ماراتن دیپلماسی در سایه آتش و تحریم

به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،

شرق: در‌حالی‌که ضرب‌الاجل تعیین‌شده از سوی دونالد ترامپ برای رسیدن به توافق صلح میان مسکو و کی‌یف نزدیک می‌شود، تنش‌ها در جنگ روسیه و اوکراین به اوج جدیدی رسیده است؛ نه تهدیدها و وعده‌های واشنگتن توانسته‌اند معادلات را تغییر دهند و نه نشانه‌ای از عقب‌نشینی در مواضع سرسختانه پوتین دیده می‌شود.

روزهای پیش‌رو می‌تواند لحظه‌ای مهم در سرنوشت جنگ روسیه و اوکراین رقم بزند؛ ضرب‌الاجل رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، برای دستیابی کرملین به توافق صلح رو به پایان است، اما این مهلت می‌تواند بدون هیچ اتفاق تازه‌ای، به‌سادگی رنگ ببازد. استیو ویتکاف، نماینده ویژه ترامپ، قرار بود اواسط این هفته به مسکو سفر کند؛ درست پیش از آنکه ضرب‌الاجل ترامپ برای توقف کشتار از سوی کرملین به پایان برسد؛ ضرب‌الاجلی که در صورت بی‌نتیجه‌ماندن، می‌تواند با تحریم‌های اقتصادی شدیدتری از سوی واشنگتن همراه شود.

پیش‌تر نیز وعده‌ها، تهدیدها و تلاش‌های ترامپ بی‌نتیجه مانده و بن‌بست سرسخت دیپلماتیک همچنان پابرجاست. هم‌زمان، اوکراین در خط مقدم جنگ بخش دیگری از قلمرو خود را از دست می‌دهد، هرچند هیچ نشانه‌ای از فروپاشی قریب‌الوقوع دفاعی آن دیده نمی‌شود.

استقبال کرملین از فرستاده ترامپ

بر‌اساس اعلام ترامپ، ویتکاف قرار بود پس از سفر به اسرائیل و غزه، چهارشنبه یا پنجشنبه وارد مسکو شود. رئیس‌جمهور آمریکا درباره این دیدار گفته: «آنها دوست دارند ویتکاف را ببینند. خواسته‌اند که با او دیدار کنند، باید ببینیم چه می‌شود». ترامپ که از بی‌اعتنایی ولادیمیر پوتین به درخواست‌هایش برای توقف بمباران شهرهای اوکراین خسته شده، یک هفته پیش ضرب‌الاجل اعمال تحریم‌های بیشتر علیه روسیه را جلو انداخت و تهدید کرد‌ تعرفه‌های ثانویه‌ای نیز برای کشورهایی که نفت روسیه را خریداری می‌کنند، از جمله چین و هند، در نظر خواهد گرفت.

دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، روز دوشنبه اعلام کرد: «همیشه از دیدار با آقای ویتکاف در مسکو استقبال می‌کنیم. گفت‌وگو با ایشان را مهم، سازنده و بسیار مفید می‌دانیم».

تردید درباره کارآمدی تحریم‌ها

ترامپ روز یکشنبه با لحنی تردیدآمیز گفت: روسیه در دور‌زدن تحریم‌ها «بسیار کارکشته» است. او درباره روس‌ها گفت: «آدم‌های زیرکی هستند». کرملین همواره تأکید کرده که تحریم‌های بین‌المللی که پس از حمله به اوکراین در فوریه ۲۰۲۲ وضع شده، تأثیر چندانی بر این کشور نگذاشته است. اما اوکراین اصرار دارد که تحریم‌ها ضربه‌ای جدی به ماشین جنگی مسکو وارد کرده و خواستار تشدید آنها از طرف متحدان غربی است. ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین، روز دوشنبه از ایالات متحده، اروپا و دیگر کشورها خواست تحریم‌های ثانویه بیشتری را علیه بخش‌های انرژی، تجارت و بانکی روسیه اعمال کنند. با این حال، اظهارات ترامپ نشان می‌دهد امید چندانی به اینکه تحریم‌ها پوتین را وادار به عقب‌نشینی کند، ندارد.

تحریم‌های ثانویه همچنین روابط واشنگتن با چین و هند را پیچیده‌تر کرده؛ دو کشوری که متهم‌اند با خرید نفت از روسیه، به تأمین مالی جنگ این کشور کمک می‌کنند. ترامپ که از ابتدای به دست گرفتن قدرت، وعده توقف جنگ را داده بود، حالا دریافته که پایان‌دادن به این بحران بسیار سخت‌تر از چیزی است که تصور می‌کرد. برخی مقامات ارشد آمریکایی هشدار داده‌اند اگر روند صلح پیشرفتی نداشته باشد، احتمال دارد ایالات متحده از این مناقشه کناره بگیرد.

هر‌چه به ضرب‌الاجل ترامپ نزدیک‌تر می‌شویم، فضای دیپلماتیک میان مسکو و واشنگتن داغ‌تر شده است. پوتین روز جمعه گذشته اعلام کرد که موشک مافوق صوت جدید روسیه با نام «اورشنیک» وارد چرخه خدمت شده است.

رهبر روسیه با تمجید از قابلیت‌های این موشک گفته است: «کلاهک‌های چندگانه آن که با سرعتی تا ۱۰ ماخ به سمت هدف شیرجه می‌روند، غیرقابل رهگیری هستند. قدرت آنها به حدی است که استفاده از چند عدد از آنها در یک حمله متعارف می‌تواند به اندازه یک حمله هسته‌ای ویرانگر باشد».

همچنین یکی از مقام‌های ارشد دولت پوتین هشدار داده که ادامه جنگ اوکراین می‌تواند روسیه و آمریکا را به سوی درگیری مسلحانه بکشاند. در واکنش به این اظهارات «بسیار تحریک‌آمیز» دیمیتری مدودف، رئیس‌جمهور پیشین روسیه، ترامپ دستور داد دو زیردریایی هسته‌ای آمریکا جابه‌جا شوند.

پوتین بارها تأکید کرده که فقط توافقی را می‌پذیرد که کاملا مطابق با خواسته‌های او باشد و تا زمان تحقق این شروط، به جنگ ادامه خواهد داد.