش عملکرد شورای پنجم ادامه می‌دهد:‌ شهرداری تهران در شش‌ماهه نخست با حمایت‌های ویژه دولت سیزدهم توانسته است با استفاده از ظرفیت انتشار اوراق مشارکت دو هزار و 450 میلیارد تومان منابع کسب کند که این رقم 11 درصد بیشتر از رقم پیش‌بینی‌شده در بودجه مصوب سال 1401 است، هرچند این رقم از محل انتشار اوراق مشارکت سهمیه سال 1400 شهرداری تهران تأمین شده، اما به علت وصول در سال مالی 1401 در عملکرد بودجه سال 1401 منعکس و محاسبه شده است. شهرداری و شورای شهر از این جهت باید قدردان دولت سیزدهم باشند که با حمایت از شهرداری تهران در تأمین مالی از محل انتشار اوراق مشارکت و... از یک سو و تأمین و تحویل اتوبوس، مینی‌بوس و تاکسی در برابر شهروندان مسئولانه رفتار کرده‌اند.

شیخ‌رودی با اشاره به بدهی 73 هزار و 181 میلیارد تومانی تا پایان شهریور 1400 که مدیریت شهری دوره ششم آن را در صفحه یک گزارش مدیریتی خود به اعضای شورای ششم اعلام کرده است می‌گوید: نباید فراموش کنیم که انتشار اوراق مشارکت از حیث مالی، یعنی ایجاد بدهی جدید و این رقم به مجموع بدهی‌های شهرداری افزوده می‌شود و تنها از این حیث که شهرداری تهران را از محدودیت سطح اعتباری دریافت تسهیلات به علت بدهی‌های معوق و... نجات می‌بخشد و یک فرصت تأمین مالی با تعهد پرداخت 50 درصد اصل و سود اوراق برای شهرداری ایجاد می‌کند ارزشمند است و شهرداری با وجود تقبل هزینه‌های انتشار، امین و... اوراق مشتاق به انتشار اوراق مشارکت است. با این حال باید توجه کنیم که انتشار اوراق مشارکت سهمی 13درصدی در تحقق منابع شش‌ماهه نخست شهرداری تهران داشته است.

به گفته شیخ‌رودی اگر به اعداد تحقق درآمدهای شهرداری تهران بنگریم می‌بینیم که 14 هزار و 354 میلیارد تومان منابع تنها از چهار منبع «سهم شهرداری از مالیات بر ارزش‌افزوده»، «عوارض مازاد بر تراکم پایه مسکونی»، «عوارض ارزش‌افزوده طرح‌های عمران و توسعه شهری» و «اوراق مشارکت» تأمین شده است. یعنی چیزی بالغ بر 76 درصد منابع تحصیل‌شده شهرداری تهران در شش‌ماهه نخست از «عوارض و مالیات‌ستانی»، «تراکم‌فروشی» و «ایجاد بدهی جدید» تأمین شده است که هر یک از اینها البته به جز سهم شهرداری از محل قانون مالیات بر ارزش‌افزوده خود در آینده تنش‌هایی برای مالیه شهری فراهم می‌کنند. بر این اساس ما به جای پایدارسازی مالیه شهری و افزایش تاب‌آوری آن شاهد فراهم‌کردن مقدمات تنش‌های مالی و ناپایداری در آینده مالیه شهری تهران هستیم، برای روشن‌شدن ابعاد این موضوع کافی است به این نکته توجه کنیم که شهرداری تهران در شش‌ماهه نخست توانسته است رقمی بالغ بر شش هزار و 863 میلیارد تومان را از محل «عوارض مازاد بر تراکم پایه مسکونی»،«عوارض بالکن و پیش‌آمدگی» ،«عوارض قطع اشجار»، «درآمد ناشی از عدم تأمین پارکینگ»، «جرائم کمیسیون ماده 100 » و «اوراق مشارکت» تأمین کند، یعنی سهم ایجاد بدهی جدید، تخلف‌فروشی و ضابطه‌فروشی در پرکردن خزانه شهرداری در شش‌ماهه نخست امسال چیزی حدود 37 درصد است.

شیخ‌رودی با اشاره به منابع حاصله از محل عوارض شهرسازی می‌گوید: شهرداری در شش‌ماهه نخست امسال توانسته است تنها 158 میلیارد تومان از محل عوارض بر پروانه‌های ساختمانی مسکونی (زیربنا) تحصیل کند که این رقم برابر با 30 درصد سهم تکلیف‌شده بر اساس بودجه مصوب است، اما در مقابل این تحقق 30 درصدی منابع حاصل از صدور پروانه ما شاهد تحقق 79 درصدی منابع ناشی از عوارض مازاد بر تراکم پایه مسکونی هستیم، تا پایان شهریور امسال شهرداری توانسته است سه هزار و 324 میلیارد تومان از محل عوارض مازاد بر تراکم پایه مسکونی یا همان مازاد تراکم درآمد کسب کند، این در حالی است که بر اساس بودجه می‌بایست چهار هزار و 202 میلیارد تومان مازاد تراکم می‌فروخت ولی ما شاهد آن هستیم که شهرداری تنها توانسته است 79 درصد این رقم تراکم عرضه کند. این مسئله نمایانگر آن است که در شهرداری تراکم‌فروشی بر صدور پروانه پیشی گرفته است، این ارقام و اطلاعات گزارش پروانه‌های صادره توسط شهرداری تهران در بهار 1401 که چندی پیش مرکز آمار ایران منتشر کرد می‌تواند مؤید این مسئله باشد و از سوی دیگر ما شاهد این هستیم که با وجود تمایل مدیریت شهری به تسهیل ساخت‌وساز و ارائه مشوق‌هایی مثل مازاد طبقه و مازاد تراکم و... اما شرایط بازار سبب شده است تا سازندگان چندان از این گشاده‌دستی شهرداری در عرضه تراکم استقبال نکنند و شهرداری توانسته است 79 درصد مازاد تراکم مورد نظرش را در شش‌ماهه نخست بفروشد.