بن‌بست مسکن حمایتی

شرق: حدود یک سال پیش ابراهیم رئیسی روبه‌روی دوربین صداوسیما نشست و وعده داد که چهارمیلیون خانه برای محرومان و مستضعفان می‌سازد. آن‌هم درست زمانی که بعد از گذشت حدود ۱۵ سال هنوز پرونده ساخت دومیلیون‌و ۲۰۰ هزار مسکن مهر محمود احمدی‌نژاد بسته نشده بود. رئیسی مدعی بود سالانه یک‌میلیون واحد مسکونی تحویل می‌دهد و تا پایان دولت چهارساله او چهار‌میلیون مسکن ارزان‌قیمت دولتی برای قشر فقیر ساخته می‌شود.‌حالا نزدیک به یک سال از آن روزها می‌گذرد و خبرها حاکی از آن است که مسکن حمایتی به بن‌بست خورده است.‌ محمدرضا رضایی‌کوچی، رئیس کمیسیون عمران مجلس می‌گوید که دولت فقط پول ساخت پنج، شش متر مسکن را از مردم جمع کرده و درباره قیمت‌گذاری با چالش اساسی روبه‌رو شده است و ایرج رهبر، نایب‌رئیس انجمن صنفی انبوه‌سازان تهران، به «شرق» توضیح می‌دهد که قیمت‌های پیشنهادی دولت به پیمانکاران و تعاونی‌ها عملا به معنی زیان‌دهی سازنده است و آنها برای ساخت مسکن حمایتی پا جلو نگذاشته‌اند.‌ از آن‌سو دولت سال گذشته پیشنهاد کرد که چینی‌ها در ازای تهاتر نفت، وارد پروژه‌های ساخت مسکن شوند که حالا دبیر انجمن کانون سراسری انبوه‌سازان می‌گوید که چینی‌ها دست رد به سینه رستم قاسمی، وزیر راه و شهرسازی ایران زده‌اند.

پاشنه آشیل قیمت‌گذاری

دولت سیزدهم که این روزها بدترین شرایط اقتصادی سال‌های گذشته را پشت‌سر می‌گذارد و گرفتار رشد بی‌امان نرخ تورم است، مدت‌هاست برای قیمت‌گذاری مسکن حمایتی دچار مشکل شده و هنوز هیچ قیمت قطعی‌ای به متقاضیان طرح نهضت ملی مسکن اعلام نشده است.

دولت در ابتدای تحویل‌گرفتن ساختمان پاستور قیمت ساخت هر مترمربع مسکن حمایتی را دو‌میلیون‌و ۷۰۰ هزار تومان اعلام کرد‌ اما در زمستان پارسال توضیح داد که بهای ساخت هر متر مربع واحدهای مسکونی نهضت ملی مسکن چهارمیلیون‌و ۷۰۰ هزار تومان است اما همان زمان پیمانکاران اعلام کردند که قیمت ساخت مسکن حمایتی متری هفت‌میلیون‌و ۱۰۰ هزار تومان تمام می‌شود و در توضیح این ماجرا فرشید پورحاجت، دبیر کانون انبوه‌سازان، به ایسنا گفته بود قیمت مصالح ساختمانی جهش خیره‌کننده داشته و محال است قیمت ساخت هر مترمربع مسکن حمایتی کمتر از متری هفت‌میلیون تومان تمام شود.

بگذریم از اینکه دولت برای ساخت چهار‌میلیون مسکن گرفتار تأمین زمین شده و براساس آخرین اعلام وزارت راه و شهرسازی تاکنون زمین ساخت حدود دومیلیون‌و ۸۰۰ هزار زمین واحد مسکونی تأمین شده است.

حالا مهم‌ترین چالش دولت برای ساخت خانه فقرا، تورم است. تورمی که بهای خانه‌های دولتی را گزاف می‌کند و اقساط سنگینی برای قشر محروم و بی‌خانمان رقم زده است.

رقم اقساط مسکن حمایتی مطابق اعلام سال گذشته دولت بین یک‌میلیون‌و ۸۰۰ هزار تا چهار‌میلیون‌و ۲۰۰ هزار تومان اعلام شد و وزارت راه و شهرسازی حتی متعهد شد بخشی از اقساط وام مسکن دهک اول تا سوم را بپردازد اما نه زمین رایگان، نه وام‌های بانکی و نه تخفیف پروانه ساخت و یارانه دولت برای اقساط وام دهک اول تا سوم؛ هیچ‌کدام نه‌تنها باعث نشد که خانه‌های دولتی برای فقرا ارزان تمام شود که حالا پیمانکاران هم می‌گویند با این قیمت‌ها حاضر به ساخت مسکن حمایتی نیستند.‌ در این شرایط دولت تنها آورده اولیه متقاضیان را که بین ۲۰ تا ۴۰ میلیون تومان بوده، جمع‌آوری کرده است.

محمدرضا رضایی‌کوچی، رئیس کمیسیون عمران مجلس، در این زمینه به ایلنا گفته است که درحالی‌که بسیاری از متقاضیان آورده اولیه ۴٠ میلیون تومانی یا به عبارتی پول پنج، شش متر مسکن را واریز کرده‌اند، دولت با پیمانکاران در مقطعی با قیمت ساخت 5.5 میلیون تومان توافق و قرارداد منعقد کرده اما به‌طور‌قطع با توجه نرخ تورم امروز امکان ساخت و پایان پروژه با قیمت 5.5 میلیون تومان وجود ندارد و ادامه کار با این قیمت‌ها باعث می‌شود پیمانکاران کیفیت واحدها را به‌شدت کاهش دهند که منجر به ایجاد مشکلاتی خواهد شد.

رئیس کمیسیون عمران مجلس تأکید کرد: متأسفانه روند ساخت و تحویل پروژه نهضت ملی مسکن مبهم است و آینده روشنی ندارد و اگر این روند ادامه پیدا کند، دچار مشکل می‌شویم.

رویگردانی پیمانکاران از ساخت مسکن حمایتی

ایرج رهبر، نایب‌رئیس انجمن صنفی انبوه‌سازان تهران هم به «شرق» توضیح می‌دهد که با رشد تورم و هزینه‌های ساخت‌وساز قیمت‌های پیشنهادی دولت برای ساخت مسکن حمایتی مناسب نیست و با هزینه تمام‌شده همخوانی ندارد و به‌همین‌دلیل پیمانکاران تمایلی به مشارکت در این پروژه دولت ندارند. ‌او همچنین تأکید می‌کند که نرخ تعدیل پروژه‌های عمرانی که در اواخر تیرماه از سوی سازمان برنامه و بودجه ابلاغ شده، وحشتناک نازل است و بسیاری از پروژه‌های عمرانی را تعطیل می‌کند و به‌همین‌دلیل پیمانکاران تمایلی به ساخت مسکن حمایتی ندارند.

دست رد چینی‌ها به مسکن دولتی رئیسی

از آن طرف سال گذشته اعضای کمیسیون عمران و وزارت راه و شهرسازی از گفت‌وگوهایی با چینی‌ها خبر دادند که در ازای تهاتر نفت برای ساخت مسکن حمایتی با دولت سیزدهم همکاری کنند اما امسال فرهاد پورحاجت، دبیر انجمن کانون سراسری انبوه‌سازان، در گفت‌وگویی که با اعتمادآنلاین داشت، خبر داد که طرح تهاتر نفتی یک طرح نمایشی بود و سرانجامی نداشت.

او توضیح داد که بحت تهاتر نفتی برای ساخت مسکن یک‌‌بار توسط رستم قاسمی، وزیر راه و شهرسازی مطرح شد، اما با استقبال طرف چینی مواجه نشد. در این طرح قرار بود هزینه ساخت مسکن برای ۵۰‌ هزار واحد مسکونی از طریق تهاتر نفتی تأمین شود که به نتیجه نرسید، حتی درصورتی‌که این شیوه از ساخت اجرا می‌شد، باز‌هم این تعداد واحد در مقابل یک‌میلیون واحد رقم بسیار ناچیزی بوده است.

به گفته او، بازه قیمت ساخت هر متر مسکن در سال ۸۸ بین ۳۰۰ تا ۳۵۰ دلار بود که حتی شرکت‌های چینی هم با این رقم‌ها از ساخت مسکن استقبال نکردند.