تحقیق در ماه ،سود در زمین
برای رشد گیاهان در باغچه خود به چه چیزهایی نیاز دارید؟ علاوه بر تابش آفتاب زیاد و متناوب که با باران ملایم و زنبورها و پروانه‌های شلوغ برای گرده‌افشانی گیاهان نیاز است، به خاک خوب و غنی برای تأمین مواد معدنی ضروری نیز نیاز دارید. اما تصور کنید که خاک غنی، باران، زنبور و پروانه‌ای نباشد و تابش خورشید نیز یا خیلی تند و مستقیم باشد یا اصلا هیچ آفتابی در کار نباشد.
ایسنا: برای رشد گیاهان در باغچه خود به چه چیزهایی نیاز دارید؟ علاوه بر تابش آفتاب زیاد و متناوب که با باران ملایم و زنبورها و پروانه‌های شلوغ برای گرده‌افشانی گیاهان نیاز است، به خاک خوب و غنی برای تأمین مواد معدنی ضروری نیز نیاز دارید. اما تصور کنید که خاک غنی، باران، زنبور و پروانه‌ای نباشد و تابش خورشید نیز یا خیلی تند و مستقیم باشد یا اصلا هیچ آفتابی در کار نباشد. آیا گیاهان می‌توانند در چنین محیطی رشد کنند؟ اگر ممکن باشد، کدام گیاهان هستند؟ این سؤالی است که اگر اکتشاف انسانی در همسایگان آسمانی ما انجام شود، مستعمره‌‌نشینان در ماه و مریخ باید به آن پاسخ دهند. اکنون یک مطالعه جدید که به سرپرستی مونیکا گریدی، استاد علوم سیاره‌ای و فضایی منتشر شده، شروع به ارائه پاسخ به این سؤالات کرده است. محققان این مطالعه، گیاه سریع‌رشد رشادی گوش‌موشی (Arabidopsis thaliana) را در نمونه‌هایی از خاک ماه که رگولیت نامیده می‌شود و فضانوردان مأموریت آپولو آنها را از سه مکان مختلف روی کره ماه آورده‌اند، کشت کرده اند. این گیاه، گیاهی یک‌ساله و دولپه‌ای از خانواده شب‌بویان است. طول این گیاه در حدود ۲۰ تا ۳۰ سانتی‌متر است. رنگ گل‌های آن سفید است و هر گل دارای چهار گلبرگ است. ضخامت گل‌ها دو تا چهار میلی‌متر است و برگ‌های آن کوچک کنگره‌ای و پرزدار هستند.
سنگ‌پوشه یا رگولیت (Regolith) به لایه‌ای از سنگ یا پوششی از واریزه‌های سنگی که روی سنگ‌بستر را می‌پوشاند، گفته می‌شود. رگولیت یا سنگ‌پوشه از موادی ناهمگون تشکیل شده و شامل گردو‌غبار، خاک، سنگ‌ریزه و دیگر مواد مربوط است که در کره زمین، ماه، مریخ، برخی سیارک‌ها و دیگر اجرام فضایی پیدا می‌شود. تشکیل سنگ‌پوشه در کره زمین بیشتر بر اثر فرسایش و هوازدگی انجام می‌شود. به دلیل نبود یا کمبود جو در دیگر کرات، سنگ‌پوشه‌ها در کرات دیگر بیشتر بر اثر برخورد شهاب‌سنگ‌های ریز و همچنین بر اثر تأثیرات تابش‌های کیهانی بر روی سطح کرات تشکیل می‌شوند. اگرچه این اولین بار نیست که تلاش‌هایی برای رشد گیاهان در خاک ماه انجام می‌شود، اما این اولین مطالعه‌ای است که بررسی کرده و نشان می‌دهد چرا آنها رشد نمی‌کنند. رگولیت با خاک زمینی بسیار متفاوت است. این مطالعه نتیجه می‌گیرد که رگولیت بالغ‌تر برای رشد نهال‌ها نسبت به خاک کمتر بالغ، بستر مؤثر کمتری است. این یک نتیجه‌گیری مهم است، زیرا نشان می‌دهد گیاهان را می‌توان در زیستگاه‌های قمری در رگولیت رشد داد، اما محل احداث این زیستگاه باید بر اساس بلوغ خاک ماه تعیین شود و شاید مهم‌تر از این یافته این باشد که این یافته‌ها را می‌توان در برخی از مناطق فقیر جهان نیز مورد بهره‌برداری قرار داد. شاید این یک بحث قدیمی باشد چرا این همه پول صرف تحقیقات فضایی می‌شود، در حالی که بهتر است برای رفع سوءتغذیه کودکان و ساخت مدارس و بیمارستان‌ها هزینه شود. اما یافته‌های ناشی از این تحقیق می‌تواند روی زمین قابل اجرا باشد و آنچه در مورد تغییرات ژنتیکی آموخته شده است، می‌تواند برای پرورش محصولات در زمین‌های خشک استفاده شود یا گیاهانی رشد داده شوند که می‌توانند سطوح بالاتری از فلزات را تحمل کنند. اگر رشد گیاهان در ماه در کمک به سبزترشدن باغ‌ها در زمین مؤثر باشد، دستاورد بزرگی خواهد بود.
آخرین مطالب منتشر شده در روزنامه شرق را از طریق این لینک پیگیری کنید.
