جنگ‌افروزی علیه عقل سلیم
ادبیات؛ بازتاب احوال جان انسان‌های در التهاب جنگ
«ادبیات در مقطع تاریخی وقوع یک جنگ، عصاره این رخداد را می‌پروراند و تأثیر آن را بر عواطف انسانی و مسائل درونی بازگو می‌کند». فؤاد نظیری، شاعر و مترجم نسبت ادبیات با وقایعی همچون جنگ را چنین می‌بینید. او در گفت‌وگو با «ایبنا» با اشاره به حمله‌های اخیر رژیم صهیونیستی به مناطق مختلف کشورمان می‌گوید وقتی با جنگ روبه‌رو می‌شوم به یاد این شعر استاد ملک‌الشعرای بهار می‌افتم که «فغان ز جغد جنگ و مرغوای او/ که تا ابد بریده باد نای او/ بریده باد نای او و تا ابد/ گسسته و شکسته پر و پای او...». نظیری اظهار امیدواری می‌کند که این جنگ نیز ختم به خیر شود و می‌گوید: «جغد جنگ در طول تاریخ شوم بوده و رمان‌ها و داستان‌های زیادی در ادبیات فارسی و ادبیات غرب در اشاره به دوران جنگ نوشته شده است». نظیری به شاهکارهای ادبی جهان در این زمینه اشاره می‌کند، از‌جمله «وداع با اسلحه» و «زنگ‌ها برای که به صدا درمی‌آیند» ارنست همینگوی و «شنبه و یکشنبه در کنار دریا» از روبر مرل.
به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،
شرق: «ادبیات در مقطع تاریخی وقوع یک جنگ، عصاره این رخداد را می‌پروراند و تأثیر آن را بر عواطف انسانی و مسائل درونی بازگو می‌کند». فؤاد نظیری، شاعر و مترجم نسبت ادبیات با وقایعی همچون جنگ را چنین می‌بینید. او در گفت‌وگو با «ایبنا» با اشاره به حمله‌های اخیر رژیم صهیونیستی به مناطق مختلف کشورمان می‌گوید وقتی با جنگ روبه‌رو می‌شوم به یاد این شعر استاد ملک‌الشعرای بهار می‌افتم که «فغان ز جغد جنگ و مرغوای او/ که تا ابد بریده باد نای او/ بریده باد نای او و تا ابد/ گسسته و شکسته پر و پای او...». نظیری اظهار امیدواری می‌کند که این جنگ نیز ختم به خیر شود و می‌گوید: «جغد جنگ در طول تاریخ شوم بوده و رمان‌ها و داستان‌های زیادی در ادبیات فارسی و ادبیات غرب در اشاره به دوران جنگ نوشته شده است». نظیری به شاهکارهای ادبی جهان در این زمینه اشاره می‌کند، از‌جمله «وداع با اسلحه» و «زنگ‌ها برای که به صدا درمی‌آیند» ارنست همینگوی و «شنبه و یکشنبه در کنار دریا» از روبر مرل.
نظیری همچنین با تأکید بر اینکه هیچ عقل سلیمی جنگ‌افروزی را نمی‌پذیرد، می‌گوید: «ما جنگ تحمیلی هشت‌ساله را پشت سر گذاشته‌ایم و نویسندگان بسیاری درباره آن داستان نوشته‌اند که بهترین آن «زمین سوخته» احمد محمود است». رمان «زمین سوخته» اثر احمد محمود که ازقضا در عکسی از جنگ اخیر اسرائیل علیه ایران زیر آوارها مانده است، از نخستین واکنش‌ها به جنگ تحمیلی عراق علیه ایران بود که تجربه مردمان عادی از جنگ را در ماه‌های نخست روایت می‌کند. بهت، فقدان و آوارگی مردم، تصویری است که احمد محمود از جنگ تحمیلی ارائه می‌دهد. روایت جنگ خانمانسوز در ادبیات جهان نیز سابقه دور و درازی دارد.
نظیری با اشاره به بازتاب وقایعی همچون جنگ در ادبیات می‌گوید: «اکنون که هنوز در وسط جنگ و حمله هستیم زمان می‌برد که شاعران و نویسندگان عکس‌العمل ارزشمند خود را نشان دهند و جوهره فکرشان را درباره این رخداد بیان کنند. اگر در لحظه نیز اثری خلق شود یک عکس‌العمل حسی کم‌بهره خواهد بود. زمان لازم است تا اهالی قلم شاهکارهایی سنجیده در واکنش به این اتفاق خلق کنند».
نظیری با بیان اینکه تاریخ، بسیاری از رخدادهای عاطفی را انتقال نمی‌دهد، معتقد است: «تاریخ تنها به بیان رخدادهای اجتماعی می‌پردازد و بر روح و جان تأثیرگذار نیست، ولی هنر و ادبیات بازتاب احوال جان انسان‌های در التهاب جنگ است. همان‌گونه که به‌عنوان نمونه در «وداع با اسلحه» شاهدیم، نویسنده وجوه انسانی و عاطفی را در بحبوحه جنگ بازتاب داده است. جنگ، محور داستان است ولی نویسنده آن را بهانه کرده تا به بیان عواطف انسانی بپردازد. هنرمند و نویسنده عکس‌العمل خود را به جنگ از طریق بازتاب روابط و عواطف مغفول‌مانده نشان می‌دهد». نظیری تأکید می‌کند که ادبیات قرار نیست عین به عین تاریخ جنگ را بیان کند، بلکه مسائل درونی و عکس‌العمل ناشی از این رخداد را به شکل یک اثر ادبی جاودانه بازتاب می‌دهد.
آخرین مطالب منتشر شده در روزنامه شرق را از طریق این لینک پیگیری کنید.
