«شرق» بررسی کرد
روابط تهران – کی‌یف در آستانه قطع کامل قرار دارد؟
پس از اقدام کی‌یف در کاهش روابط با تهران، اکنون اوکراین خود را برای قطع کامل روابط با ایران آماده می‌کند. در همین زمینه، دمیترو کولبا، وزیر امور خارجه اوکراین، روز سه‌شنبه ۱۸ اکتبر عنوان کرد به ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری این کشور، پیشنهاد قطع رسمی روابط دیپلماتیک با تهران را داده است.
عبدالرحمن فتح‌الهی: پس از اقدام کی‌یف در کاهش روابط با تهران، اکنون اوکراین خود را برای قطع کامل روابط با ایران آماده می‌کند. در همین زمینه، دمیترو کولبا، وزیر امور خارجه اوکراین، روز سه‌شنبه ۱۸ اکتبر عنوان کرد به ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری این کشور، پیشنهاد قطع رسمی روابط دیپلماتیک با تهران را داده است. این پیشنهاد کولبا در پی فروش تسلیحاتی توسط ایران به روسیه است. در همین حال، روسیه روز دوشنبه ۱۷ اکتبر بار دیگر به ده‌ها هدف از‌جمله زیر‌ساخت‌های انرژی اوکراین حمله کرد. در این حملات چند شهروند اوکراینی کشته شدند. کی‌یف مدعی است این حملات به وسیله پهپاد ایرانی شاهد-۱۳۶ انجام شده است. تهران می‌گوید هیچ تسلیحاتی در اختیار هیچ‌کدام از طرفین درگیر در جنگ قرار نداده است. ایران همچنین بارها اعلام کرده پهپاد انتحاری به روسیه نداده است. در مقابل دمیترو کولبا ادعا می‌کند: «اوکراین مطمئن است این پهپادها ایرانی هستند و برای ادعای خود حاضر است کیفی از مدارک را در اختیار قدرت‌های اروپایی قرار دهد». وی در یک کنفرانس مطبوعاتی و در یک اتمام‌حجت سیاسی گفت: «ایران مسئولیت کامل تخریب روابط با اوکراین را بر عهده دارد». اما تا چه حد می‌توان این ادعای وزیر امور خارجه اوکراین را جدی دانست؟ آیا اکنون در آستانه قطع روابط کامل تهران و کی‌یف هستیم؟
فریدون مجلسی در پاسخ به سؤال یادشده معتقد است: «این ادعای وزیر امور خارجه از یک طرف می‌تواند یک تهدید دیپلماتیک برای کاهش ارتباط اقتصادی ایران و روسیه باشد و از طرف دیگر واقعا می‌تواند جنبه عملی پیدا کند؛ چرا‌که اکنون برای اوکراین در برقراری و ادامه روابط با ایران هیچ منفعت سیاسی، دیپلماتیک، اقتصادی، تجاری، نظامی و... وجود ندارد». این دیپلمات پیشین کشور به «شرق» می‌گوید: «روابط تهران و کی‌یف بعد از سقوط هواپیمای مسافربری اوکراینی دچار افول شده بود و نوعی فضای شکننده در روابط دو طرف حاکم بود، اما بعد از حمله روسیه به خاک اوکراین، عملا این روابط به یک گسست کامل رسیده است و تقریبا می‌توان از آن به‌عنوان روابطی یاد کرد که به یک تار مو بند است». مجلسی در ادامه تصریح می‌کند: «اکنون این تار مو هم با ادعای فروش تسلیحات، پهپادها و موشک‌های کوتاه‌برد بالستیک زمین به زمین ایران به روسیه تقریبا پاره شده است».
تبعات همراهی با روسیه
ایالات متحده آمریکا شامگاه دوشنبه اعلام کرد با بریتانیا و فرانسه درباره نقض قطع‌نامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد از سوی ایران به دلیل فروش پهپاد به روسیه موافق است. اما اینکه ادعای مشترک واشنگتن، پاریس و لندن تا چه اندازه صحت دارد، سؤالی است که فریدون مجلسی در پاسخ آن به «شرق» می‌گوید: «باید دید احتمال فروش پهپاد و موشک بالستیک ایران به روسیه تا چه انداره با پیوست «ب» قطع‌نامه ۲۲۳۱ در تضاد است؟ ضمن آنکه تمامی تحریم‌های تسلیحاتی طبق قطع‌نامه ۲۲۳۱ برای ایران هنوز برداشته نشده و برخی از آنها تا سال هشتم قطع‌نامه (اکتبر ۲۰۲۳) به قوت خود باقی هستند که مشخصا شامل بند «ب» پیوست «ب» قطع‌نامه ۲۲۳۱، به‌ویژه سند ۲۰۱۵/۵۴۶/ S است. هرچند باید این ادعا از سوی یک گروه حقوق بین‌الملل به شکل دقیق‌تری بررسی شود».
فریدون مجلسی در ادامه گفت‌وگوی خود با «شرق» به مسئله مهم‌تری می‌پردازد. از دیدگاه این کارشناس مسائل بین‌الملل، آنچه اکنون اهمیت مضاعفی دارد، نه مسئله ادعای نقض قطع‌نامه ۲۲۳۱ از سوی ایران، بلکه تبعات حقوقی آن است. مجلسی تأکید می‌کند: «از یک طرف امکان ارجاع پرونده جمهوری اسلامی ایران به شورای امنیت و به دنبال آن انزوا و اجماع جهانی علیه تهران به‌عنوان همکار و شریک جرم روسیه وجود دارد و حتی اگر تهران دلخوش به حق وتوی روسیه است، باید دیگر تبعات را در نظر داشته باشد». از دیدگاه این دیپلمات اسبق کشور، مهم‌ترین تبعات حقوقی همراهی با روسیه در جنگ اوکراین ناظر بر احتمال مصادره اموال و دارایی‌های بلوکه‌شده ایران در بانک‌ها و مؤسسات مالی سایر نقاط جهان است؛ چرا‌که مجلسی معتقد است اوکراین به‌راحتی می‌تواند با جمع‌آوری مدارک و حمایت سیاسی و دیپلماتیک اروپا و آمریکا، شکایت‌های متعددی را در محاکم بین‌المللی علیه ایران مطرح کند و هم با اثبات ادعای خود، نسبت به مصادره اموال و دارایی‌های ایران اقدام کند.
به باور مجلسی، این اتفاقی است که امکان وقوعش خواهد بود؛ به‌ویژه آنکه در ادوار و سال‌های گذشته، کشورهای متعددی توانستند با مطرح‌‌کردن پرونده‌های مختلف علیه ایران، نسبت به مصادره اموال و دارایی‌های ایران اقدام کنند. از این منظر به اعتقاد مجلسی تکرار چنین اقدامی از سوی کی‌یف چندان دور از ذهن نیست. این کارشناس مسائل بین‌الملل در ادامه گپ‌و‌گفت خود با «شرق» اذعان دارد که کار اوکراین برای اثبات این ادعا علیه ایران ساده است؛ چرا‌که علاوه بر اعتراف‌های رسانه‌ای و گفته‌های مقامات داخلی ایران، خود روسیه هم بارها در این زمینه مواضعی را به صورت رسمی اتخاذ کرده است. در کنار آن لاشه تسلیحاتی که توسط ارتش اوکراین به خبرنگاران نشان داده شده است نیز وجود دارد.
فریدون مجلسی در بخش پایانی مصاحبه خود با «شرق»، درباره این مسئله که پنتاگون عنوان کرده است نمی‌تواند ادعای ارسال پهپاد و موشک ایرانی به روسیه برای به‌کارگیری در جنگ را اثبات کند، آن را موضع‌گیری مقطعی واشنگتن می‌داند؛ چرا‌که از نگاه این دیپلمات اسبق کشورمان، اگر وضعیت به جایی برسد که اوکراین شکایت از ایران را در محاکم بین‌المللی کلید بزند، ایالات متحده آمریکا، پنتاگون و دیگر نهادها به شکل تمام‌عیاری دنبال حمایت دیپلماتیک و حقوقی از کی‌یف در برابر تهران خواهند بود.
آخرین مطالب منتشر شده در روزنامه شرق را از طریق این لینک پیگیری کنید.
