از خاطرههای فرهنگی تا تهدیدهای تجاری
لالهزار؛ خیابانی در انتظار احیا
لالهزار، خیابان قدیمی تهران که روزگاری محل مد، فرهنگ و تفریح شهری بود، امروز با چالشهای جدی مواجه است. سینماها، کافهها و فضاهای فرهنگی این محور تاریخی در معرض فراموشی و تبدیلشدن به فضاهای تجاری قرار دارند، در حالی که کارشناسان شهرسازی و فعالان فرهنگی معتقدند این خیابان هنوز ظرفیت احیا و باززندهسازی را دارد. ترانه یلدا، معمار و کارشناس شهرسازی، توضیح داد: «لالهزار امروز دقیقا برعکس آن چیزی است که باید باشد
به گزارش گروه رسانهای شرق،
آتیهآنلاین: لالهزار، خیابان قدیمی تهران که روزگاری محل مد، فرهنگ و تفریح شهری بود، امروز با چالشهای جدی مواجه است. سینماها، کافهها و فضاهای فرهنگی این محور تاریخی در معرض فراموشی و تبدیلشدن به فضاهای تجاری قرار دارند، در حالی که کارشناسان شهرسازی و فعالان فرهنگی معتقدند این خیابان هنوز ظرفیت احیا و باززندهسازی را دارد. ترانه یلدا، معمار و کارشناس شهرسازی، توضیح داد: «لالهزار امروز دقیقا برعکس آن چیزی است که باید باشد. حتی نمیتوانیم به گذشته آن فکر کنیم، اما از روز اول این خیابان محل مد، مدرنیته و تفریح بود. مردم برای کافهرفتن، خرید و تجربه زندگی شهری به آن مراجعه میکردند». او با یادآوری خاطرات شخصی افزود: «پدرم کتوشلوارش را در لالهزار میدوخت، من را با خودش میبرد. لباس مادرم، لوازم آرایشی، شکلات و شیرینی همه از همانجا خریداری میشد. لالهزار فقط خیابان سینماها یا تئاترهای دهه ۳۰ نبود؛ حتی پیش از آن، در دهه ۲۰ و شاید از دوره رضاشاه، به تدریج به محور فرهنگی تبدیل شد». به گفته یلدا، این روند تا دهههای ۴۰ و ۵۰ ادامه داشت، اما از آن به بعد، کیفیت خیابان کاهش یافت: «تیپ آدمهایی که پیشتر به لالهزار میآمدند، دیگر کمتر دیده میشدند و جایشان را گروههایی گرفتند که با یک بلیت میآمدند و در سینماها میخوابیدند. کافهها هنوز دوستداشتنی بودند، اما دیگر کیفیت سابق را نداشت». او اضافه کرد: «متأسفانه امروز از ترس خاطرات گذشته، اجازه داده نمیشود لالهزار دوباره سر پا شود. این در حالی است که ابعاد خیابان کاملا مناسب پیادهراه است و در لالهزار نو، پیادهروها شش متر از هر طرف آزاد شدهاند. اکنون این خیابان دلپذیرتر شده و هنوز شبها نورانی است». اما خطرها همچنان ادامه دارد: «کار به جاهای بیخدا رسیده؛ سینماها را آتش میزنند یا میخرند تا تبدیل به مال تجاری کنند. زمینهای پشت را خریدهاند تا مجموعه عظیمی بسازند. این در حالی است که هنوز سینماهای لالهزار سر جای خود هستند و میتوانند محور جشنوارهها و فعالیتهای فرهنگی باقی بمانند». او با اشاره به سینما ایران که اخیرا سوخت، توضیح داد: «این سینما ۲۰۰ نفر ظرفیت داشت. سقفش سوراخ بود و نور از آن میآمد پایین. نه تعمیر شد، نه تکلیف آن مشخص شد. این اتفاقها باعث شد دوباره توجهها به لالهزار جلب شود». ترانه یلدا بر لزوم احیای سرمایهگذاری فرهنگی در لالهزار تأکید کرد: «باید سرمایهگذار پیدا شود و فضاهای فرهنگی دوباره احیا شوند؛ نه به شکل قدیمی. دیگر سینمای بزرگ هزار و 200 نفره ساخته نمیشود. باید سه یا چهار سالن کوچک، همراه با بوتیکهای کوچک و مغازههای جوانپسند ایجاد کرد». این معمار بر همکاری دولت و شهرداری برای احیای لالهزار تأکید کرد: «خیابانهایی مثل لالهزار که امروز با آسیبهای فرهنگی روبهرو هستند، باید محل پافشاری برای احیا باشند. نگاههای سادهانگارانه طرحهای بازآفرینی، مثل کوچ صنف لوسترفروشان، نتیجهبخش نبوده و نیست. لالهزار هنوز یک جامعه زنده است و میتواند محور فرهنگی باقی بماند». ترانه یلدا افزود: «لالهزار به عنوان خیابان فرهنگی شناخته شده و حتی با دورههای افول، همچنان ظرفیت فرهنگی دارد. دکتر حقشناس سالهاست بر محوربودن لالهزار در جشنوارهها تأکید میکند و به دنبال آن است، اما ما هم هنوز دقیق نمیدانیم چگونه باید پیگیری شود. یکی از حلقههای مفقوده، خانه اتحادیه است؛ سالها فعال نبوده و فقط اخیرا، به لطف مدیریت فعالی که خانم محبت دارد، کمی رونق گرفته است». یلدا ادامه داد: «اگر خانه اتحادیه همیشه باز بود و پاخور داشت، میتوانست کمک کند. اما امروز کنترلها بسیار شدید است. افرادی که شناختهشدهاند، اجازه ورود ندارند. این مدیریت سختگیرانه باعث میشود مردم نتوانند از امکانات فرهنگی استفاده کنند». او با تأکید بر اهمیت بازکردن فضا برای عموم گفت: «شهرداری باید درِ خانه اتحادیه را باز کند، اجازه دهد یک کافه یا فضاهای فرهنگی ایجاد شود تا مردم جذب شوند. حالا اینجا تحت کنترل شدید است و مدیریت آن تمایل دارد کسی وارد نشود، حتی برای سخنرانی یا برنامههای فرهنگی. روزهایی که برنامهریزی میشود هم افراد بسیاری بازپس فرستاده میشوند. این وضعیت اصلا مناسب نیست، چون پول و سرمایهای که برای این مکان صرف شده، متعلق به مردم است و باید قابل استفاده باشد».
لالهزار و خانه اتحادیه، با ظرفیت تاریخی و فرهنگی خود، هنوز میتوانند به محور فعالیتهای فرهنگی و هنری تهران تبدیل شوند، اما این مهم نیازمند اصلاح مدیریت، بازکردن فضاها برای حضور عمومی و حمایت شهرداری و نهادهای فرهنگی است. بدون این اقدامات، خطر تبدیلشدن این خیابان به یک مسیر صرفا تجاری و محدودیتزا همچنان پابرجا خواهد ماند.
آخرین مطالب منتشر شده در روزنامه شرق را از طریق این لینک پیگیری کنید.
