سانچز عقبنشینی نمیکند
چشم در چشم نتانیاهو
نخستوزیر اسپانیا مدتهاست شمشیر را برای نتانیاهو از رو بسته است. در میان رهبران اروپایی که اغلب با لکنت انتقاداتی بسیار کمرنگ را از اسرائیلیها مطرح میکنند، سانچز تفاوت چشمگیری دارد. او که زمانی دبیرکل حزب کارگران سوسیالیست اسپانیا بود، که قدیمیترین حزب این کشور محسوب میشود، برای مقابله با تلآویو و نسلکشی در غزه، تحت فشار زیادی از سوی همحزبیها و دیگر احزاب چپ اسپانیایی قرار دارد.


مهسا مژدهی: نخستوزیر اسپانیا مدتهاست شمشیر را برای نتانیاهو از رو بسته است. در میان رهبران اروپایی که اغلب با لکنت انتقاداتی بسیار کمرنگ را از اسرائیلیها مطرح میکنند، سانچز تفاوت چشمگیری دارد. او که زمانی دبیرکل حزب کارگران سوسیالیست اسپانیا بود، که قدیمیترین حزب این کشور محسوب میشود، برای مقابله با تلآویو و نسلکشی در غزه، تحت فشار زیادی از سوی همحزبیها و دیگر احزاب چپ اسپانیایی قرار دارد. سانچز در تازهترین اظهارنظرهای خود علیه اسرائیل، خواهان حذف این رژیم از مسابقات موسیقی یوروویژن شده است. اسرائیل در مسابقه یوروویژن که شنبه این هفته برگزار شده بود، رتبه دوم را به دست آورد. این در حالی است که اسرائیلیها عضو افتخاری یوروویژن محسوب شده و اروپایی نیستند. اما داستان نتانیاهو و سانچز به همینجا ختم نمیشود. سانچز تنها سیاستمدار اروپایی است که اسرائیل را به نسلکشی متهم و موضع خود را بارها تکرار کرده.
اسرائیلیها مایلاند اظهارات سانچز و اسپانیاییها را به تاریخ گره زده و با انگ یهودیستیزی، آن را سرکوب کنند. حضور یهودیان در اسپانیا به قرن اول میلادی برمیگردد. از قرن پنجم و ششم فشار بر آنها در سرزمینی که امروز آن را به نام اسپانیا میشناسیم و در آن زمان آندلس نام داشت، افزایش پیدا کرد. اما در قرون نهم تا یازدهم همزمان با حضور مسلمانان در این منطقه، یهودیان در آندلس دوران خوشی را سپری کردند. در سال ۱۴۹۲، اخراج جمع بزرگی از یهودیان کلید خورد. با فرمان الحمرا، ۱۰۰ هزار یهودی اخراج شدند. با وجود اینکه بخشی از یهودیان سافاردی بعدها به اسپانیا برگشتند، اما امروز جمعیت آنها در این کشور با جمعیت ۴۹ میلیون نفری، فقط ۴۵ هزار نفر است. اسرائیل در یک سال و نیم گذشته که با انتقادات تندی از جانب مادرید روبهرو شده، مخالفت سیاستمداران اسپانیایی را با وقایع تاریخی گره زده و آنها را به یهودیستیزی متهم میکند. اسپانیاییها مانند دیگر کشورهای اروپایی دنبالهرو راهحل دوکشوری هستند. با این حال آنها دیگر بهخوبی میدانند که با وقایع کنونی، چنین راهحلی دستکم در میانمدت به صندوقچه خاطرات سپرده شده است.
وزیر امور مهاجرت اسرائیل که در شبکه اجتماعی ایکس برای خودش بروبیایی دارد، در واکنش به آخرین اظهارنظر سانچز به شوخی و جدی نوشته رأی تماشاگران به اسرائیل در فینال یوروویژن، یک سیلی به صورت پدرو سانچز بوده که صدایش تا بیتالمقدس رسیده. این اظهارنظرها نشان میدهد که رویکرد نخستوزیر اسپانیا در ماههای پس از هفت اکتبر، تلآویو را تا اندازهای تحت فشار قرار داده است.
اسپانیا در ماههای پس از هفت اکتبر و بمبارانهای اسرائیل در غزه، بارها مراتب همدردی خود را با فلسطینیها ابراز کرده. این رویکرد نادر در سیاست خارجی یک کشور اروپایی تا آنجا پیش رفت که سانچز اعلام کرده تعهد اسپانیا به قوانین بینالمللی و حقوق بشری فوری است و از دیگر کشورهای اروپایی هم خواسته تعهدات خود را فراموش نکنند. آنها همزمان با رویکرد فعلی، کشور مستقل فلسطین را به رسمیت شناخته و دیگر همسایگان را هم دعوت کردهاند تا رویکرد مشابهی را اتخاذ کنند.
موضوع دیگری که اسپانیا به عنوان یک کشور مؤثر در اروپا آن را پیگیری کرده، پیروی از دستوری است که به کشورها اجازه میدهد تا نتانیاهو را در صورت سفر به این کشور بازداشت کنند. اعلام این خبر، برای اسرائیل اتفاق خوبی به حساب نمیآید و البته بعید است نتانیاهو بخواهد در شرایط فعلی به هر دلیلی به مادرید سفر کند. اما اقدامات پدرو سانچز بیش از آنکه جنبه عملی و مؤثر بر اروپاییها داشته باشد، نمادین محسوب میشود. این کشور وارد جنگی لفظی با تلآویو شده است. در شرایطی که حتی کشورهای عربی از ورود به مسئله غزه هراس دارند، مادرید که البته فقط از دور دستی بر آتش دارد، رویکرد دیگری را در پیش گرفته که هرچند نمیتواند جنگ و بمباران و مرگ را متوقف کند، اما بدعتی خوشایند محسوب میشود.
اسپانیاییها انتقادات تندی را علیه پدرو سانچز مطرح کرده و او و همسرش را متهم به سوءاستفاده از موقعیت خود میکنند، اما در مورد مسئله فلسطین با او همصدا هستند. برای احزاب اسپانیایی، بهویژه آنهایی که رویکرد سوسیالیستی دارند، مسئله فلسطین، در مورد سرزمینی دور با فرهنگی دورتر نیست؛ برای آنها موضوع کشتهشدن بیش از ۵۰ هزار نفر در یک زمین کوچک به نام غزه است. نمیتوان منکر آن شد که پدرو سانچز مانند هر سیاستمدار دیگری به دنبال تضمین آینده سیاسی خود، عبور از اتهامات در مورد فساد مالی و... با توسل به موضوع نسلکشی در غزه است؛ اما ایستادن رودرروی بیبی نتانیاهو از سوی یک مقام ارشد اروپایی اقدامی نیست که کسی بخواهد از آن چشمپوشی کند.