بغداد پای صندوق
عراق امروز به پای صندوق می‌رود؛ انتخاباتی که می‌تواند سیطره «چارچوب هماهنگی» را تثبیت کند و هم‌زمان شکاف‌های قدرت را عریان‌تر نشان دهد. بازیگران قدیمی برگشته‌اند اما قواعد بازی عوض شده است؛ اسلحه، ائتلاف‌ها و دخالت بیرونی.
به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،
عراق امروز به پای صندوق می‌رود؛ انتخاباتی که می‌تواند سیطره «چارچوب هماهنگی» را تثبیت کند و هم‌زمان شکاف‌های قدرت را عریان‌تر نشان دهد. بازیگران قدیمی برگشته‌اند اما قواعد بازی عوض شده است؛ اسلحه، ائتلاف‌ها و دخالت بیرونی. در پادکست Divergences، جاشوا یافه تحلیلگر ارشد پیشین شبه‌جزیره عربی با تامر البداوی همکار پژوهشی در مؤسسه RUSI درباره این انتخابات و پیامدهایش برای بغداد و واشنگتن گفت‌وگو کرد. روایت آنها روشن است: چارچوب هماهنگی از درون سه‌پارگی دارد، مقتدی صدر با تحریم فعال، بیرون میدان اما آماده برگشت است و محمد شیاع السودانی میان تهران و واشنگتن بندبازی می‌کند. تامر البداوی می‌گوید چارچوب هماهنگی به سه پاره تقسیم شده است؛ نوری المالکی که می‌کوشد راه دوره دوم السودانی را سد کند، خود السودانی و حلقه همراهانش و یک بخش «تاب‌دار» که میان این دو می‌چرخد. چنین شکافی، اگرچه مانع پیروزی انتخاباتی نیست، اما دولت‌سازی بعد از رأی‌گیری را پرهزینه و چانه‌زنی بر سر وزارتخانه‌ها و امنیت را طولانی‌تر می‌کند. برای محافظه‌کارها، معنای این شکاف روشن است: هر‌چه دولت ضعیف‌تر، میدان برای شبه‌نظامیان و حامیان خارجی بازتر.
از زاویه اجرائی، این سه‌پارگی دو پیام دارد: نخست، باج‌گیری ساختاری در کابینه بعدی؛ دوم، فرسایش انسجام امنیتی در برابر تهدیدهای مرزی و داخلی. در عراقِ پسا‌داعش، هر لغزش در رأس، در کف خیابان به خلأ امنیتی ترجمه می‌شود. این همان جایی است که رقابت‌های درون چارچوب، به هزینه شهروند تمام می‌شود. مقتدی صدر رأی‌گیری را تحریم کرده اما به گفته البداوی، «همه کارت‌ها را آماده نگه داشته است». صدر بازی را در بلندمدت می‌بیند: رقبایش را در دولت فرسوده می‌خواهد، تا در نقطه اوج ضعف آنان، بازگشت کند. برای یک کنشگر پوپولیست آزموده، این انفعال تاکتیکی همان سرمایه استراتژیک است. در روایت این گفت‌وگو، محمد شیاع السودانی در حال تعادل‌سازی میان تهران و واشنگتن است. حضور در نشست شرم‌الشیخ درباره غزه و مجموعه تماس‌ها با شرکای غربی و منطقه‌ای، به تعبیر البداوی، ژستی خوشایند برای رئیس‌جمهور آمریکا دونالد ترامپ بوده تا نشان دهد «می‌تواند با آمریکا بازی کند» و راه دوره دوم را هموار کند. این همان سیاست آشنا در بغداد است: توازن ظاهری برای کاهش هزینه همسایگی با تهران و نگه‌داشتن کانال‌های واشنگتن. اما جاشوا یافه یادآوری می‌کند که شکاف این نفوذ، دست بغداد را برای مسیر مستقل باز می‌گذارد، اما تهران هنوز اهرم‌های جدی دارد؛ از اقتصاد تا امنیت. در این خلأ نسبی، واشنگتن همچنان با اولتیماتوم‌های سریع اثر می‌گذارد: «سلاح زمین بگذارید یا هدف قرار می‌گیرید». این سطح از فشار، تصویر دولت بعدی را روشن می‌کند: بدون گفت‌وگوی ملی و توافق بر سر پایان‌دادن به فاز گروه‌های مسلح، هیچ دولتی مجال تمرکز بر خدمات و اصلاحات نخواهد یافت. مسئله کلیدی در آستانه رأی‌گیری این است که با تحریم صدر و پراکندگی دیگر فهرست‌ها، چارچوب هماهنگی کم‌رقیب است؛ شبکه سازمانی و ازهم‌گسیختگی بدیل‌ها، پیروزی را محتمل نگه می‌دارد، حتی اگر رأی‌شان یکدست نباشد، اما پیروزی به معنای حکمرانی آسان نیست؛ شکاف درونی و فشار بیرونی، کابینه بعدی را از همان روز اول به مجموعه‌ای از بده‌بستان‌های سخت بدل می‌کند.
آخرین مطالب منتشر شده در روزنامه شرق را از طریق این لینک پیگیری کنید.
