حقوق و آینده آن در عصر فناوری و دگرگونیهای اجتماعی
حقوق، ستون اصلی زندگی عادلانه و نظم اجتماعی است؛ سازوکاری که آزادیهای فردی، امنیت اجتماعی و کرامت انسانی را معنا و محافظت میکند. در نبود حقوق کارآمد، حتی بزرگترین پیشرفتهای علمی و اقتصادی نیز نمیتوانند تضمینکننده عدالت و رفاه باشند. با ورود به عصر دیجیتال، عرصه حقوق با پرسشها و چالشهای تازهای روبهرو شده است. امروز تصمیمهای یک هوش مصنوعی میتواند مسیر زندگی انسانها را تغییر دهد؛ اما مسئولیت این تصمیمها بر عهده چه کسی است؟
به گزارش گروه رسانهای شرق،
رضا اسکندرزاده ثابت: حقوق، ستون اصلی زندگی عادلانه و نظم اجتماعی است؛ سازوکاری که آزادیهای فردی، امنیت اجتماعی و کرامت انسانی را معنا و محافظت میکند. در نبود حقوق کارآمد، حتی بزرگترین پیشرفتهای علمی و اقتصادی نیز نمیتوانند تضمینکننده عدالت و رفاه باشند. با ورود به عصر دیجیتال، عرصه حقوق با پرسشها و چالشهای تازهای روبهرو شده است. امروز تصمیمهای یک هوش مصنوعی میتواند مسیر زندگی انسانها را تغییر دهد؛ اما مسئولیت این تصمیمها بر عهده چه کسی است؟ همچنین در جهانی که اطلاعات شخصی بهسادگی در فضای مجازی منتشر میشود، حفظ حریم خصوصی بیش از هر زمان دیگری اهمیت و پیچیدگی یافته است. قوانین سنتی بهتنهایی قادر به پاسخگویی به این تحولات نیستند و نیاز به بازنگری و قانونگذاری هوشمند احساس میشود. تغییرات اجتماعی نیز فشار تازهای بر نظامهای حقوقی وارد میکند. جهانیسازی، مهاجرت، بحرانهای انسانی و پیامدهای تغییرات اقلیمی، ما را به سمت قوانین نوینی هدایت میکنند که بتوانند با واقعیتهای نوظهور هماهنگ شوند. برای مثال، قوانین مهاجرت باید بازتابدهنده شرایط انسانی و زیستمحیطی امروز باشند تا عدالت به شکلی واقعی و پایدار برقرار شود. برای ساختن آیندهای عادلانهتر، چند مسیر اساسی پیشروی ماست:
1- قوانین منعطف و هوشمند که توان سازگاری با تغییرات فناوری و اجتماعی را داشته باشند.
2- آموزش حقوقی همگانی تا هر فرد درباره حقوق خود آگاهی یافته و جامعهای پاسخگو شکل گیرد.
3- همکاری میان نهادهای قضائی، قانونگذاران، دانشگاهها و جامعه مدنی برای ایجاد سیاستهای کارآمد و آیندهنگر.
4- پایبندی به ارزشهای بنیادین حقوق بشر؛ اصولی مانند عدالت، برابری و کرامت انسانی که باید در هر شرایطی محور تصمیمگیری باشند.
حقوق نهفقط مجموعهای از قوانین، بلکه ابزاری برای ساختن جهانی بهتر است؛ جهانی که در آن عدالت شعاری تکراری نیست، بلکه واقعیتی ملموس در زندگی انسانهاست. آینده حقوق روشن خواهد بود، اگر با نوآوری، آگاهی و تعهد جمعی از آن پاسداری کنیم.
آخرین مطالب منتشر شده در روزنامه شرق را از طریق این لینک پیگیری کنید.
