چرا ظریف جواب تلفن پمپئو را نمی‌دهد
شرق: اختلاف‌نظر رفع شده؛ آنها به منطقه نيرو مي‌فرستند؛ نه 120 هزار نيرويي که نيويورک‌تايمز يک هفته پيش خبرش را داد؛ نه 10 هزار نفري که پاتريک شاناهان، سرپرست وزارت دفاع گفت؛ بلکه هزارو 500 نيروي نظامي.بالاخره جلسه تصميم‌گيري در مورد اعزام نيرو برگزار شد. دونالد ترامپ که تا پيش از آن مي‌گفت نه، فکر نمي‌کنم نياز به اعزام نيرو باشد، اين‌بار اعزام هزارو 500 نيروي نظامي به خاورميانه را تأييد کرد.
22 معامله سلاح
اما اين تمام ماجرا نيست. آنها به اين بهانه بدون مجوز کنگره، صادرات ميلياردها دلار اسلحه به عربستان را کليد زده‌اند. به نوشته بي‌بي‌سي، دونالد ترامپ، رئيس‌جمهوري آمريكا، اجازه فروش ميلياردها دلار سلاح به عربستان‌سعودي را بدون کسب مجوز از کنگره و به دليل «تهديد ايران» صادر کرده است. ترامپ به استناد يک قانون فدرال که تاکنون کمتر مورد استفاده قرار گرفته، مجوز اين قرارداد هشت ميليارددلاري را بدون تأييد آن از سوي کنگره آمريكا صادر کرده است. ترامپ، تنش‌ها با ايران را يک وضعيت اضطراري اعلام کرده و با استناد به آن اين قرارداد فروش سلاح را تأييد کرده است.رويترز نوشته دولت ترامپ به کميته‌هاي کنگره خبر داد که ۲۲ معامله فروش سلاح به اين کشورها را عملياتي مي‌کند. با اعلام وضعيت اضطراري، درواقع دولت ترامپ قادر است بدون نياز به کسب رضايت کنگره طبق قانون «کنترل تسليحات»، اين سلاح‌ها را به عربستان و امارات تحويل دهد.کريس مورفي، سناتور دموکرات، روز چهارشنبه گفته بود: «شنيده‌ام ترامپ احتمالا از ابهامات قانون کنترل تسليحات استفاده کرده و می‌خواهد فروش حجم چشمگيري از تسليحات به عربستان را به‌گونه‌اي ترتيب دهد که با سد کنگره
مواجه نشود، فروش بمب‌هايي که در يمن فرود مي‌آيند». پس از مورفي، روزنامه نيويورک‌تايمز نيز از قول منابعي درباره برنامه وزارت خارجه آمريكا براي دورزدن کنگره براي فروش سلاح به عربستان و امارات خبر داده بود. قبلا نمايندگان هر دو حزب دموکرات و جمهوري‌خواه با تصويب لايحه‌اي مشترک از ممنوعيت فروش تسليحات به عربستان به‌‌خاطر احتمال استفاده از آن در جنگ يمن و همچنين قتل جمال خاشقجي، روزنامه‌نگار منتقد سعودي حمايت کرده بودند.
تقويت سنتکام عليه ايران
بااين‌حال، به گزارش ايرنا، پاتريک شاناهان، سرپرست وزارت دفاع، روز جمعه در نامه‌اي به کنگره اعلام کرد با اعزام هزار و ۵۰۰ نيرو و توانايي‌هاي دفاعي به خاورميانه به دنبال درخواست فرماندهي مرکزي غرب آسيا (سنتکام) براي افزايش آرايش نظامي نيروها موافقت کرده است. وي اعلام کرده اين اقدام براي پاسخ به تهديدهاي موثق از سوي ايران است.او مدعي شده اعزام نظاميان بيشتر آمريكايي براي تقويت نيروها «در مقابل تهديد مداوم نيروهاي ايراني، از جمله سپاه پاسداران و وابستگانش» انجام مي‌شود. کيتي ويلبارگر دستيار سرپرست وزير دفاع آمريكا، هم در اين نشست درباره اعزام اين نيروها گفت: اين نيروهاي اضافي به سوريه يا عراق اعزام نمي‌شوند، اينها براي تقويت نيروهاي موجود ما در منطقه هستند.بر اساس گزارش‌ها، پنتاگون قصد دارد در مرحله نخست، ۶۰۰ نيرو را به منطقه اعزام کند و ۹۰۰ نفر باقيمانده هم متعاقبا به آنها ملحق خواهند شد. دونالد ترامپ نيز در جمع خبرنگاران گفته: «ما در خاورميانه به حفاظت نياز داريم. اين نيروها عمدتا حفاظتي هستند». شمار نيروهاي اعزامي «نسبتا کوچک» است. آمريكا بيش از ۵۰ هزار نيرو در منطقه دارد.بي‌بي‌سي به نقل از پنتاگون، وزارت
دفاع آمريكا، نوشته که نيروهاي اعزامي به خاورميانه شامل گردان ۶۰۰ نفره موشک‌هاي پاتريوت مي‌شود که ويژه دفاع ضدموشکي است. باقي نيروهاي اعزامي شامل واحدهاي اطلاعاتي، مهندسي و شناسايي، همچنين يک اسکادران جنگنده مي‌شود.
ادعا درباره فجيره
ماجراي اعزام نيروي جديد آمريكايي به منطقه خليج‌فارس از آنجا کليد خورد که برخي مقامات آمريكايي مدعي شدند تصاويری ماهواره‌اي دريافت کرده‌اند که شناورهاي ايراني را در حال بارگيري موشک رصد کرده‌اند. اگرچه نمايندگان دو مجلس آمريكا اين اطلاعات را غيرقابل استناد خواندند و خواستار اطلاعات دقيق و طبقه‌بندي شدند، اما مقامات دولتي زير بار نرفتند و اطلاعات ويژه‌اي براي اين ادعاي خود ارائه نکردند. درحالي‌که برخي منتقدان اين تصميم گفتند که اين اطلاعات ممکن است جعلي باشد. ايران هم اين اطلاعات را نپذيرفت و نماينده ايران در سازمان ملل آن را غيرقابل استناد خواند.بااين‌حال دولت ترامپ همان اطلاعات غيرقابل استناد را ملاک اعزام نيرو کرد و خرابکاري بر سر چند نفت‌کش سعودي در بندر فجيره نيز ماجرا را به‌سوي آنچه آمريكا و عربستان مي‌خواستند هدایت کرد. درحالي‌که اتهام اين عمليات خرابکارانه به ايران نسبت داده مي‌شد، روز جمعه دريابان مايکل گيلدي، از مقام‌هاي ستاد مشترک نيروهاي مسلح آمريكا مدعي شد: «ما مسئوليت حمله به کشتي‌ها در فجيره را به سپاه پاسداران نسبت مي‌دهيم». او مدعي شده که «اين حمله با مين‌هاي مغناطيسي انجام شده»، اما از
اظهارنظر بيشتر درباره اينکه اين مين‌ها به چه شيوه‌اي منتقل شده و عمل کرده‌اند خودداري کرد.گیلدي اين ادعاها را در جريان نشست خبري در پنتاگون که براي تشريح برنامه آمريكا به منظور اعزام يک هزار و ۵۰۰ نيروي نظامي برگزار شد، مطرح کرد. اين در حالي است که ايران هيچ‌گاه اين اتهام را نپذيرفته است. نماينده ايران در سازمان ملل در پاسخ به اين اتهامات گفته که بايد تحقيق شود تا اطلاعات دقيقي در مورد اين حادثه به دست آيد.بالاگرفتن تنش ميان ايران و آمريكا، صف‌آرايي نظامي و تلاش براي فروش نفت ايران نگراني‌ها از اقدامات غيرقابل‌پيش‌بيني بين نيروهاي دريايي دو کشور را افزايش مي‌دهد. درحالي‌که خليج‌فارس و درياي عمان، محل تردد روزانه کشتي‌ها و ناوهاي مختلف با پرچم کشورهاي متفاوتي است، اخلال در امنيت اين آبراهه مي‌تواند امنيت منطقه را تحت‌الشعاع قرار دهد.در هفته‌هاي گذشته آمريكا ناوهاي جنگي، سيستم پاتريوت و بمب‌افکن‌هاي
بي-۵۲ به منطقه اعزام کرده است. جان بولتون ابتداي اين تنش‌ها گفت که ناو لينکلن را براي مواجهه با تحرکات ايران به منطقه اعزام کرده‌اند. ناوي که از يک ماه قبل از آن، راهي خليج فارس شده بود.واکنش جواد ظريف به تحولات اخير به طور واقعي نشان‌دهنده وضعيت موجود است. ظريف، افزايش نيروهاي آمريكايي در خاورميانه را براي صلح و امنيت «بسيار خطرناک» خوانده و گفته بايد «با آن برخورد شود». ظريف، پيش از ترک اسلام‌آباد و بازگشت به تهران در گفت‌وگو با ايرنا افزود: آمريکايي‌ها براي توجيه سياست‌هاي خصمانه خود و در راستاي تنش‌آفريني در خليج فارس چنين ادعاهايي مي‌کند. ادعاي ساختگي براي توجيه تصميم اخير واشنگتن براي افزايش نيروهاي آمريكايي در منطقه درست بعد از تصميم آمريكايي‌ها براي افزايش حضور نظامي در منطقه، عنوان شد.
حوادث مشابه سال 2016
دستگيري 10 ملوان آمريكايي در دي 94 اگرچه در يک روز حل‌وفصل شد؛ اما هنوز از ياد نرفته است. ساعت ۱۶ سه‌شنبه ۲۲ دي ۱۳۹۴ (۱۳ ژانويه ۲۰۱۶) دو فروند قايق جنگي آمريكايي حامل ۱۰ ملوان آمريكايي از سوی نيروهاي يگان دريايي سپاه پاسداران در محدوده آب‌هاي سرزميني ايران در درياي سرزميني جزيره فارسي خليج فارس به دليل ورود غيرقانوني به آب‌هاي سرزميني ايران دستگير شدند. آن ماجرا کمتر از يک هفته مانده به اجرائي‌شدن برجام رخ داد؛ زماني که ايران و آمريكا در سطح وزير خارجه با يکديگر در تعامل بودند. تماس‌هاي جان کري و محمدجواد ظريف و رايزني‌هاي وزير خارجه ايران موجب آزادي ملوانان در زماني کوتاه شد؛ آزادي همراه با عذرخواهي نيروي دريايي آمريكا مبني بر ورود غيرقانوني و مسيريابي اشتباه به آب‌هاي سرزميني ايران.محمدجواد ظريف، وزير امور خارجه جمهوري اسلامي ايران، در گفت‌وگو با ايرنا، درباره اينکه آيا امکان دارد يک بحران مشابه با ورود ۱۰ ملوان آمريكايي به آب‌هاي سرزميني ايران (۲۰۱۶) و آزادي آنها، به سرعت حل‌وفصل شود، اظهار كرد: نه. چگونه مي‌توان آن را رفع کرد؟خبرگزاري رويترز نيز در گزارشي به خطر تشديد سريع تنش ميان ايران و آمريكا
پرداخته است. رويترز نوشته وقتي چهار سال پيش دو قايق نظامي آمريكايي وارد آب‌هاي ايران شدند و نيروهاي ايراني ملوانان آمريكايي را بازداشت کردند، جان کري، وزير خارجه وقت آمريكا و محمدجواد ظريف، همتاي ايراني او، توانستند بلافاصله با گفت‌وگوي تلفني زمينه آزادي آنها را فراهم کنند؛ اما رويترز مي‌گويد آقاي ظريف در مصاحبه‌اي به آنها گفته ديگر چنين امکاني وجود ندارد.
پاسخ تلفنش را نمي‌دهد
ظريف احتمال گفت‌وگوي تلفني با وزير خارجه آمريكا را نيز رد کرد و گفت: چرا بايد تماس تلفني‌اش را پاسخ بدهم؟ ظريف افزود: پمپئو هر بار که درباره ايران صحبت مي‌کند، به من بي‌احترامي مي‌کند. چرا بايد به تماس او جواب بدهم؟پيش‌از‌اين هم ظريف در چند توييت خطاب به مقامات آمريكايي نوشته که براي ارتباط با ايران زبان احترام را آزمايش کنيد. همان‌طور که روحاني به درخواست ملاقات ترامپ در حاشيه مجمع عمومي سازمان ملل در سال گذشته جواب منفي داد؛ چون او پيش‌تر در سخنراني‌اش به ايران توهين کرده بود.«مورگان اورتاگوس»، سخنگوي وزارت خارجه آمريكا، درباره اينکه در صورت بروز بحراني مشابه آنچه سال ۲۰۱۶ رخ داد، واشنگتن چگونه با ايران ارتباط برقرار مي‌کند، پاسخي نداد؛ اما گفت: وقتي زمان گفت‌وگو فرا برسد، يقين داريم که هر ابزاري براي انجام آن خواهيم داشت. پمپئو نيز هفته گذشته گفته بود: راه‌هاي زيادي وجود دارد که مي‌توانيم از طريق آنها کانال ارتباطي داشته باشيم. رويترز نوشت: دفتر نمايندگي ايران در سازمان ملل اعلام کرده که ظريف و مايک پمپئو هرگز به طور مستقيم گفت‌وگو نکرده‌اند.آنگوس کينگ، يکي از سناتورهاي آمريكايي، به رويترز گفته «خطر
درگيري تصادفي» ميان ايران و آمريكا در حال افزايش است. دونالد ترامپ گفته آماده گفت‌وگوي تلفني با رهبران ايران است؛ اما مقام‌هاي ايراني مي‌گويند با سياست فعلي دولت آمريكا با او گفت‌وگو نخواهند کرد.
دورزدن کنگره براي فروش سلاح به عربستان
به نوشته بي‌بي‌سي، سناتورهاي آمريكايي مي‌گويند دونالد ترامپ با اتکا به تهديد ادعايي از طرف ايران، براي انجام ۲۲ معامله اسلحه به ارزش هشت ميليارد دلار مجوز داده، بدون آنکه کنگره اين معاملات را بررسي کند. سناتور باب منندز، يکي از اعضاي ارشد حزب دموکرات که بر چنان معاملاتي نظارت دارند، گفت: «مايه تأسف؛ اما نه شگفتي است که دولت ترامپ بار ديگر از پس حفظ اولويت ديرپاي امنيت ملي و احترام به حقوق بشر برنيامده و به جاي آن به کشور اقتدارگرايي مثل عربستان سعودي لطف مي‌کند».چنين تصميمي پيش‌تر از سوي جمهوري‌خواهان هم نقد شده بود. سناتور برني سندرز، يکي از داوطلبان نامزدي رياست‌جمهوري در حزب دموکرات، امروز گفته همان‌طور که با جنگ ويتنام و جنگ عراق مخالف بود؛ هرچه در توان دارد، انجام می‌دهد تا جلوي جنگ با ايران را بگيرد.مايک پمپئو، وزير امور خارجه، جوزف دانفورد، رئيس ستاد مشترک ارتش و پاتريک شاناهان، سرپرست وزارت دفاع آمريكا، روز سه‌شنبه دو جلسه غيرعلني درباره ايران با اعضاي کنگره برگزار کردند تا اعضاي کنگره را درباره اطلاعات ادعايي خود توجيه کنند. بلومبرگ در جمع‌بندي جلسه غيرعلني مقام‌هاي دولت ترامپ با اعضاي مجلس
نمايندگان نوشت که اطلاعات پمپئو دموکرات‌ها را قانع نکرد. شاناهان بعد از اين جلسه بار ديگر تأکيد کرد که دولت آمريكا خواهان تشديد وضعيت در منطقه نيست؛ بلکه مسئله «بازدارندگي است، نه جنگ. ما قصد جنگ نداريم».
شرق: اختلاف‌نظر رفع شده؛ آنها به منطقه نيرو مي‌فرستند؛ نه 120 هزار نيرويي که نيويورک‌تايمز يک هفته پيش خبرش را داد؛ نه 10 هزار نفري که پاتريک شاناهان، سرپرست وزارت دفاع گفت؛ بلکه هزارو 500 نيروي نظامي.بالاخره جلسه تصميم‌گيري در مورد اعزام نيرو برگزار شد. دونالد ترامپ که تا پيش از آن مي‌گفت نه، فکر نمي‌کنم نياز به اعزام نيرو باشد، اين‌بار اعزام هزارو 500 نيروي نظامي به خاورميانه را تأييد کرد.
22 معامله سلاح
اما اين تمام ماجرا نيست. آنها به اين بهانه بدون مجوز کنگره، صادرات ميلياردها دلار اسلحه به عربستان را کليد زده‌اند. به نوشته بي‌بي‌سي، دونالد ترامپ، رئيس‌جمهوري آمريكا، اجازه فروش ميلياردها دلار سلاح به عربستان‌سعودي را بدون کسب مجوز از کنگره و به دليل «تهديد ايران» صادر کرده است. ترامپ به استناد يک قانون فدرال که تاکنون کمتر مورد استفاده قرار گرفته، مجوز اين قرارداد هشت ميليارددلاري را بدون تأييد آن از سوي کنگره آمريكا صادر کرده است. ترامپ، تنش‌ها با ايران را يک وضعيت اضطراري اعلام کرده و با استناد به آن اين قرارداد فروش سلاح را تأييد کرده است.رويترز نوشته دولت ترامپ به کميته‌هاي کنگره خبر داد که ۲۲ معامله فروش سلاح به اين کشورها را عملياتي مي‌کند. با اعلام وضعيت اضطراري، درواقع دولت ترامپ قادر است بدون نياز به کسب رضايت کنگره طبق قانون «کنترل تسليحات»، اين سلاح‌ها را به عربستان و امارات تحويل دهد.کريس مورفي، سناتور دموکرات، روز چهارشنبه گفته بود: «شنيده‌ام ترامپ احتمالا از ابهامات قانون کنترل تسليحات استفاده کرده و می‌خواهد فروش حجم چشمگيري از تسليحات به عربستان را به‌گونه‌اي ترتيب دهد که با سد کنگره
مواجه نشود، فروش بمب‌هايي که در يمن فرود مي‌آيند». پس از مورفي، روزنامه نيويورک‌تايمز نيز از قول منابعي درباره برنامه وزارت خارجه آمريكا براي دورزدن کنگره براي فروش سلاح به عربستان و امارات خبر داده بود. قبلا نمايندگان هر دو حزب دموکرات و جمهوري‌خواه با تصويب لايحه‌اي مشترک از ممنوعيت فروش تسليحات به عربستان به‌‌خاطر احتمال استفاده از آن در جنگ يمن و همچنين قتل جمال خاشقجي، روزنامه‌نگار منتقد سعودي حمايت کرده بودند.
تقويت سنتکام عليه ايران
بااين‌حال، به گزارش ايرنا، پاتريک شاناهان، سرپرست وزارت دفاع، روز جمعه در نامه‌اي به کنگره اعلام کرد با اعزام هزار و ۵۰۰ نيرو و توانايي‌هاي دفاعي به خاورميانه به دنبال درخواست فرماندهي مرکزي غرب آسيا (سنتکام) براي افزايش آرايش نظامي نيروها موافقت کرده است. وي اعلام کرده اين اقدام براي پاسخ به تهديدهاي موثق از سوي ايران است.او مدعي شده اعزام نظاميان بيشتر آمريكايي براي تقويت نيروها «در مقابل تهديد مداوم نيروهاي ايراني، از جمله سپاه پاسداران و وابستگانش» انجام مي‌شود. کيتي ويلبارگر دستيار سرپرست وزير دفاع آمريكا، هم در اين نشست درباره اعزام اين نيروها گفت: اين نيروهاي اضافي به سوريه يا عراق اعزام نمي‌شوند، اينها براي تقويت نيروهاي موجود ما در منطقه هستند.بر اساس گزارش‌ها، پنتاگون قصد دارد در مرحله نخست، ۶۰۰ نيرو را به منطقه اعزام کند و ۹۰۰ نفر باقيمانده هم متعاقبا به آنها ملحق خواهند شد. دونالد ترامپ نيز در جمع خبرنگاران گفته: «ما در خاورميانه به حفاظت نياز داريم. اين نيروها عمدتا حفاظتي هستند». شمار نيروهاي اعزامي «نسبتا کوچک» است. آمريكا بيش از ۵۰ هزار نيرو در منطقه دارد.بي‌بي‌سي به نقل از پنتاگون، وزارت
دفاع آمريكا، نوشته که نيروهاي اعزامي به خاورميانه شامل گردان ۶۰۰ نفره موشک‌هاي پاتريوت مي‌شود که ويژه دفاع ضدموشکي است. باقي نيروهاي اعزامي شامل واحدهاي اطلاعاتي، مهندسي و شناسايي، همچنين يک اسکادران جنگنده مي‌شود.
ادعا درباره فجيره
ماجراي اعزام نيروي جديد آمريكايي به منطقه خليج‌فارس از آنجا کليد خورد که برخي مقامات آمريكايي مدعي شدند تصاويری ماهواره‌اي دريافت کرده‌اند که شناورهاي ايراني را در حال بارگيري موشک رصد کرده‌اند. اگرچه نمايندگان دو مجلس آمريكا اين اطلاعات را غيرقابل استناد خواندند و خواستار اطلاعات دقيق و طبقه‌بندي شدند، اما مقامات دولتي زير بار نرفتند و اطلاعات ويژه‌اي براي اين ادعاي خود ارائه نکردند. درحالي‌که برخي منتقدان اين تصميم گفتند که اين اطلاعات ممکن است جعلي باشد. ايران هم اين اطلاعات را نپذيرفت و نماينده ايران در سازمان ملل آن را غيرقابل استناد خواند.بااين‌حال دولت ترامپ همان اطلاعات غيرقابل استناد را ملاک اعزام نيرو کرد و خرابکاري بر سر چند نفت‌کش سعودي در بندر فجيره نيز ماجرا را به‌سوي آنچه آمريكا و عربستان مي‌خواستند هدایت کرد. درحالي‌که اتهام اين عمليات خرابکارانه به ايران نسبت داده مي‌شد، روز جمعه دريابان مايکل گيلدي، از مقام‌هاي ستاد مشترک نيروهاي مسلح آمريكا مدعي شد: «ما مسئوليت حمله به کشتي‌ها در فجيره را به سپاه پاسداران نسبت مي‌دهيم». او مدعي شده که «اين حمله با مين‌هاي مغناطيسي انجام شده»، اما از
اظهارنظر بيشتر درباره اينکه اين مين‌ها به چه شيوه‌اي منتقل شده و عمل کرده‌اند خودداري کرد.گیلدي اين ادعاها را در جريان نشست خبري در پنتاگون که براي تشريح برنامه آمريكا به منظور اعزام يک هزار و ۵۰۰ نيروي نظامي برگزار شد، مطرح کرد. اين در حالي است که ايران هيچ‌گاه اين اتهام را نپذيرفته است. نماينده ايران در سازمان ملل در پاسخ به اين اتهامات گفته که بايد تحقيق شود تا اطلاعات دقيقي در مورد اين حادثه به دست آيد.بالاگرفتن تنش ميان ايران و آمريكا، صف‌آرايي نظامي و تلاش براي فروش نفت ايران نگراني‌ها از اقدامات غيرقابل‌پيش‌بيني بين نيروهاي دريايي دو کشور را افزايش مي‌دهد. درحالي‌که خليج‌فارس و درياي عمان، محل تردد روزانه کشتي‌ها و ناوهاي مختلف با پرچم کشورهاي متفاوتي است، اخلال در امنيت اين آبراهه مي‌تواند امنيت منطقه را تحت‌الشعاع قرار دهد.در هفته‌هاي گذشته آمريكا ناوهاي جنگي، سيستم پاتريوت و بمب‌افکن‌هاي
بي-۵۲ به منطقه اعزام کرده است. جان بولتون ابتداي اين تنش‌ها گفت که ناو لينکلن را براي مواجهه با تحرکات ايران به منطقه اعزام کرده‌اند. ناوي که از يک ماه قبل از آن، راهي خليج فارس شده بود.واکنش جواد ظريف به تحولات اخير به طور واقعي نشان‌دهنده وضعيت موجود است. ظريف، افزايش نيروهاي آمريكايي در خاورميانه را براي صلح و امنيت «بسيار خطرناک» خوانده و گفته بايد «با آن برخورد شود». ظريف، پيش از ترک اسلام‌آباد و بازگشت به تهران در گفت‌وگو با ايرنا افزود: آمريکايي‌ها براي توجيه سياست‌هاي خصمانه خود و در راستاي تنش‌آفريني در خليج فارس چنين ادعاهايي مي‌کند. ادعاي ساختگي براي توجيه تصميم اخير واشنگتن براي افزايش نيروهاي آمريكايي در منطقه درست بعد از تصميم آمريكايي‌ها براي افزايش حضور نظامي در منطقه، عنوان شد.
حوادث مشابه سال 2016
دستگيري 10 ملوان آمريكايي در دي 94 اگرچه در يک روز حل‌وفصل شد؛ اما هنوز از ياد نرفته است. ساعت ۱۶ سه‌شنبه ۲۲ دي ۱۳۹۴ (۱۳ ژانويه ۲۰۱۶) دو فروند قايق جنگي آمريكايي حامل ۱۰ ملوان آمريكايي از سوی نيروهاي يگان دريايي سپاه پاسداران در محدوده آب‌هاي سرزميني ايران در درياي سرزميني جزيره فارسي خليج فارس به دليل ورود غيرقانوني به آب‌هاي سرزميني ايران دستگير شدند. آن ماجرا کمتر از يک هفته مانده به اجرائي‌شدن برجام رخ داد؛ زماني که ايران و آمريكا در سطح وزير خارجه با يکديگر در تعامل بودند. تماس‌هاي جان کري و محمدجواد ظريف و رايزني‌هاي وزير خارجه ايران موجب آزادي ملوانان در زماني کوتاه شد؛ آزادي همراه با عذرخواهي نيروي دريايي آمريكا مبني بر ورود غيرقانوني و مسيريابي اشتباه به آب‌هاي سرزميني ايران.محمدجواد ظريف، وزير امور خارجه جمهوري اسلامي ايران، در گفت‌وگو با ايرنا، درباره اينکه آيا امکان دارد يک بحران مشابه با ورود ۱۰ ملوان آمريكايي به آب‌هاي سرزميني ايران (۲۰۱۶) و آزادي آنها، به سرعت حل‌وفصل شود، اظهار كرد: نه. چگونه مي‌توان آن را رفع کرد؟خبرگزاري رويترز نيز در گزارشي به خطر تشديد سريع تنش ميان ايران و آمريكا
پرداخته است. رويترز نوشته وقتي چهار سال پيش دو قايق نظامي آمريكايي وارد آب‌هاي ايران شدند و نيروهاي ايراني ملوانان آمريكايي را بازداشت کردند، جان کري، وزير خارجه وقت آمريكا و محمدجواد ظريف، همتاي ايراني او، توانستند بلافاصله با گفت‌وگوي تلفني زمينه آزادي آنها را فراهم کنند؛ اما رويترز مي‌گويد آقاي ظريف در مصاحبه‌اي به آنها گفته ديگر چنين امکاني وجود ندارد.
پاسخ تلفنش را نمي‌دهد
ظريف احتمال گفت‌وگوي تلفني با وزير خارجه آمريكا را نيز رد کرد و گفت: چرا بايد تماس تلفني‌اش را پاسخ بدهم؟ ظريف افزود: پمپئو هر بار که درباره ايران صحبت مي‌کند، به من بي‌احترامي مي‌کند. چرا بايد به تماس او جواب بدهم؟پيش‌از‌اين هم ظريف در چند توييت خطاب به مقامات آمريكايي نوشته که براي ارتباط با ايران زبان احترام را آزمايش کنيد. همان‌طور که روحاني به درخواست ملاقات ترامپ در حاشيه مجمع عمومي سازمان ملل در سال گذشته جواب منفي داد؛ چون او پيش‌تر در سخنراني‌اش به ايران توهين کرده بود.«مورگان اورتاگوس»، سخنگوي وزارت خارجه آمريكا، درباره اينکه در صورت بروز بحراني مشابه آنچه سال ۲۰۱۶ رخ داد، واشنگتن چگونه با ايران ارتباط برقرار مي‌کند، پاسخي نداد؛ اما گفت: وقتي زمان گفت‌وگو فرا برسد، يقين داريم که هر ابزاري براي انجام آن خواهيم داشت. پمپئو نيز هفته گذشته گفته بود: راه‌هاي زيادي وجود دارد که مي‌توانيم از طريق آنها کانال ارتباطي داشته باشيم. رويترز نوشت: دفتر نمايندگي ايران در سازمان ملل اعلام کرده که ظريف و مايک پمپئو هرگز به طور مستقيم گفت‌وگو نکرده‌اند.آنگوس کينگ، يکي از سناتورهاي آمريكايي، به رويترز گفته «خطر
درگيري تصادفي» ميان ايران و آمريكا در حال افزايش است. دونالد ترامپ گفته آماده گفت‌وگوي تلفني با رهبران ايران است؛ اما مقام‌هاي ايراني مي‌گويند با سياست فعلي دولت آمريكا با او گفت‌وگو نخواهند کرد.
دورزدن کنگره براي فروش سلاح به عربستان
به نوشته بي‌بي‌سي، سناتورهاي آمريكايي مي‌گويند دونالد ترامپ با اتکا به تهديد ادعايي از طرف ايران، براي انجام ۲۲ معامله اسلحه به ارزش هشت ميليارد دلار مجوز داده، بدون آنکه کنگره اين معاملات را بررسي کند. سناتور باب منندز، يکي از اعضاي ارشد حزب دموکرات که بر چنان معاملاتي نظارت دارند، گفت: «مايه تأسف؛ اما نه شگفتي است که دولت ترامپ بار ديگر از پس حفظ اولويت ديرپاي امنيت ملي و احترام به حقوق بشر برنيامده و به جاي آن به کشور اقتدارگرايي مثل عربستان سعودي لطف مي‌کند».چنين تصميمي پيش‌تر از سوي جمهوري‌خواهان هم نقد شده بود. سناتور برني سندرز، يکي از داوطلبان نامزدي رياست‌جمهوري در حزب دموکرات، امروز گفته همان‌طور که با جنگ ويتنام و جنگ عراق مخالف بود؛ هرچه در توان دارد، انجام می‌دهد تا جلوي جنگ با ايران را بگيرد.مايک پمپئو، وزير امور خارجه، جوزف دانفورد، رئيس ستاد مشترک ارتش و پاتريک شاناهان، سرپرست وزارت دفاع آمريكا، روز سه‌شنبه دو جلسه غيرعلني درباره ايران با اعضاي کنگره برگزار کردند تا اعضاي کنگره را درباره اطلاعات ادعايي خود توجيه کنند. بلومبرگ در جمع‌بندي جلسه غيرعلني مقام‌هاي دولت ترامپ با اعضاي مجلس
نمايندگان نوشت که اطلاعات پمپئو دموکرات‌ها را قانع نکرد. شاناهان بعد از اين جلسه بار ديگر تأکيد کرد که دولت آمريكا خواهان تشديد وضعيت در منطقه نيست؛ بلکه مسئله «بازدارندگي است، نه جنگ. ما قصد جنگ نداريم».