3 حقوق‌دان شورای نگهبان انتخاب شدند

‌شرق:‌ نمایندگان مجلس شورای اسلامی روز گذشته میزبان شش کاندیدای حقوق‌دان معرفی‌شده از سوی رئیس قوه قضائیه برای عضویت در شورای نگهبان بودند تا از میان آنها سه نفر را انتخاب کنند. البته از میان این شش گزینه مطرح‌شده عباسعلی کدخدایی و سیامک ره‌پیک چهره‌های نام‌آشنا و اعضای حقوق‌دان قبلی شورای نگهبان هستند که به نظر می‌رسد به دلیل سابقه طولانی آنها در شورای نگهبان، نمایندگان رأی دوباره به آنها را وظیفه ذاتی خود یا احساس دین نسبت به آنها می‌دانند. حتی درباره کدخدایی به دلیل اعتماد احمد جنتی به او در سال‌های طولانی، این امر متصور است که نمایندگان به دلایلی تصوری جدای از رأی مجدد به او ندارند. البته این رأی دوباره مجلسی‌ها به این عضو حقوق‌دان شورای نگهبان، برای رسانه‌ها نیز خوشایند است؛ چرا‌که او فردی رسانه‌ای است و تعامل خوبی با خبرنگاران دارد و زمانی که سخنگویی شورای نگهبان را برعهده داشت، با توییت‌های خود درباره موضوعات مهم خبرساز می‌شد. البته برخی دیگر در نگاهی بدبینانه معتقدند این تکرار رأی مجلسی‌ها به دو عضو حقوق‌دان سابق شورای نگهبان از میان سه گزینه، می‌تواند به منزله نان‌قرض‌دادن به آنها برای تأیید صلاحیتشان در انتخابات پیش‌روی مجلس باشد؛ انتخاباتی که با چشم‌به‌هم‌زدنی از راه می‌رسد و باید از هم‌اکنون به فکر آن بود!

سیدنظام‌الدین موسوی، سخنگوی هیئت‌رئیسه مجلس 20 تیرماه با اشاره به نامه اژه‌ای رئیس قوه قضائیه از پایان دوره حضور سه نفر از حقوق‌دانان شورای نگهبان خبر داد و گفت‌ رئیس قوه قضائیه در اجرای بند 2 اصل 91 قانون اساسی، شش حقوق‌دان را برای انتخاب سه نفر که به عضویت شورای نگهبان درخواهند آمد، به مجلس معرفی کرده است. بنابراین روز گذشته حاجی‌دلیگانی، عضو هیئت‌رئیسه مجلس ابتدا نامه فوق درباره این شش کاندیدا را قرائت کرد و پس از آن شش کاندیدا‌ به ترتیب حروف الفبا با حضور در صحن مجلس برنامه‌های خود را تشریح کردند. بعد از توضیح برنامه‌ها توسط کاندیداهای مذکور برای مجلسی‌ها، کارت‌های اعلام رأی بین نمایندگان توزیع شد و در نهایت عباسعلی کدخدایی با ۱۸۲ رأی، سیامک ره‌پیک با ۱۱۶ رأی، و خیرالله پروین با ۱۴۹ رأی از مجموع ۲۵۴ رأی به‌عنوان سه حقوق‌دان شورای نگهبان انتخاب شدند. علی احمدی‌فر، عبدالحمید مرتضوی‌بریجانی و فضل‌الله موسوی سه گزینه دیگر بودند که نتوانستند نظر مساعد نمایندگان را برای عضویت در شورای نگهبان جلب کنند. ازاین‌رو در ادامه به معرفی سه منتخب مجلس برای عضویت به‌عنوان حقوق‌دان در شورای نگهبان می‌پردازیم. هر‌چند‌ دو نفر از سه گزینه فوق اعضای پیشین این گروه هستند.

معرفی 3  عضو   حقوق‌دان  شورای  نگهبان

عباسعلی کدخدایی، عضو باسابقه و بعضا محبوب آیت‌الله جنتی دبیر شورای نگهبان و سخنگوی پیشین این شورا، روز گذشته باز‌هم توانست بیشترین آرا را به‌عنوان عضو حقوق‌دان شورای نگهبان نسبت به سایر رقبای خود از نمایندگان مجلس اخذ کند. او استاد‌تمام دانشگاه تهران است و مدتی قائم‌مقام دبیر شورای نگهبان بود و از تیر‌‌ماه ۱۳۹۵ تا تیر‌ماه ۱۴۰۰ مسئولیت سخنگویی شورای نگهبان را بر عهده داشت. کدخدایی از سال ۱۳۸۰ تا ۱۳۸۶ و از سال ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۲ نیز عضو شورای نگهبان و از ۱۳۸۹ تا ۱۳۹۲ قائم‌مقام دبیر شورای نگهبان، معاون اجرائی و امور انتخابات شورای نگهبان و سخنگوی این شورا بود. دوره قانونی کدخدایی و دو عضو دیگر در تیر ۱۳۹۲ به پایان رسید و او فقط با یک رأی کمتر، نتوانست مجدد حقوق‌دان شورای نگهبان بماند. اما در تیر ۱۳۹۵ باز هم به عضویت شورای نگهبان درآمد. ناگفته نماند که عباسعلی کدخدایی به همراه سیامک ره‌پیک و محمدحسن صادقی‌مقدم، از اعضای حقوق‌دان و سه عضو دیگر شورای نگهبان به‌ بهانه جلوگیری از انتخابات آزاد در انتخابات، توسط وزارت خزانه‌داری آمریکا تحریم شدند.

سیامک   ره‌پیک

سیامک ره‌پیک دیگر عضو حقوق‌دان قدیمی شورای نگهبان است که از سال 89 به عضویت این شورا درآمد و باز‌هم روز گذشته با استقبال نمایندگان عضویتش تمدید شد. ‌ره‌پیک پیش از عضویت در شورای نگهبان، دارای سوابقی مانند ریاست دانشگاه علوم قضائی و خدمات اداری، سردبیری فصلنامه دیدگاه‌های حقوقی، مدیر‌مسئولی فصلنامه مطالعات راهبردی، ریاست پژوهشکده مطالعات راهبردی و ریاست مرکز تحقیقات شورای نگهبان بوده است. او مرداد 97 پس از فوت محمدرضا علیزاده، باز‌هم با تأیید مجلس عضو حقوق‌دان شورای نگهبان شد و این سومین بار است که در مرداد 1401 توسط مجلسی‌ها به‌عنوان عضو حقوق‌دان شورای نگهبان انتخاب می‌شود.

پروین   عضو   جدید   حقوق‌دان   شورای   نگهبان

خیرالله پروین حقوق‌دان و استاد دانشکده حقوق دانشگاه تهران سومین انتخاب مجلس برای اعضای حقوق‌دان شورای نگهبان است. او با کسب ۱۴۹ رأی از نمایندگان مجلس توانست روز گذشته به عضویت جدید شورا دربیاید. خیرالله پروین کارشناسی حقوق را در سال ۱۳۷۷ و کارشناسی ارشد حقوق عمومی را در سال ۱۳۷۹ از دانشگاه تهران و مدرک دکترای حقوق عمومی را در سال ۱۳۸۵ از دانشگاه لبنان دریافت کرد و دارای رتبه استاد‌تمامی حقوق عمومی در دانشگاه تهران است.

6   کاندیدای  حقوق‌دان  شورای  نگهبان  چه  گفتند؟

پس از معرفی منتخبان، به گوشه‌ای از برنامه‌های شش کاندیدای مورد‌نظر می‌پردازیم. علی احمدی‌فر بر اساس حروف الفبا، اولین کاندیدای حقوق‌دان شورای نگهبان بود که در صحن مجلس به تشریح برنامه‌های خود برای نمایندگان پرداخت. احمدی‌فر با بیان اینکه افزایش تعامل بین شورای نگهبان و مجلس موجب ارتقای هر دو نهاد می‌شود، افزود: «حضور اعضای شورای نگهبان در بررسی طرح‌ها و لوایح در کمیسیون‌های تخصصی و مجلس امری ضروری و اجتناب‌ناپذیر است. همچنین در بحث بررسی صلاحیت‌ها، آنچه برای ما اهمیت دارد، عمل به قانون است. گزارش‌های غیرموثق و غیر‌مستند پیش از بررسی مورد استناد قرار نخواهند گرفت؛ همچنین معتقدم در صورت رد صلاحیت افراد باید علت رد‌صلاحیت آنها مشخص شود».

ره‌پیک

سیامک ره‌پیک، دیگر کاندیدای حقوق‌دان شورای نگهبان در بخشی از تشریح برنامه‌های خود، با بیان اینکه انتخابات دارای سختی، پیچیدگی و برخی ابهامات است، تصریح کرد: «خوشبختانه اصلاح قانون انتخابات یکی از موارد هماهنگی میان مجلس و شورای نگهبان است. جلسات متعددی در‌خصوص اصلاح قانون انتخابات با مجلس داشته‌ایم که بیش از ۷۰ درصد پیش‌نویس آن پیشرفت داشته و در‌ حال بررسی در کمیسیون امور داخلی کشور در مجلس است. مجلس با اصلاح این قانون می‌تواند به روان‌سازی و نظارت دقیق شورای نگهبان کمک کند و پیچیدگی‌ها را برطرف کند».

پروین

خیرالله پروین نیز به‌عنوان کاندیدای حقوق‌دان شورای نگهبان در تشریح برنامه‌های خود در صحن علنی مجلس، گفت: «عملکرد شورای نگهبان می‌تواند به مشارکت پر‌شور مردم و همچنین حضور افراد کارآمد، نخبه و دارای صلاحیت کمک شایانی کند. جلوگیری از تضییع حقوق افراد کارآمد در بررسی صلاحیت نامزدها جهت شرکت در انتخابات نیازمند رعایت قوانین است و این موضوع در شرایطی آرام و به دور از حواشی رخ خواهد داد».

کدخدایی

عباسعلی کدخدایی، دیگر کاندیدای حقوق‌دان شورای نگهبان هم در بخشی از تشریح برنامه‌های خود گفت: «جایگاه و شأن مجلس بر کسی پوشیده نیست و مجلس و نمایندگان مرجعی هستند و به‌عنوان قوه عاقله نظام شناخته می‌شوند. مجلس تبلور اراده مردم در حاکمیت است و مظهر مردم‌سالاری دینی است که در قانون اساسی اختیارات تقنینی و نظارتی متعددی دارد و همین اختیارات و وظایف موجب شده نقش بی‌بدیلی را در نظام جمهوری اسلامی ایران و ریل‌گذاری امور کشور داشته باشد».

مرتضوی

عبدالحمید مرتضوی‌بریجانی نیز در تشریح برنامه‌های خود، گفت: «شورای نگهبان یکی از مقدس‌ترین نهادهای کشور بوده که در دوران سختی‌ها به سمت جلو حرکت کرده است. با توجه به اینکه در گام دوم انقلاب هستیم، باید به نوآوری در شورای نگهبان توجه شود. شورای نگهبان و مجلس مکمل یکدیگر بوده و 

هر دو در تلاش‌اند قوانین مناسب در کشور وضع شود. حفظ جایگاه، قداست و حرمت مجلس و شورای نگهبان برای همه افراد واجب است».

موسوی

فضل‌الله موسوی، دیگر کاندیدای حقوق‌دان شورای نگهبان نیز در صحن علنی مجلس به معرفی و تشریح برنامه‌های خود پرداخت و گفت: «هدف از ایجاد شورای نگهبان، نگهبانی و پاسداری از شرع مقدس اسلام، قوانین، مقررات و احکام آن، از طریق تطبیق مصوبات با شرع مقدس و همچنین نگهبانی و پاسداری از یک سند مهم و بنیادین مهم کشور یعنی قانون اساسی است. این شورا باید از شرع مقدس اسلام با همه ابعاد عبادی، سیاسی، اقتصادی، انقلابی و... آن محافظت و پاسداری کند».

مدت عضویت در شورای نگهبان

پس از استماع برنامه کاندیداهای مورد‌نظر توسط نمایندگان مجلس، از میان شش گزینه معرفی‌شده، بهارستان‌نشینان به کدخدایی، ره‌پیک و پروین اعتماد کردند و براساس اصل ۹۲ قانون اساسی آنها را برای مدت شش سال برای این سمت انتخاب کردند.

انتخاب حقوق‌دانان شورای نگهبان، ترکیبی از تجربه و علم بود

جلیل رحیمی‌جهان‌آبادی - عضو  کمیسیون امنیت ملی مجلس

رأی‌گیری روز گذشته مجلس به منظور انتخاب حقوق‌دانان جدید شورای نگهبان برای مدت شش سال، پس از برگزاری جلسات و دیدارهای چند روز گذشته میان شش کاندیدای معرفی‌شده با نمایندگان و اعضای کمیسیون‌های مختلف مجلس انجام شد. خروجی‌ای که مجلس در این رأی و انتخاب آقای کدخدایی، ره‌پیک و پروین از خودش نشان داد به این معناست که آنها در این انتخاب هم به تجربه افراد توجه داشتند، هم توانمندی‌های علمی. نمایندگان با این انتخاب علاوه بر تجربه و توانمندی افراد، جایگاه‌های خاص کاندیداهای جدید را مورد توجه و مطالعه قرار دادند تا ترکیبی از نیروهای جدید و قدیم توانمند را روانه شورای نگهبان کنند. بنابراین به نظر می‌رسد تصمیم مجلس در انتخاب اعضای حقوق‌دان شورای نگهبان تصمیمی خوب با نگاهی کارشناسانه بود. از این رو امیدواریم حضور آقایان کدخدایی، پروین و ره‌پیک بتواند برای فعالیت‌های مهم و اساسی که شورای نگهبان چه بر مصوبات مجلس و تطبیق آن با قانون اساسی و بررسی صلاحیت کاندیداها و صحت انتخابات و سایر وظایف شورای نگهبان دارد، مؤثر باشد و در این راه موفق باشند.