زنگ خطر فاشیسم در «روز پیروزی»

«گروه هفت» با صدور بیانیه‌ای ۱۷ ماده‌ای سالگرد روز پیروزی و «آزادی اروپا از فاشیسم» را گرامی داشت. بند دوم بیانیه مستقیما پوتین را هدف می‌گیرد و می‌گوید: «اعمال او مایه شرم روسیه و فداکاری‌های تاریخی مردم این کشور است».

سالگرد شکست آلمان نازی در جنگ جهانی دوم باز هم غرب و روسیه را رودرروی هم قرار داد و رئیس‌جمهور روسیه در مراسمی به همین مناسبت ادعاهایی عجیب‌تر را در توجیه حمله روسیه به اوکراین بر زبان راند. رهبران «گروه هفت» در نشستی مجازی در سالگرد هفتادوهفتمین سالگرد پیروزی بر آلمان نازی، اعلام کردند که قاطعانه از اوکراین حمایت می‌کنند.

کاخ سفید در بیانیه‌ای اعلام کرد که جو بایدن، رئیس‌‌جمهوری آمریکا و رهبران «گروه هفت» با ولادیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین، دیدار کرده‌اند تا «بر تعهد مشترک ما به تقویت موضع اوکراین در صحنه نبرد و بر سر میز مذاکره، تأکید ورزند». در بیانیه کاخ سفید آمده است که تحریم‌های بی‌سابقه علیه روسیه اقتصاد آن کشور را تحت فشار عظیم قرار داده و همچنین صادرات و زنجیره تأمین کالاها را که بودجه جاه‌طلبی‌های نظامی روسیه را تأمین می‌کند، مختل کرده است.

بیانیه کاخ سفید همچنین تأکید می‌کند که ایالات متحده آمریکا، اتحادیه اروپا و گروه هفت، با اقدامات جمعی بر مبنای مقررات قانونی، از جمله با هدف‌قراردادن رسانه‌های تحت کنترل روسیه، هدف‌قراردادن بخش‌ها و خدمات تأمین‌کننده بودجه جنگ، کاهش وابستگی به انرژی روسیه، تحریم‌های صادرات روسیه و طبقه نخبه و نزدیک به حاکمیت و محدودیت صدور ویزا برای آنها و خانواده‌هایشان، هزینه‌ها را برای مسکو

 افزایش می‌دهند.

آمریکا از موفقیت تحریم‌ها علیه روسیه گفت و تأکید کرد: «انتظار می‌رود جنگ پوتین دستاوردهای اقتصادی ۱۵ سال اخیر روسیه را از میان ببرد. دو کارخانه مهم تانک روسیه به دلیل فقدان قطعات خارجی از کار افتاده‌اند. نزدیک به هزار شرکت بخش خصوصی از روسیه رفته‌اند و گزارش‌ها نشان می‌دهند که بیش از ۲۰۰ هزار شهروند روسیه که بسیاری مهارت‌های بالا دارند، از کشور گریخته‌اند. این هزینه‌ها در طول زمان افزایش خواهند یافت».

«گروه هفت» با صدور بیانیه‌ای ۱۷ ماده‌ای سالگرد «آزادی اروپا از فاشیسم» را گرامی داشت. در بند اول این بیانیه می‌خوانیم: «ما برای میلیون‌ها قربانی‌ سوگواریم و احترام خود را به‌ویژه نثار آنهایی می‌کنیم که بالاترین بها را برای شکست رژیم نازی‌ها پرداختند؛ از جمله متحدان غربی و اتحاد شوروی». بند دوم بیانیه مستقیما پوتین را هدف می‌گیرد و می‌گوید: «اعمال او مایه شرم روسیه و فداکاری‌های تاریخی مردم آن است».

به نوشته ایندیپندنت، این بیانیه موضع اروپا را نیز با شفافیت اعلام می‌کند:‌ «همبستگی کامل و پشتیبانی از دفاع شجاعانه اوکراین از حق حاکمیت و تمامیت ارضی خود و مبارزه آن برای آینده‌ای صلح‌آمیز، مرفه و دموکراتیک، درون مرزهای آن که از پذیرش بین‌المللی برخوردارند». کشورهای «گروه هفت» بر کمک‌های مالی و نظامی به اوکراین و به پناهندگان این کشور تأکید کردند و اقدامات روسیه در جنگ را محکوم کردند. این بیانیه در ضمن تأکید می‌کند که کشورهای «گروه هفت» به سوی کاهش وابستگی خود به واردات نفت از روسیه حرکت می‌کنند.

«گروه هفت» دربرگیرنده هفت کشور ثروتمند و دموکراتیک غرب است که شامل آمریکا، بریتانیا، ایتالیا، فرانسه، آلمان، کانادا و ژاپن (تنها عضو غیرغربی) می‌شود. کشورهای این گروه در مجموع دارای ۱۰ درصد جمعیت جهان هستند، اما بیش از ۵۰ درصد ثروت آن را در اختیار دارند. روسیه قبلا در این گروه حضور داشت و نام آن هم در واقع «گروه هشت» بود، اما در سال ۲۰۱۴، در پی اشغال شبه‌جزیره کریمه، مسکو از این گروه کنار گذاشته شد.

ادعای پوتین

روز نهم ماه می‌ در روسیه به‌عنوان «روز پیروزی» شناخته می‌شود. هر سال در این مناسبت که یک روز تعطیل رسمی در روسیه است، روس‌ها پیروزی اتحاد جماهیر شوروی سابق بر آلمان نازی در جنگ جهانی دوم (سال ۱۹۴۵ میلادی) را جشن می‌گیرند. مراسم این روز در مسکو، پایتخت روسیه، با برگزاری رژه نظامی سالانه به سبک دوره اتحاد جماهیر شوروی در میدان سرخ این شهر و سخنرانی رئیس‌جمهوری کشور همراه است.

ولادیمیر پوتین در مراسم «روز پیروزی» امسال در مسکو، حمله نظامی در اوکراین را «ضروری» دانست، زیرا به ادعای او، غرب «در حال آماده‌شدن برای تهاجم به سرزمین‌های روسیه»، از جمله کریمه بود. هفتادوهفتمین جشن سالگرد «روز پیروزی» روسیه مصادف شده است با هفتادوپنجمین روز حمله نظامی نیروهای آن کشور به اوکراین و ناظران در سراسر جهان در انتظار سخنرانی و موضع‌گیری احتمالی پوتین درباره ادامه جنگ در اوکراین بودند.

ولادیمیر پوتین در سخنرانی خود، ضمن تبریک سالگرد «پیروزی بزرگ» به کهنه‌سربازان روسیه، گفت: «وظیفه ما حفظ یاد و خاطره کسانی است که نازیسم را شکست دادند».

اشاره پوتین به شکست آلمان نازی در جنگ جهانی دوم، در حالی است که یکی از بهانه‌های او برای حمله به اوکراین هم مبارزه با «نازیسم» بوده است. از آغاز حمله نظامی روسیه به اوکراین در ۲۴ فوریه رئیس‌جمهوری روسیه همواره تأکید کرده که نیروهایش در حال «جنگ» در اوکراین نیستند و این صرفا یک «عملیات نظامی ویژه» است علیه آنچه «رژیم نئونازی» در اوکراین می‌خواند.

او خطاب به نیروهای نظامی و مردم روسیه گفت: «شما اکنون برای امنیت روسیه می‌جنگید» و در بخشی از سخنانش اشاره کرد که «دشمنان سعی کردند از تروریست‌ها علیه روسیه استفاده کنند». پوتین در سخنان خود مدعی شد که «با وجود اختلاف نظر در روابط بین‌الملل، روسیه همواره از ایجاد یک نظام امنیتی متوازن و غیرقابل تقسیم حمایت کرده است، نظامی که برای کل جامعه بین‌المللی حیاتی است».

رئیس‌جمهوری روسیه در توجیه علت حمله نظامی به اوکراین، توضیح داد: «ما در دسامبر سال گذشته پیشنهاد برقراری توافقی درباره تضمین‌های امنیتی دادیم. روسیه از غرب خواست تا برای جست‌وجوی راه‌حل‌های معقول مورد توافق با درنظرگرفتن منافع یکدیگر، وارد گفت‌وگوی صادقانه شود. اما این کاملا بیهوده بود. کشورهای ناتو نمی‌خواستند به حرف ما گوش دهند، به این معنی که آنها در واقع برنامه‌های کاملا متفاوتی داشتند و ما این را دیدیم. آشکارا در حال آماده‌سازی برای عملیات تنبیهی دیگری در دونباس و تهاجم به سرزمین‌های تاریخی ما، از جمله کریمه بودند. در کی‌یف، آنها دستیابی احتمالی به سلاح‌های هسته‌ای را اعلام کردند، ائتلاف ناتو به‌طور فعال کنترل نظامی مناطق مجاور ما را آغاز کرد. به این ترتیب، به‌طور نظام‌مند یک تهدید کاملا غیرقابل قبول برایمان ایجاد شد که علاوه‌بر این، دقیقا در مرزهای ما قرار داشت. همه‌چیز نشان می‌داد که درگیری با نئونازی‌ها، باندریت‌ها (ملی‌گرایان اوکراینی) که تحت حمایت ایالات متحده و شرکای کوچک‌ترشان قرار دارند، اجتناب‌ناپذیر است. شاهد افزایش زیرساخت‌های نظامی بودیم، صدها مستشار نظامی در حال کار بودند و تسلیحات مدرن به‌طور منظم از ناتو تحویل آنها می‌شدند. سطح خطر هر روز بالاتر می‌رفت. روسیه به‌طور پیشگیرانه متجاوز را دفع کرد».

ارتش روسیه از اواخر فروردین‌ماه، پس از ناتوانی در تصرف کی‌یف، پایتخت اوکراین، بر نبرد در منطقه دونباس در شرق آن کشور متمرکز شده است. دو استان شرقی دونتسک و لوهانسک در اوکراین، موسوم به منطقه دونباس، در سال‌های گذشته، نقطه کانونی کارزار روسیه برای بی‌ثبات‌کردن این کشور بوده است. این کارزار از سال ۲۰۱۴ و زمانی آغاز شد که کرملین هم‌زمان با تصرف شبه‌جزیره کریمه، از نیروهای نیابتی برای ایجاد دو «جمهوری خلق» جدایی‌طلب در اوکراین استفاده کرد. پوتین در روزهای پیش از آغاز حمله به اوکراین، اعلام کرد که استقلال دو منطقه شرق آن کشور، یعنی جمهوری خلق لوهانسک (LPR) و جمهوری خلق دونتسک (DPR) را به‌ رسمیت می‌شناسد. نکته جالب در سخنرانی پوتین این بود که اصلا در سخنانش به نام اوکراین اشاره‌ای نکرد. او همچنین هیچ‌گونه ارزیابی از پیشرفت در جنگ و اینکه تا چه زمانی ممکن است ادامه داشته باشد، ارائه نکرد.