هزار روز طلایی
زمان بسته‌شدن نطفه تا پایان دوسالگیِ کودک، هزار روز طلایی نامیده می‌شود. هزار روزی حیاتی و مهم که شاید ما در ایران چندان با آن و اهمیتش آشنا نباشیم. اما چرا هزار روز طلاییِ زندگی انسان، این همه حائز اهمیت است؟ تغییراتی که در انسان در دوران جنینی، و بعد از زایمان تا دوسالگی رخ می‌دهد، چشمگیرترین تغییرات در حوزه‌های شناختی، کلامی، عاطفی، اجتماعی، جسمانی و خلاقیت در یک کودک است.
به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،
شهره یوسفی-گروه مادران باردار مؤسسه پژوهشی کودکان دنیا: زمان بسته‌شدن نطفه تا پایان دوسالگیِ کودک، هزار روز طلایی نامیده می‌شود. هزار روزی حیاتی و مهم که شاید ما در ایران چندان با آن و اهمیتش آشنا نباشیم. اما چرا هزار روز طلاییِ زندگی انسان، این همه حائز اهمیت است؟ تغییراتی که در انسان در دوران جنینی، و بعد از زایمان تا دوسالگی رخ می‌دهد، چشمگیرترین تغییرات در حوزه‌های شناختی، کلامی، عاطفی، اجتماعی، جسمانی و خلاقیت در یک کودک است. سؤال مهم این است که چرا مادران باردار نسبت به پرورش یک جنین سالم باید توجهات ویژه داشته باشند و اهمیت آن کجاست؟ زمانی که والدین برای داشتن فرزند برنامه‌ریزی می‌کنند و سپس مطلع می‌شوند که کودکی در راه دارند؛ برای آنها لحظه‌ای است شگفت‌انگیز و سرشار از غرور. در سراسر جهان، در هر فرهنگ، مذهب، زبان و اقلیتی، پدیده بارورشدن، بی‌وقفه رخ می‌دهد و این روند همچنان در نسل‌های بعدی تکرار می‌شود.
این به چه معناست؟ چه عاملی باعث دغدغه‌مندبودن والدین جوان می‌شود؟ چه آرزوها و تمایلاتی در ذهن آنها شکل می‌گیرد؟ و دراین‌باره دستاوردهای جدید علمی چه می‌گویند؟ در دنیای امروز چه چیز توجه محققان را در زمینه رشد کودک جلب می‌کند؟ والدین جوان ما چه ملاحظاتی را باید در نظر بگیرند تا از همه جهات فرزندی سالم به دنیا بیاورند؟
با اینکه در رشد انسان گام‌هایی قابل پیش‌بینی برداشته می‌شود اما کودک، جنین منحصربه‌فردی است که رشد او تابع زمان خودش می‌شود. دراین‌باره دیدگاه‌های محققان رشدی با یکدیگر متفاوت است و هریک سعی دارند رشد کودک را از زاویه دید و تخصص خود برای ما توضیح دهند. با این همه هنوز یافته‌های بسیاری مورد نیاز است تا بتوانیم درک عمیقی از رشد کودک به دست آوریم و این رشد از دیدگاه تئوریسین‌ها و نظریه‌پردازان، گاه از زمان تولد تا پایان زندگی یک انسان را در بر می‌گیرد.
نظریه‌پردازان گاه بر توارث و ژنتیک به‌عنوان عاملان تأثیرگذار اشاره دارند و گاه برخی نیز به شرایط و بستر زندگی در ایجاد رشد و تکامل تأکید می‌کنند، گروهی هم هردو عامل را نتیجه پرورش درست و نادرست انسان می‌دانند.
اما باید پرسید که ذات رشد چیست؟ دوره‌های رشد جنین از دید پنهان است. اما آنچه در فاصله بسته‌شدن نطفه تا پایان بارداری رخ می‌دهد، از شگفت‌انگیزترین تغییراتی است که در نهایت، موجودی زنده شکل می‌گیرد که قادر است خود به‌تنهایی تنفس کند. دانش و اطلاعات رشد پس از زایمان نیز اندک است. یک والد جوان شاید نداند که با ارتباطاتی سالم و انگیزاننده، می‌تواند چه بستر مناسبی برای کودک خردسالش مهیا کند. آنچه بر اهمیت شعار ما در این گروه تأکید دارد، همین عنوان هزار روز طلایی است، زیرا سرعت رشد و تکامل در این مقطع زمانی بسیار بالاست و جنین، نوزاد، شیرخوار و نوپا همگام با عوامل پیچیده‌ای که در زندگی آنها دخیل است، در روند رشد به یک انسان کامل تبدیل می‌شوند. به این ترتیب با مجموعه عواملی که مادران، پیش از بارداری، در حین بارداری، زایمان و سپس تا دوسالگی کودک خود باید رعایت کنند؛ پایه‌های رشدی مستحکمی را برای فرزندان خود مهیا می‌سازند. هرچند دغدغه این گروه تا سه سال اول زندگی یک کودک را دربر می‌گیرد.
نکات ارزشمندی را که بهتر است والدین در طول این مسیر بدانند و رعایت کنند، در خلال پرسش‌های مادران، از طریق مقالات و ترجمه‌های متون علمی در اختیارشان گذاشته می‌شود. همچنین مادران و پدرانی که هر هفته در گروه مشارکت دارند، با طرح مسائل خود و فرزندانشان به یکدیگر کمک می‌کنند تا سطح آگاهی گروه بالا برود. حاصل فعالیت این گروه طی این سال‌ها، کتابی است که پس از چاپ و نشر به دست مخاطبان خواهد رسید.
گروه پشتیبانی از زمان آغاز فعالیت خود همواره با مطالعه و تحقیق و پژوهش در این زمینه، با حضور پیوسته در عرض این هشت سال، پاسخ‌گوی والدین جوان بوده و از مشورت با استادان و متخصصان به‌طور عمیق و گسترده‌ای موضوعات جدید و به‌روز را در دسترس آنها قرار داده‌اند. این گروه توجه دارد که نیاز دسترسی به این اطلاعات و یافته‌های جدید، کمک می‌کند تا مادران ضمن ارتباط مستقیم با متخصصان گروه و هم‌زمان تعاملاتشان درون گروه با یکدیگر و مشارکت در تجارب هر مادر، فضایی اطمینان‌بخش برای طی‌کردن دلپذیرتر دوران بارداری و پایین‌آوردن خطر که نتیجه‌اش کاهش اضطراب در والدین است، به وجود بیاید. به‌خصوص که آزمایش‌ها و موارد پزشکی و غربالگری‌ها نیز همواره اهمیت دارند.
در کنار همه این اقدامات تجربه نشان داده که حاصل این فعالیت‌ها روند رشدی درست‌تری را برای کودکان امکان‌پذیر کرده است. به‌خصوص که تخصص گروه پشتیبانی در رشته‌های متفاوت به گروه این مجال را می‌دهد تا جنبه‌های مطرح‌شده توسط مخاطبان را از زوایای مختلف بررسی کنند، با این هدف که با توجه به اهمیت این سال‌های حیاتی، در رشد چندگانه کودک راهنمایی‌های دقیق و لازم را در اختیار والدین جوان قرار دهد و اطمینان از پرورش انسانی سالم و شاد را به آنها نوید دهد. ما می‌دانیم که فرصت‌های تعاملی مثلث مادر، پدر، کودک، به توصیه‌های متخصصان نیاز دارد. خوشبختانه برای پس از زایمان مادر، دوره‌هایی از نوزاد گرفته تا نوپا و بعدتر، برگزار می‌شود که به والدین آموزش می‌دهد چگونه محیط باانگیزه‌ای را برای این سنین که یادگیری با سرعت بالا و ظرفیت بیشتر رخ می‌دهد، فراهم کنند و گروه پشتیبانی مادران و کودکان صفر تا سه سال، با کار میدانی بر پشتوانه مطالعات، یافته‌های خود را بی‌دریغ در اختیار مخاطبان خود قرار می‌دهند. با امید دیدن انوار طلاییِ دمیده از این خورشید بر سلامت فرزندان ایران‌زمین.
آخرین مطالب منتشر شده در روزنامه شرق را از طریق این لینک پیگیری کنید.
