دلار ترسان

به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،

بازار ارز در روزهای اخیر بار دیگر صعودی شد و تحت تأثیر فضای مبهم مذاکرات سیاسی پیش‌رو، شاهد رشد نرخ دلار بود. قیمت پس از یک دوره فشردگی در محدوده ۸۶ تا ۸۸ هزار تومان، سطح روانی ۹۰ هزار تومان را با قدرت شکست و پس از گذشت از مقاومت کلیدی ۹۲ هزار تومانی، تا بیش از 94 هزار تومان هم رسید. از روز شنبه تاکنون، بازار ارز با الگوی حرکتی آرام اما جهت‌دار وارد مرحله‌ای از صعود تدریجی و کانال‌به‌کانال شده است؛ مسیری که بازتابی از افزایش انتظارات تورمی، تضعیف چشم‌انداز توافق هسته‌ای و ریسک‌های ژئوپلیتیک تلقی می‌شود.

دلار آزاد در آغاز هفته‌ پس از تثبیت کوتاه در محدوده‌های پایین‌تر، وارد کانال ۹۱ هزار تومان شد؛ حرکتی که در ابتدا با تردید همراه بود اما با تقویت تقاضا و کاهش عرضه مؤثر، در روز یکشنبه به کانال ۹۲ هزار تومان صعود کرد. تداوم فضای سیاسی پرابهام باعث شد دلار از مرزهای کانال قبلی عبور کند و خود را به کانال ۹۳ هزار تومان برساند و در ساعتی از روز حتی از 94 هزار تومان هم بگذرد؛ جایی که اکنون به عنوان محدوده نوسان روزانه تثبیت شده است.

برخی تحلیلگران معتقدند این روند پله‌ای نه از جنس جهش‌های هیجانی، بلکه حاصل انباشت تدریجی نااطمینانی سیاسی و ضعف متغیرهای بنیادی اقتصاد در کوتاه‌مدت است. این در حالی است که بازار، در نبود چشم‌انداز قطعی از مسیر توافق، به‌ نوعی در حال قیمت‌گذاری ریسک‌های پیش‌روست.به باور برخی تحلیلگران اگر این روند ادامه یابد و فضای گفت‌وگوهای بین‌المللی همچنان در حالت تعلیق باقی بماند، نمی‌توان احتمال تداوم این حرکت کانال‌به‌‌کانال تا مرزهای بالاتر را رد کرد. در مقابل، انتشار یک سیگنال مثبت از مذاکرات یا کاهش فشارهای بیرونی، می‌تواند زمینه بازگشت قیمت‌ها به سطوح قبلی را فراهم کند.

معاملات در انتظار اخبار مذاکرات

یکی از مهم‌ترین عوامل ناپایداری بازار، ابهام در مذاکرات میان ایران و آمریکا‌ست. حتی برخی کارشناسان هشدار داده‌اند که در صورت فعال‌شدن مکانیسم ماشه، بازار ارز با شوک مواجه خواهد شد. با این حال برخی دیگر باور دارند اظهارات اخیر مقامات ایرانی درباره بی‌اثر‌شدن مکانیسم ماشه و تداوم برنامه هسته‌ای، فضای انتظاری بازار را به‌شدت تحت تأثیر قرار داده و سرمایه‌گذاران خرد را نیز وارد بازار کرده است.

بیشتر کارشناسان بازار ارز معتقدند‌ ثبات فعلی در محدوده یادشده پایدار تلقی نمی‌شود و بیش از آنکه حاصل تعادل عوامل بنیادی باشد، بازتابی از نوعی انتظار جمعی برای مشخص‌شدن مسیر سیاسی کشور است. از این منظر، انتشار هرگونه خبر معتبر مبنی بر پیشرفت در روند گفت‌وگوهای دیپلماتیک می‌تواند محرکی قوی برای بازگشت نرخ به محدوده‌های پایین‌تر مانند کانال ۸۰ هزار تومان باشد. در مقابل، اعلام رسمی شکست مذاکرات، زمینه را برای شکسته‌شدن مرزهای بالاتر نیز فراهم خواهد کرد. در چنین شرایطی که فضای کلی بازار به‌شدت متأثر از تحولات سیاسی و دیپلماتیک است، رفتار معامله‌گران نیز عمدتا محتاطانه شده و توصیه‌های غالب در میان فعالان حرفه‌ای، بر پرهیز از ورود شتاب‌زده و حفظ نقدینگی تا روشن‌شدن چشم‌انداز مذاکرات تأکید دارد.

کامبیز افسری، کارشناس بازار ارز، در گفت‌وگو با «شرق» توضیح می‌دهد که روز سه‌شنبه بازار ارز با نرخ 94 هزارو 400 تومان آغاز شده ولی بعد از ساعات کار بانک‌ها و نظر به اینکه سه روز آینده بانک‌ها تعطیل هستند، قدری کاهشی شد و به 93 هزارو 600 تومان رسید. او می‌گوید: «از پنجشنبه هفته گذشته بازار تحت تأثیر اخبار رسانه‌ها احساس تنش بیشتری کرد و تقاضا در آن رشد کرد. حالا هم متأسفانه بازار باز هم کاملا تابع اخبار سیاسی شده. اگر هرگونه تنشی ایجاد شود، مثل اینکه مذاکرات به مرحله تندی برسد یا ادامه آن منتفی شود یا اینکه نماینده آژانس انرژی اتمی دیگر نتواند به ایران بیاید، نرخ با سرعت روند صعودی می‌گیرد. اگر هم اوضاع به سمت آرامش برود، نرخ هم کمتر و کمتر می‌شود.

به نظر می‌رسد فعالان بازار کاملا بلاتکلیف هستند. حتی به نظر می‌رسد خود مسئولان نیز دقیقا نمی‌دانند چه قرار است رخ بدهد». این کارشناس در پاسخ به اینکه چرا در روزهای بحران پس از جنگ نرخ ارز در کانال 80 هزار تومانی مانده بود ولی اکنون درگیر تنش شده نیز توضیح می‌دهد: «نرخ ارز همان زمان هم کنترلی نشده بود، به این معنی که حاصل هنر سیاستی بانک مرکزی باشد. بعد از جنگ هم به علت شرایط ایجادشده، گرما، نبود انرژی و... تعطیلی‌های زیادی داشتیم و البته به علت شرایط پس از جنگ، ریال چندانی هم در دست مردم وجود نداشت و اساسا در هیچ‌جا رونقی نبود. تعطیلی‌ها روی بازار خیلی اثر گذاشته است، همان‌طورکه همین حالا هم به دلیل اینکه روز چهارشنبه تعطیل است، بازار افت را از میانه روز سه‌شنبه آغاز می‌کند».