‌روزی که تهران تخلیه نشد

‌ تصمیم تعطیلی مدارس تهران، ساعت پنج بعدازظهر گرفته می‌شود، پیش‌بینی‌های هواشناسی نشان می‌دهد تهران دومین روز خطرناک را هم در بهار تجربه می‌کند. ساعت 10 شب اعلام می‌شود که مدارس تعطیل است. اما تصمیمی برای تعطیلی بخش‌های دیگر گرفته نمی‌شود. شاخص‌های آلودگی هوا هر لحظه بالاتر می‌رود، برخی از مناطق شاخص 500 را رد کرده‌اند. در صفحه شرکت کنترل کیفیت هوای تهران در مقابل شاخص قهوه‌ای که شاخص بین 300 تا 500 است نوشته شده که تمام اقشار جامعه از قرارگرفتن در هوای آزاد پرهیز کرده و در صورت امکان شهر را ترک کنند؛ اما روز گذشته شاخص لحظه‌ای آلودگی هوای تهران به 490 می‌رسد اما استانداری نمی‌تواند برای تعطیلی تهران تصمیم قطعی بگیرد.

در صحن شورای شهر تهران مهدی پیرهادی، رئیس کمیسیون سلامت شورای شهر تهران، به افزایش شاخص آلودگی هوا اشاره می‌کند و می‌گوید: مناطق ۲۱، ۹، ۲، ۵، ۶، ۱۳ شاخص آلودگی با عدد ۵۰۰ را تجربه می‌کنند. دیگر مناطق نیز شرایط خوبی ندارند و در برخی مناطق از جمله منطقه ۱۴ شاخص روی عدد ۴۰۰ است.

او ادامه می‌دهد: از استاندار تقاضا می‌کنیم تمام ادارات از ظهر به بعد تعطیل شوند، چراکه طبق اعلام سازمان هواشناسی از بعدازظهر میزان شاخص آلودگی افزایش پیدا خواهد کرد و این شرایط برای شهروندان خطرناک است. او همچنین به وجود ستادی به نام ستاد ملی سیاست‌گذاری و هماهنگی مدیریت پدیده گردوغبار در کشور اشاره می‌کند و می‌گوید:‌ اعضای این ستاد شامل سازمان حفاظت محیط زیست، سازمان حفاظت از جنگل‌ها، سازمان برنامه و بودجه، وزارت نیرو، وزارت نفت، وزارت راه و شهرسازی، وزارت کشور، وزارت جهاد کشاورزی، وزارت امور خارجه، وزارت صنعت و معدن، وزارت بهداشت و درمان، وزارت دفاع، وزارت ارتباطات و فناوری، سازمان انرژی اتمی معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری و صداوسیما هستند. از هیئت‌رئیسه شورا می‌خواهم دکتر سلاجقه رئیس سازمان محیط زیست را به شورای شهر دعوت کنند تا درباره اقدامات این ستاد در حوزه کاهش گرد و غبار گزارش دهد. مردم می‌خواهند بدانند که این ستاد تاکنون چه فعالیت‌هایی انجام داده و متولیان کاهش آلودگی هوا و پدیده گردوخاک چه می‌کنند و چه اتفاقی در کشور در حال رخ‌دادن است. ساعت 12 ظهر استانداری، ادارات تهران را تعطیل می‌کند. شهروندان تهرانی نیز در زمانی که آلودگی هوا در اوج است دست از کار کشیده و در حالی که خاک تنفس می‌کنند در ترافیک مانده‌اند تا به خانه برسند. این نخستین باری نیست که استانداری تهران دیرهنگام تعطیلی تهران برای آلودگی هوا را اعلام می‌کند. اولین بار که تهران از مرز خطرناک گذشت نیز ساعت هفت صبح تعطیلی اعلام شد و زمانی هم که تهران شاخص‌هایش به مرز ناسالم رسیده بوده تعطیلی کلی تهران اعلام شد. تعطیلی‌ای که بسیاری آن را به اعتراض رانندگان اتوبوس ربط دادند و برخی کارشناسان حوزه محیط زیست نیز تعطیلی‌هایی را که به دلیل آلودگی هوا اعلام می‌شود، تصمیم‌های سیاسی توصیف کرده‌اند. علی‌محمد طهماسبی‌بیرگانی، دبیر همان ستادی است که این عضو شورای شهر تهران خواستار گزارش فعالیت‌هایش است. دبیر ستاد ملی سیاست‌گذاری و هماهنگی مدیریت پدیده گردوغبار درباره افزایش پدیده گرد و غبار در کشور می‌گوید:‌ اگر امسال گرد و غبار را از آب‌وهوا حذف کنیم، کشور با تغییر نوسانات درجه حرارت روبه‌رو است و همواره در تغییر فصول، نوسانات درجه حرارت هوا وجود دارد یعنی در انتقال بهار به تابستان که تحت عنوان اعتدال بهاری شناخته می‌شود، تغییرات درجه حرارت باعث می‌شود فشار هوا ایجاد شود و فشار هوا نیز باد را ایجاد می‌کند. دبیر ستاد ملی سیاست‌گذاری و هماهنگی مدیریت پدیده گرد و غبار اضافه می‌کند:‌ امسال مشاهده می‌شود که با ورود به خردادماه هنوز باد خنک وزیده می‌شود که نشان‌دهنده نوسانات درجه حرارت هواست. در سال گذشته میزان بارندگی کم بود و تبخیر بالایی وجود داشت و میزان خشک‌سالی نیز بالا بود. در عین حال سال‌های 98 و 99، به شدت بارندگی خارج از نرمال و سیلاب هم در داخل کشور و هم در خاورمیانه شکل گرفت که این امر باعث شد ذرات ریزدانه از کوه و دامنه به دشت سرازیر شود و از آنجا که دشت‌ها با حاکمیت باد روبه‌رو هستند، امسال بر اثر باد، گرد و غبار نیز افزایش می‌یابد. در واقع وقتی ترسالی معمولی در کشور وجود دارد و بعد از آن خشک‌سالی غیرمعمول شکل می‌گیرد، به شدت گرد و غبار افزایش می‌یابد.

وی درباره وسعت کانون‌های خارجی گرد و غبار نیز می‌گوید: طبق مطالعات صورت‌گرفته، وسعتی معادل 270 میلیون هکتار مناطق غبارخیز پیرامون کشور شناسایی‌ شده است که از جهات مختلف، گردوغبار را به سمت ایران گسیل می‌کنند.

دبیر ستاد ملی سیاست‌گذاری و هماهنگی مدیریت پدیده گرد و غبار درباره اهمیت سازگاری با پدیده گرد و غبار ناشی از تغییرات اقلیمی می‌گوید: ستاد ملی مقابله با گرد و غبار طرح مطالعاتی تحت عنوان نحوه سازگاری با پدیده گرد و غبار تهیه کرده است، زیرا مسئله سازگاری بسیار اهمیت دارد و اکنون حجم و گستره گرد و غبار به‌گونه‌ای است که امکان مهار کامل وجود ندارد؛ بنابراین در کنار مدیریت سرزمین و کاهش فشار از روی منابع طبیعی باید سازگاری نیز در سیاست‌ها لحاظ شود.