هسته امن محله، دفاع شهر بی‌دفاع
در جنگ 12روزه با اسرائیل، به صدا درآمدن آژیرها در اسرائیل با پناه‌گرفتن در پناهگاه‌ها و فضاهایی امن در مجموعه‌های مسکونی همراه می‌شد؛ اما در ایران خبری از زیرساخت‌ها و تمهیدات لازم برای پناه‌گرفتن شهروندان نبود. هر‌چند این نکته حاکی از نقصان مهمی در طراحی فضاهای شهری ایران است، اما همه کاستی‌ها را نیز مشخص نمی‌کرد؛ چراکه در جنگ اخیر، شهرهای ما با تخریب شریان‌های ارتباطی شهری، قطع انشعابات، تخریب محلات و تلفات انسانی گسترده مواجه نشد.
به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،
دانش طاهرآبادی، متخصص معماری منظر: در جنگ 12روزه با اسرائیل، به صدا درآمدن آژیرها در اسرائیل با پناه‌گرفتن در پناهگاه‌ها و فضاهایی امن در مجموعه‌های مسکونی همراه می‌شد؛ اما در ایران خبری از زیرساخت‌ها و تمهیدات لازم برای پناه‌گرفتن شهروندان نبود. هر‌چند این نکته حاکی از نقصان مهمی در طراحی فضاهای شهری ایران است، اما همه کاستی‌ها را نیز مشخص نمی‌کرد؛ چراکه در جنگ اخیر، شهرهای ما با تخریب شریان‌های ارتباطی شهری، قطع انشعابات، تخریب محلات و تلفات انسانی گسترده مواجه نشد. در صورت وقوع خسارات یادشده، امکان امدادرسانی به شیوه کنونی که ستادهای بحران در جاهای محدودی از شهر مستقر هستند و برای حضور در محل حادثه نیاز به استفاده از شریان‌ها و خیابان‌های شهر دارند، ناممکن می‌شد. بنابراین، شهرهای ما در تهاجم با سه نقیصه زیر مواجه هستند: اول، فضاهایی ایمن برای پناه‌گرفتن شهروندان ندارند. دوم، مراکز امدادرسانی با توجه به پراکندگی فعلی ستادهای بحران و شعاع دسترسی آنها از محله‌‌های بحران دور هستند و این مسئله امدادرسانی را با تأخیر مواجه می‌کند. سوم، امدادرسانی پس از حادثه به برقراری عبور و مرور شهری و سالم‌بودن شریان‌های اصلی و فرعی شهر وابسته است.
راهکار چیست؟ برای رفع نقایص گفته‌شده، دو راهکار را می‌توان مطرح کرد:
1. فضاهای ایمن را به ساختمان‌های موجود اضافه کنیم. این راهکار با توجه به مسائل حقوقی، فنی و مالی مترتب بر آن تقریبا غیر‌عملی است.
2. فضاهای امن اشتراکی را در مراکز محلات و با شعاع دسترسی مناسب ایجاد کنیم. فضاهایی که ضمن داشتن استانداردها و امکانات لازم برای مقابله با صدمات و خسارات، بتوانند محل اسکان موقت برای بازماندگان و امدادرسانی برای آسیب‌دیدگان را فراهم آورند. فضاهای امن محلات با توجه به پراکندگی در سطح شهر و استقرار در مرکز محلات، هم‌زمان که هسته‌هایی پناهگاهی برای مردم محله خواهند شد، می‌توانند با امکاناتی که دارند، به هسته‌هایی برای امداد و نجات بعد از تهاجم تبدیل شوند. هسته‌های امن محله برای امدادرسانی به محلات نیاز به تردد طولانی و زمان‌بر در سطح شهر ندارند؛ چراکه در نزدیک‌ترین فاصله ممکن به محل‌های نیازمند امدادرسانی قرار دارند. این هسته‌ها همچنین با برخورداری از ذخایر حداقلی آب و احتیاجات بعد از تهاجم، تاب‌آوری جامعه را در مقابل بحران تا حد بسیار زیادی افزایش خواهند داد. درباره امکان فنی و مالی تحقق‌پذیری احداث هسته‌های امن محلات، لازم به ذکر است که احداث این فضاها در زیر پارک‌ها و دیگر فضاهای باز و عمومی شهر و حتی تملک‌های محدود می‌توانند تأمین زمین شوند و با احداث مقداری بنای تجاری یا مسکونی در آن، تأمین مالی و تأمین سرمایه شوند. بنابراین راهکار احداث هسته‌های امن محلات می‌تواند بخش مهمی از دفاع شهرهای بی‌دفاع ما و پدافند غیرعامل آنها در مقابل تهاجم باشد.
آخرین اخبار روزنامه را از طریق این لینک پیگیری کنید.
