نبرد لیزری

به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،

شرق: آنچه در تمرینات پیش از رژه ارتش چین دیده می‌شد، فقط کامیونی هشت‌چرخ بود که زیر پوشش سبزرنگی پنهان شده بود؛ اما با کناررفتن این روکش، رسانه‌های وابسته به ارتش آزادی‌بخش خلق آن را «قدرتمندترین سامانه لیزری دفاع هوایی جهان» معرفی کردند.

این سلاح بخشی از کاروانی از تجهیزات پیشرفته بود که مأموریتش نمایش ارتشی یکپارچه، فناورانه و مدرن است؛ ارتشی که تبلیغات رسمی می‌کوشند آن را هم‌سطح یا حتی برتر از ارتش ایالات متحده نشان دهند.

این نمایش در قلب میدان تیان‌آن‌من، با حضور شی جین‌پینگ رهبر چین، ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه، کیم جونگ‌اون رهبر کره شمالی و مسعود پزشکیان رئیس‌جمهور ایران برگزار شده و حاصل دهه‌ها سرمایه‌گذاری هنگفت در عرصه نظامی، اکنون در برابر دیدگان جهانیان به نمایش گذاشته شد.

از نظر مقیاس، دقت و شکوه، این رژه به‌مراتب بزرگ‌تر از رژه‌های مسکو و واشنگتن بود؛ دو کشوری که پس از چین بالاترین هزینه نظامی را دارند. همین امر سبب شد تحلیلگران پنتاگون با دقت بی‌سابقه‌ای تحولات پکن را رصد کنند تا دریابند در صورت حمله احتمالی چین به تایوان -که طبق ارزیابی اطلاعاتی آمریکا شاید تا سال ۲۰۲۷ رخ دهد- با چه سلاح‌هایی مواجه خواهند شد.

تصاویر تمرین‌ها نشان می‌داد چین چهار موشک ضدکشتی تازه از خانواده «یی‌جی» را آماده کرده است؛ موشک‌هایی که به گفته تحلیلگران می‌توانند هر ناو آمریکایی یا بریتانیایی مداخله‌گر را هدف قرار دهند.

راب پیترز، پژوهشگر ارشد اندیشکده محافظه‌کار «هریتیج فاندیشن» در واشنگتن به تلگراف گفت: «تحلیلگران ما دنبال نشانه‌های فنی خواهند بود تا بفهمند این سلاح‌ها واقعا کارآمدند یا بیشتر جنبه تبلیغاتی دارند». او افزود: «هر وقت چین فناوری‌های عجیب و نو به نمایش می‌گذارد، باید محتاط باشیم؛ شاید بهترین تجهیزات را نداشته باشند یا نتوانند درست از آنها استفاده کنند».

ارتش آزادی‌بخش خلق چین از سال ۱۹۷۹ در جنگی واقعی شرکت نکرده است؛ همان زمانی که در یورش به شمال ویتنام متحمل تلفات سنگینی شد. با این حال، نمایش امسال درست چند ماه پس از آن برگزار شد که پاکستان با جنگنده چینی J-10 و موشک PL-15 یک جنگنده رافال فرانسوی ارتش هند را سرنگون کرد؛ رخدادی که به گفته ناظران، نخستین بار بود یک سامانه دفاعی غربی در نبردی واقعی توسط فناوری ساخت چین از میان برداشته می‌شد.

فناوری پهپادی چین نیز در میدان‌های نبرد معاصر به کار گرفته شده است؛ چه در نمونه‌های ارزان‌قیمت «ماویک» که در جنگ اوکراین توسط هر دو طرف استفاده می‌شود، چه در پهپادهای انتحاری دوربرد که ارتش روسیه با اتکا به پکن به کار گرفته است.

دو رژه پیشین ارتش چین روندی از تغییر در خریدهای دفاعی را آشکار کرد. در سال ۲۰۱۵ تمرکز بر موشک‌های راهبردی با برد قاره‌ای بود که می‌توانست خاک آمریکا را هدف قرار دهد. در ۲۰۱۹ ستاره اصلی نمایش، پهپادهای تازه بودند و برای نخستین بار پهپاد تهاجمی GJ-11 رونمایی شد. امسال گمان می‌رود نسخه پیشرفته‌تری از آن با نام «شمشیر برنده» معرفی شود؛ پهپادی رادارگریز که در نقش «بال وفادار» کنار جنگنده‌های سرنشین‌دار به عملیات خواهد پرداخت. نمایش پرطمطراق لیزر در پکن بازتابی از اهمیتی است که این فناوری در چشم ارتش‌های جهان یافته است. با گسترش پهپادهای ارزان‌قیمت، استفاده از موشک‌های دفاعی چندین میلیون‌ دلاری برای هدف قراردادن آنها صرفه‌ اقتصادی ندارد؛ مشکلی که به‌ویژه در نبرد نیروی دریایی آمریکا با حوثی‌های یمن در دریای سرخ آشکار شد. اگرچه سلاح‌های لیزری هزینه بالایی دارند، اما به دلیل آنچه «خشاب بی‌پایان» خوانده می‌شود، می‌توانند با شلیک‌های متوالی و ارزان -گاه فقط به بهای چند دلار برای هر شلیک- پهپادها را منهدم کنند. تاکنون فقط اسرائیل توانسته در اکتبر گذشته با سامانه‌های لیزری «لایت‌بیم» و «آیرون‌بیم» چند پهپاد حزب‌الله را سرنگون کند. بریتانیا نیز امسال در آزمایش‌های دریایی سامانه «دراگون‌فایر» موفق شد در ۳۰۰ شلیک، ۳۰ پهپاد را نابود کند. وزارت دفاع این کشور قصد دارد تا سال ۲۰۲۷ چهار ناوشکن را به این سلاح‌ها مجهز کند.

در ایالات متحده، دریابان دارل کادل که هفته گذشته از سوی دونالد ترامپ به عنوان فرمانده ارشد نیروی دریایی تأیید شد، سال‌ها پیش برای پایان‌نامه دانشگاهی‌اش به مطالعه سلاح‌هایی با انرژی هدایت‌شده پرداخته بود. او در جلسه استماع سنا گفت: «اگر تأیید شوم، توسعه این فناوری را در اولویت قرار می‌دهم. هنوز ندیده‌ام نیروی دریایی تلاش کافی برای انتقال این فناوری از حوزه پژوهش به میدان عمل انجام دهد».

با این حال تردیدها همچنان باقی است. بسیاری می‌گویند لیزرها همواره «فناوری آینده» باقی می‌مانند. این سلاح‌ها به انرژی عظیمی نیاز دارند و عوامل محیطی همچون دود، گردوغبار، مه یا گرما می‌توانند عملکردشان را مختل کنند.

آخرین مطالب منتشر شده در روزنامه شرق را از طریق این لینک پیگیری کنید.