تعارض بر سر آزادی

به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،

شرق: انتشار تصاویر سازه‌های موقت در اطراف برج آزادی طی روزهای اخیر، موجی از انتقادها را در فضای رسانه‌ای و مجازی به همراه داشت. میراث فرهنگی استان تهران پس از بازدید میدانی، به شهرداری منطقه ۹ و مجموعه فرهنگی برج آزادی هشدار داد این سازه‌ها بدون هماهنگی و اخذ مجوز ایجاد شده‌اند و باید جمع‌آوری شوند. بر اساس مستندات موجود، در تاریخ ۲۹ تیر ۱۴۰۴ اداره کل میراث فرهنگی استان تهران طی نامه‌ای خواستار توقف فوری فعالیت‌های اجرائی شد. با این حال، از ۳۱ تیرماه، مراسم «محرم‌شهر» بدون توجه به این هشدار برای سومین سال متوالی در برج آزادی برپا شده است.

در شرایطی که مصطفی زیبایی‌نژاد، مدیرکل فرهنگی شهرداری تهران، مدعی شد «تمامی هماهنگی‌ها انجام شده» و «هیچ آسیبی به سازه میدان آزادی وارد نشده»، رئیس مجموعه فرهنگی برج آزادی به‌صراحت اعلام کرده است که شهرداری هیچ‌گونه مجوز یا اجازه‌ای از مدیریت این مجموعه دریافت نکرده است.

احمد علوی، عضو شورای شهر تهران با اشاره به حواشی اخیر درباره برگزاری مراسم «محرم‌شهر» در میدان آزادی به «شرق» گفت: اصل ماجرا چیز تازه‌ای نیست. سال‌هاست که میدان آزادی میزبان مراسم‌هایی مانند ۲۲ بهمن، روز قدس و حتی اعیاد مذهبی بوده است. اما آنچه باعث واکنش شده، نبود تعامل میان شهرداری و میراث فرهنگی است. مسئولان با هم گفت‌وگو نمی‌کنند و این بی‌تفاوتی تبدیل به حساسیت عمومی می‌شود.

علوی با تأکید بر اینکه شهرداری نمی‌تواند یک‌طرفه تصمیم بگیرد افزود: اینکه مدیریت شهری بگوید خرجش با خودم است و پس تصمیم هم با من است، منطق درستی نیست. از آن طرف هم دوستان میراث فرهنگی باید بپذیرند که میدان آزادی فقط یک بنای تاریخی نیست؛ فضایی زنده در متن شهر است که مناسبت‌های بزرگ در آن برگزار می‌شود. متأسفانه اغلب نهادها ابتدا کار خود را شروع می‌کنند، بعد که پیش رفتند، ناگهان نهاد دیگر ورود می‌کند و با یک نامه مانع فعالیت می‌شود. این فرهنگ غلط باید اصلاح شود. علوی پیشنهاد تدوین دستورالعملی مشترک را مطرح کرد و گفت: باید چارچوب مشخصی برای این‌گونه فعالیت‌ها وجود داشته باشد. اگر دغدغه منظر بصری و حریم وجود دارد، دقیقا مشخص شود تا شهرداری بداند در چه محدوده‌ای و با چه مختصاتی می‌تواند فعالیت کند، نه اینکه هر سال وارد میدان شویم و با تعارض و اختلاف روبه‌رو شویم.

علیرضا نادعلی، سخنگوی شورای شهر تهران هم در این باره به «شرق» گفت‌: نباید به هیچ بنای میراثی -نه‌فقط برج آزادی- لطمه‌ای وارد شود. چه پروژه فرهنگی باشد، چه عمرانی یا زیباسازی؛ همه مسئولان باید مراقب این بناها باشند. نادعلی با اشاره به تجربه‌های سال‌های گذشته افزود: من خودم چندین بار در مراسم «محرم‌شهر» حاضر شدم. واقعا مورد استقبال مردم قرار گرفت. خانواده‌ها با سلایق مختلف فرهنگی در آن حضور داشتند. نباید فقط از زاویه تخریب و لطمه نگاه کرد. این مراسم بُعد فرهنگی، هنری و آیینی دارد اما در طراحی سازه‌ها باید بازنگری شود. باید میدان آزادی را طوری دید که زاویه‌های بصری‌اش حفظ شود. از نظر فنی هم نباید لطمه‌ای وارد شود. البته آنچه امروز ساخته ‌شده موقتی است و طی چند روز جمع می‌شود، اما برای سال‌های بعد باید طراحی بهتری ارائه شود.

نادعلی در ادامه از ایده تبدیل میدان آزادی به میدان‌گاه فرهنگی سخن گفت: طرح تبدیل میدان آزادی به میدان‌گاه فرهنگی ابتدا در کمیته فرهنگی شورا مطرح شد، سپس به کمیسیون شهرسازی رفت. اما آنچه اجرا شد با آنچه ما در ذهن داشتیم متفاوت بود. ما می‌خواستیم این میدان نماد آزادی‌خواهی شود؛ نه‌فقط یک بنای تاریخی، بلکه فضایی زنده برای گفت‌وگو و همگرایی ملی.