لئو و میراث فرانسیس

به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،

رهبر کاتولیک‌های جهان، هفت ماه پس از آنکه رهبری بیش از یک میلیارد نفر را در جهان بر عهده گرفت، به‌عنوان اولین سفر خارجی خود راهی خاورمیانه شد.

اولین پاپ آمریکایی جهان، سفر خود را پس از دیداری با اردوغان در آنکارا با حضور در شهری کوچک از ترکیه با نام ایزنیک در فاصله‌ای دوساعته با استانبول آغاز کرد. این سفری بود که پاپ فرانسیس امید داشت تا برای هزاروهفتصدمین سالگرد برگزاری شورای اول نیقیه در آن حضور پیدا کند. در قرن چهارم میلادی تشکیل شورای اول نیقیه به ابتکار کنستانتین بزرگ باعث شد مسیحیان اختلافات خود را فراموش کنند و تاریخی جدید را رقم بزنند.

پاپ لئو سپس در حالی وارد بیروت شد که یک هفته از ترور یکی از فرماندهان ارشد حزب‌الله در لبنان می‌گذشت.

جنجال مسجد آبی

سفر پاپ لئو به دو کشور ترکیه و لبنان پیامی از صلح را به همراه داشته است. او در حالی تصمیم گرفت تا به جای سفر به آمریکا یا پرو راهی خاورمیانه شود، که این منطقه یکی از سخت‌ترین روزهای خود را می‌گذراند. در ترکیه سفر او در ابتدا چندان مرتبط با حضور مسیحیان در این کشور به نظر نمی‌رسید. درحال‌حاضر تنها دو درصد از جمعیت ترکیه را مسیحی‌ها تشکیل می‌دهند. با این‌ حال حضور پاپ در ترکیه چندان هم بی‌سروصدا و بدون مشکل نبود. پاپ لئوی چهاردهم در روز سوم سفر خود راهی مسجد آبی یا همان مسجد سلطان احمد شد و در آنجا به سیاق مسلمانان کفش از پا درآورد و ۲۰ دقیقه‌ای را به بازدید از این مسجد تاریخی دیدار کرد؛ اما حاضر نشد مانند مسلمانان نیایش کند. همین اقدام پاپ باعث شد تا برخی در ترکیه از اقداماتش دلخور شده یا حتی حضور پاپ در کشورشان را به احیای بیزانس تعبیر کنند. مسئله دیگر این بود که پاپ در کلیسای جامع ارامنه برای بزرگ‌ترین جوامع مسیحی ترکیه که حدود ۵۰ هزار عضو دارد، سخنرانی و از خدا به خاطر شهادت شجاعانه و غم‌انگیز مسیحیان ارامنه در طول تاریخ تشکر کرد. اشاره او به نسل‌کشی ارامنه در عثمانی باعث شد تا آن گروه از افرادی که این نسل‌کشی را به رسمیت نمی‌شناسند، از دست پاپ لئو ناخرسند شوند.

 اسرائیل احتمالا خشمگین خواهد شد

دیدار از لبنانی که این روزها درگیر بحران‌های بزرگ است، هدف دوم پاپ لئو از خاورمیانه بود. این نقطه‌ای از خاورمیانه است که پاپ فرانسیس با وجود تمام تمایلش، هرگز به آن پا نگذاشت. در بیروت حضور پاپ لئو باعث شد تا سیاست‌مداران از جناح‌ها و مذاهب مختلف اندکی اختلافات پرشمارشان را کنار گذاشته و به استقبال او بروند. رسانه‌های لبنانی، این موضوع را مهم‌ترین و اولین دستاورد سفر پاپ به بیروت توصیف کردند.

روزنامه الاخبار در این زمینه نوشت: عون که در ماه‌های گذشته تحت فشار شدید برای عزل قرار داشت، یعنی همان مخالفانی که او می‌گوید نزد آمریکایی‌ها علیه او فرافکنی می‌کردند، با این سفر عملا نفسی تازه گرفت و حمایت سیاسی جدیدی به دست آورد. حزب‌الله هم توانست در جریان این سفر از فضای انزوایی که برخی می‌خواستند بر آن تحمیل کنند، عبور کند و با یک اقدام ساده اما معنادار، نشان داد که بخشی جدایی‌ناپذیر از ساختار لبنان است و در هر فعالیت عمومی، حتی بازدید رهبر کلیسای کاتولیک حضور دارد.

به نوشته این روزنامه لبنانی، بیانیه حزب‌الله و حضور محمد رعد و نمایندگان حزب در مراسم استقبال، تصویری متفاوت از آنچه مخالفان می‌ساختند، ارائه داد. همچنین تصاویر پاپ که روی آن نوشته شده بود «به ضاحیه سیدحسن نصرالله خوش آمدید» قطعه دیگری از این پازل بود. سخنرانی پاپ لئو در بیروت، از موارد دیگری بود که توجه جهان را به خود جلب کرد. واضح بود که غرب و شرق گوش‌های خود را تیز کرده بودند تا بدانند پاپ متولد آمریکا، در مقابل نسل‌کشی اسرائیل در غزه چه واکنشی نشان می‌دهد.

پاپ لئو به سیاق بسیاری از چهره‌های غربی در لبنان خواستار طرح دو کشوری درمورد اسرائیل و فلسطین شد. او تأکید کرد که واتیکان سال‌هاست بر تشکیل کشور فلسطین تأکید کرده و البته فراموش نکرد که یادآور شود با اسرائیل دوست است. اظهارات پاپ با وجود گفته‌های تکمیلی او درمورد دوستی واتیکان و اسرائیل احتمالا برای بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، چندان خوشایند نخواهد بود.

میراث پاپ پیشین برای پاپ آمریکایی

پاپ فرانسیس که اردیبهشت امسال درگذشت، پنج بار به خاورمیانه سفر کرد. او در سفر خود به عراق با آیت‌الله سیستانی، مرجع تقلید شیعیان این کشور، دیدار کرد و در مدتی که جنگ غزه در جریان بود، هر شب با ساکنان این باریکه تلفنی گفت‌وگو می‌کرد.

پاپ فرانسیس هم مانند پاپ جدید، بارها اعلام کرده بود که خاورمیانه به راه‌حل دو کشوری نیاز دارد. او رابطه خوبی با اسرائیل و به‌ویژه شخص بنیامین نتانیاهو نداشت و در مقابل، تلاش داشت تا همدلی قابل قبولی با فلسطینی‌ها از خود نشان دهد.

پاپ فرانسیس طی سال‌های کاری خود در واتیکان روابط نزدیکی با کشورهای عربی داشت. به نظر می‌رسید هیچ پاپ دیگری پیش از او و شاید هم بعد از او نتواند چنین روابطی با کشورهای عربی داشته باشد. او اولین پاپی بود که به کشورهای عربی و مسلمان سفر کرد و در این سفرها ارتباط نزدیکی با شیعیان داشت.

حضور پاپ لئو در بیروت با توجه به استقبال از او از سمت همه گروه‌های مذهبی؛ از شیعیان تا سنی‌ها و مسیحی‌ها و دروزی‌ها، نشان می‌دهد که خاورمیانه منتظر است که او همان راهی را طی کند که پاپ فرانسیس طی کرده. در حقیقت خاورمیانه آشوب‌زده که از قضا زادگاه اولیه مسیحیت است، به رهبران مذهبی نیاز دارد که بتوانند با صدایی رسا از صلح و دوستی حرف زده و خشونت و نسل‌کشی و دیگر‌کشی را محکوم کنند. پاپ فرانسیس برای چنین نقشی، صدایی رسا و شور و شوقی بی‌انتها داشت. پاپ لئو هر‌چند شور و شوق فرانسیس را ندارد؛ اما در روزهای گذشته نشان داده که رویکردی خردمندانه در قبال مسائل مطرح‌شده دارد. او از پاپ فرانسیس خوددارتر است؛ اما نشان داد که در بیان مواضع قاطع کلیسای کاتولیک و واتیکان لکنتی ندارد. لبنانی‌ها می‌گویند سفر پاپ لئو به کشورشان درهای امیدی را به سمت آنها که کم‌وبیش درگیر جنگ با اسرائیل هستند، باز کرده و گویی همه گروه‌ها منتظرند تا پاپ جادویی در آستینش داشته باشد که بتواند به رنج لبنانی‌ها پایان دهد.

آخرین مطالب منتشر شده در روزنامه شرق را از طریق این لینک پیگیری کنید.