ایرانِ جان؛ پیکرهای واحد در شبکه جهانی دیپلماسی شهری
دیپلماسی شهری امروز به یکی از تأثیرگذارترین ابزارهای قدرت نرم در جهان تبدیل شده است. شهرها دیگر فقط مکانهای زندگی و خدمات شهری نیستند؛ آنها بازیگرانی فعال در عرصه بینالملل هستند که میتوانند پیام صلح، فرهنگ و همکاری را مستقیم به جهانیان منتقل کنند. ایران، با همه تنوع فرهنگی، تاریخی و جغرافیاییاش، اگر خود را بهعنوان یک پیکره اندامواره زنده تصور کند، میتواند حضوری مؤثر و چندلایه در شبکههای جهانی داشته باشد.
به گزارش گروه رسانهای شرق،
علیرضا رجائی-رئیس مؤسسه توسعه روابط بینالمللی شهری: دیپلماسی شهری امروز به یکی از تأثیرگذارترین ابزارهای قدرت نرم در جهان تبدیل شده است. شهرها دیگر فقط مکانهای زندگی و خدمات شهری نیستند؛ آنها بازیگرانی فعال در عرصه بینالملل هستند که میتوانند پیام صلح، فرهنگ و همکاری را مستقیم به جهانیان منتقل کنند. ایران، با همه تنوع فرهنگی، تاریخی و جغرافیاییاش، اگر خود را بهعنوان یک پیکره اندامواره زنده تصور کند، میتواند حضوری مؤثر و چندلایه در شبکههای جهانی داشته باشد. تهران، پایتخت و قلب تپنده این شبکه، با فضاهایی چون پارک مریم مقدس و چهارراه ادیان در خیابان جمهوری، میتواند نماد همزیستی، گفتوگوی ادیان و تعامل فرهنگی باشد. پارک مریم مقدس به دلیل مجاورت با کلیسای سرکیس مقدس، ظرفیتی منحصربهفرد برای دیپلماسی شهری دارد. این فضا نه فقط یک پارک شهری، بلکه سکویی برای نمایش همزیستی ادیان، برگزاری رویدادهای مشترک، حضور سفرا و گردشگران و شکلگیری ارتباطات فرهنگی است. چهارراه ادیان، واقع در خیابان جمهوری، بهعنوان نقطهای استراتژیک و دیدنی در تهران، پیوندی مستقیم میان ادیان و فرهنگها ایجاد میکند و بستری برای گفتوگوی میانفرهنگی فراهم میآورد. این دو مکان پیام صلح، احترام و انسجام اجتماعی را در قلب پایتخت زنده نگه میدارند و تصویر متنوع و واقعی ایران را در افکار عمومی جهانی تقویت میکنند. دیپلماسی شهری زمانی کامل و مؤثر میشود که این ظرفیتها در شبکههای جهانی شهرها جای بگیرند. شبکههایی مانند خواهرخواندگیها، شهرهای خلاق یونسکو، شهرهای اسلامی، شهرهای راه ابریشم، شبکه شهرهای سبز و سالم، امکان بهرهگیری از تجربیات علمی، فناوری، فرهنگی، آموزشی، زیستمحیطی و سلامت را فراهم میکنند. این شبکهها ابزارهایی هستند که میتوانند نیازهای زیستمحیطی، رفاهی، علمی و گردشگری شهری ایران را از طریق همکاریهای فراملی برآورده کنند. شهرها در این شبکهها میتوانند یاد بگیرند، تجربه تبادل کنند و با یکدیگر پروژههای مشترک اقتصادی، فرهنگی و زیستمحیطی تعریف کنند. در دل این همکاریها، شهرها میتوانند به ارتقای سلامت و تابآوری شهری، توسعه گردشگری، تبادل فناوری، برنامههای آموزشی نوین و تقویت کیفیت زندگی کمک کنند. برای مثال، تبادل تجربیات مدیریت بحران در زمینه آب و هوا در شهرهای راه ابریشم میتواند به شهرهایی مانند زاهدان و بیرجند کمک کند تا تابآوری بیشتری در برابر خشکسالی و کمآبی داشته باشند. شبکههای شهرهای اسلامی و خلاق نیز امکان معرفی ظرفیتهای فرهنگی ایران به جهان اسلام و جامعه جهانی را فراهم میکنند و میتوانند زمینههای همکاریهای علمی و اقتصادی را ایجاد کنند. اگر ایران را «ایرانِ جان» بنامیم، هر شهر عضوی از این بدن واحد است که با هم پیکرهای هماهنگ و زنده میسازند:
تهران: مغز متفکر و مرکز تصمیمگیری
اصفهان و شیراز: قلب تپنده فرهنگ، هنر و زیبایی
مشهد و قم: محور معنویت و پیوند با جهان اسلام
تبریز، زنجان و اردبیل: شانههای پیونددهنده با راه ابریشم و قفقاز
رشت، ساری و گرگان: ریههای سبز و اکولوژیک کشور
کرمانشاه، ایلام و کردستان: ستونهای استواری و حافظان تنوع فرهنگی
بندرعباس، بوشهر و خوزستان: نفس ساحلی ایران و دروازه تعاملات بینالمللی
چابهار و سیستانوبلوچستان: گامهای بلند ایران به سوی اقیانوس هند و آسیا
بیرجند و زاهدان: حلقههای پیوند با آسیای مرکزی و راه ابریشم تاریخی.
این تصویر انداموارهای نشان میدهد که هیچ شهری جدا از دیگری نیست و همه شهرها میتوانند در توسعه ملی و تقویت قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران نقشآفرینی کنند. دیپلماسی شهری، در این معنا، نه تنها مکمل سیاست خارجی رسمی است بلکه ابزاری برای تمرکززدایی هوشمند و بهرهگیری از ظرفیتهای محلی محسوب میشود. پارک مریم مقدس و چهارراه ادیان، همراه با شبکههای جهانی، فرصت بینظیری برای معرفی ایرانِ تمدنی، ایرانیان تبار، فرهنگ، هنر، علم و تمدن ایرانی به جهان فراهم میکنند. برگزاری جشنوارههای بینادیانی، نمایشگاههای فرهنگی و رویدادهای گردشگری، میتواند به شهروندان، دیپلماتها و گردشگران خارجی نشان دهد که ایران جامعهای چندصدایی، چندفرهنگی و صلحطلب است. در کنار این ظرفیتها، شهرها باید به نیازهای زیستمحیطی، فرهنگی، علمی و سلامت عمومی توجه ویژه داشته باشند. بهرهگیری از شبکههای فراملی و همکاری با شهرهای همکار در حوزههای آب، محیط زیست، سلامت شهری، فناوریهای نوین و آموزش، این امکان را فراهم میآورد که شهرهای ایران به نمونههای موفق در منطقه تبدیل شوند. پروژههای مشترک علمی و فرهنگی، مانند تبادل دانش و فناوری، همکاریهای گردشگری و اجرای برنامههای آموزشی و محیطزیستی، میتوانند به ارتقای کیفیت زندگی در شهرهای ایران کمک کنند و در عین حال تصویر ایران را در سطح جهانی تقویت کنند. برای تأثیرگذاری هرچه بیشتر، ادبیات ایران بهترین ابزار است. از سعدی تا حافظ، از فردوسی تا مولانا، این میراث کهن پیام صلح، مهر و خرد را جهانی کرده است. دیپلماسی شهری زمانی موفق است که از این زبان بهره گیرد:
چو ایران نباشد تن من مباد/ در این بوموبر زنده یک تن مباد.
پارک مریم مقدس و چهارراه ادیان، در پیوند با شبکههای جهانی و ادبیات ایرانی، میتوانند قلب تازهای برای دیپلماسی شهری بسازند؛ قلبی که نامش ایرانِ جان است، پیکرهای هماهنگ، فرهنگی و آماده گفتوگو با جهان. این رویکرد نشان میدهد که شهرها میتوانند فراتر از مرزهای جغرافیایی، پیام فرهنگ، تمدن و همکاری ایران را به جهانیان منتقل کنند.
آخرین مطالب منتشر شده در روزنامه شرق را از طریق این لینک پیگیری کنید.
