مرگ در سکوت

بهناز شیربانی: چشم‌های باصلابت و بیان بی‌تکرار اسماعیل شنگله چیزی نیست که خیلی زود از یاد برود. بی‌تردید او یکی از بازیگران بی‌تکرار زمانه ما است که مرگش هم مثل روزهایی که در کنارمان می‌زیست، در آرامش و سکوت برگزار شد. شنگله 24 تیر در 86‌سالگی بر اثر ابتلا به کرونا درگذشت؛ مرگی که برای علاقه‌مندانش تلخ و شوکه‌کننده است. هرچند که سال‌ها با بیماری سرطان دست‌و‌پنجه نرم کرد و همین بیماری او را منزوی و گوشه‌نشین کرد، با این حال در تمام سال‌های رفته که بیماری عوارضش را بر جسم و جانش بیشتر نمایان می‌کرد، باز هم به بهانه‌های مختلف در کنار دوستان تئاتری‌اش بود. شنگله در سال ۱۳۱۵ در تهران متولد شد و تئاتر را از سال ۱۳۳۲ آغاز کرد و در سال ۱۳۳۵ وارد هنرستان هنرپیشگی شد. سهم او از حضور روی پرده نقره‌ای بسیار محدود بود. «دایره مینا»، «سام و نرگس»، «سگ‌کشی»، «پارتی»، «آبی»، «بانوی کوچک»، «گاهی به آسمان نگاه کن» و «عروسک فرنگی» فیلم‌های سینمایی هستند که شنگله در آنها ایفای نقش کرد و با وجود محدود‌بودن حضورش در سینما، این حضور همواره مؤثر و چشمگیر بود. او در تلویزیون انتخاب‌های گسترده‌تری داشت و سریال‌هایی مانند «تصویر یک رؤیا» احمد امینی، «روزهای زندگی» سیروس مقدم، «روشن‌تر از خاموشی» حسن فتحی، «سال‌های ابری» مهدی کرم‌پور و... را روی آنتن داشت؛ اما بیش از همه، او متعلق به صحنه نمایش بود. بازیگری بی‌مانند در تئاتر که در کارنامه درخشان تله‌تئاترهای تلویزیونی‌اش نیز آثار ماندگاری به جا گذاشته است. در سال 1339 او سه تله‌تئاتر «بعد از سی سال»، «پزشک دهکده کوکونیان» و «غرور زندگی» به کارگردانی علی نصیریان را بازی کرد که از‌جمله آثار ماندگار در کارنامه او است.

سوگ بازیگری فرهیخته و توانمند

ایرج راد از بازیگران صاحب‌نام تئاتر، تلویریون و سینما ضمن ابراز تأسف از درگذشت همکار و دوست دیرینه خود به «شرق» گفت: «صحبت‌کردن از او در غیابش برایم سخت است، اما به سال‌های دوری فکر می‌کنم که در ادره تئاتر کنار هم بودیم. چندین سال خارج از کشور تحصیل و زندگی کرد و بعد از حضور در کشورش کارهای درخشانی انجام داد. بی‌گمان افرادی که او را می‌شناختند می‌دانند که اسماعیل شنگله بازیگری باسواد، فرهیخته و توانمند بود و حضورش در آثاری که بازی می‌کرد همواره ارزنده و بی‌مانند بود. او بیش از هر چیز در مراوداتش به آدمی شهره بود که رک و راست و بی‌حاشیه حرف می‌زد و اگر جایی نقصی می‌دید و به موضوعی انتقادی داشت خیلی صریح درباره آن حرف می‌زد». او در بخش دیگری از صحبت‌هایش گفت: «چیزی که او را از دیگران متمایز می‌کرد، ویژگی‌های رفتاری و اخلاقی‌اش بود. اسماعیل شنگله شاگردان بسیاری را پرورش داد. متأسفم که سال‌ها با بیماری سرطان دست‌و‌پنجه نرم کرد و همین بیماری او را منزوی کرد و گاهی همین بیماری توان حرکت را از او می‌گرفت. درباره تأثیراتی که او در دنیای نمایش داشت، می‌توان ساعت‌ها صحبت کرد و در ساعاتی که خبر رفتنش همه ما را شوکه کرده است، فقط می‌توان بابت جای خالی‌اش 

حسرت خورد».