جودوی ایران؛ از تعلیق و توجیه تا سقوط در میدان واقعیت
تاتامی به رنگ خاکستری
تیم ملی جودوی ایران در مسابقات قهرمانی آسیا ۲۰۲۵ با حذف کامل نمایندگانش و بدون کسب مدال بازگشت؛ ناکامی دیگری در دوره مدیریت آرش میراسماعیلی. از آنجایی که شکست قابل پیش‌بینی بود، به نظر می‌رسد رئیس فدراسیون جودو از پیش، توجیه آن را آماده کرده بود.
علیرضا محرمی
تیم ملی جودوی ایران در مسابقات قهرمانی آسیا ۲۰۲۵ با حذف کامل نمایندگانش و بدون کسب مدال بازگشت؛ ناکامی دیگری در دوره مدیریت آرش میراسماعیلی. از آنجایی که شکست قابل پیش‌بینی بود، به نظر می‌رسد رئیس فدراسیون جودو از پیش، توجیه آن را آماده کرده بود.
ناکامی‌های تکراری مقابل نام جودو
وقتی می‌خواهید از ناکامی جودوی ایران بنویسید، فقط کافی است نام مسابقات را تغییر دهید و جمله «تیم ملی جودو بدون کسب مدال به کار خود پایان داد» را کپی‌پیست کنید. این جمله تکراری، نماد بحران عمیقی است که سال‌هاست فدراسیون جودو زیر سایه ریاست آرش میراسماعیلی تجربه می‌کند؛ بحرانی که به‌صورت مستقل باید بررسی شود و دیگر با «تعلیق» یا «بی‌عدالتی بین‌المللی» قابل اغماض نیست.
تعلیق آغاز شد، اما ریشه بحران جای دیگری بود
ماجرای سقوط جودو در دوران میراسماعیلی با ماجرای جهانی سعید ملایی در سال ۲۰۱۹ گره خورد؛ قهرمان سابق جهان که ادعا کرد برای ممانعت از رویارویی با رقیب اسرائیلی تحت فشار قرار گرفته است. این ادعا سرآغاز تعلیق فدراسیون جودوی ایران توسط فدراسیون جهانی بود.
تأیید رأی در CAS و بازگشت جودو به میادین
تعلیق جودوی ایران در حالی رقم خورد که این پرونده از سوی فدراسیون به دادگاه حکمیت ورزش (CAS) رفت و پس از کش‌وقوس‌های فراوان در این دادگاه، رأی تعلیق چهار‌ساله تأیید و تیم ملی از میادین رسمی بین‌المللی حذف شد. اما بازگشت جودو به میادین، نه نشانه‌ای از رستاخیز، بلکه یادآور فرسودگی و بی‌برنامگی ساختاری است.
بانکوک؛ ثبت شکست دیگری در کارنامه
در سی‌ودومین دوره مسابقات قهرمانی آسیا ۲۰۲۵ در بانکوک، جودوکاران ایرانی یک بار دیگر با شکست کامل صحنه را ترک کردند. امیرعباس چوپان در وزن منفی ۹۰ کیلوگرم پس از پیروزی برابر نماینده سریلانکا، در گام دوم مقابل امیدجان رجبوف از تاجیکستان شکست خورد. در وزن ۱۰۰ کیلوگرم، علیرضا نیک‌سرشت و حسین نامدار نیز به ترتیب در مقابل جودوکاران مغولستان و ازبکستان ناکام ماندند. در بخش زنان، مریم بربط در همان دقیقه اول مبارزه، با ضربه فنی مقابل نماینده چین شکست خورد؛ تصویری نمادین از بی‌برنامگی در بخش زنان. پیش از آن نیز ابوالفضل محمودی و الیاس پرهیزگار راه به جایی نبردند و نتوانستند روی سکو بروند. پرونده تیم ملی بدون حتی یک مدال، در رقابت‌هایی که ۲۸۹ ورزشکار از ۲۹ کشور آسیایی در آن شرکت داشتند، بسته شد. بهترین نتیجه را در میان جودوکاهای ایرانی، ابوالفضل محمودی در وزن منفی ۶۶ کیلوگرم گرفت که با عنوان هفتمی به کار خود پایان داد.
بهانه‌سازی در برابر واقعیت
به نظر می‌رسد این شکست‌ها قابل پیش‌بینی بود و آرش میراسماعیلی، رئیس فدراسیون جودو، پیش از مسابقات بهانه‌ها و توجیه لازم را آماده کرده بود. او به دوری چندساله از میادین بین‌المللی به دلیل تعلیق اشاره کرد: «شش سال از رقابت‌های قهرمانی بزرگسالان آسیا دور بوده‌ایم. رقابت نابرابری پیش‌رو داریم؛ چون رقبای ما در جریان مسابقات مختلف بوده‌اند و آمادگی بالایی دارند. ما فقط یک نفر را در سید داریم، در‌حالی‌که سایر تیم‌ها که در رنکینگ هستند، هشت نفر را در سید خود جای داده‌اند». البته بررسی تاریخچه اعزام‌های رسمی فدراسیون نشان می‌دهد ادعای میراسماعیلی نادرست است. در سال ۱۴۰۰ تیم ملی جودوی ایران با پنج ورزشکار به مسابقات قهرمانی آسیا اعزام شد و همان‌جا هم بدون مدال بازگشت.
بنابراین برخلاف ادعای رئیس فدراسیون، جودوکاران ایران نه پس از شش سال، بلکه برای دومین بار طی چهار سال اخیر در رقابت‌های قاره‌ای حاضر شدند. پس نه دوری، بلکه «تکرار» ناکامی‌ها مسئله اصلی است. فروردین 1400 که در‌واقع دوران پساتعلیق جودوی ایران آغاز شد، در گزارش‌هایی این‌چنین نوشته شد: «تیم ملی جودوی ایران در حالی رقابت‌های جودوی قهرمانی آسیا را دست خالی ترک کرد که عملکرد فنی جوانان با‌آتیه ملی‌پوش، رگه‌هایی از امید را برای ساختن آینده‌ای روشن نمایان کرد». اما حالا هم تیم ملی دست خالی و بدون مدال مسابقات قهرمانی آسیا را به اتمام رساند تا مشخص شود امیدواری چهار سال پیش به آینده، چندان درست نبوده و موفقیتی محقق نشد.
پول هست، برنامه نیست
از نظر مالی، جودوی ایران شرایط بحرانی ندارد. طبق گزارش‌ها، بودجه فدراسیون جودو در سال‌های اخیر به حدود ۱۱ میلیارد تومان رسیده، اما به‌زعم تعدادی از کارشناسان این رشته، مشکل در نحوه تخصیص منابع است. هیچ مربی سطح بالای خارجی، اردوی بلندمدت منظم یا برنامه توسعه پایدار در فدراسیون جودو دیده نمی‌شود. از سویی، طبق آنچه یک سال پیش برخی منابع خبری اعلام کردند، میراسماعیلی با صدور رأی قطعی مبنی بر تصرف غیرقانونی در اموال دولتی که دی‌ماه ۱۴۰۲ در شعبه ۱۴ تجدید‌نظر استان تهران نیز قطعی شد، مواجه است و از آن به بعد زمزمه‌هایی وجود دارد مبنی بر اینکه او طبق اساسنامه فدراسیون‌ها، صلاحیت فعالیت به‌عنوان رئیس را ندارد.
سقوط ادامه‌دار، وقت پاسخ‌گویی است
در سال‌هایی نه‌چندان دور، ایران یکی از قطب‌های جودوی آسیا بود، اما امروز جودوکاران ما از سد نمایندگان سریلانکا، مغولستان و تاجیکستان هم عبور نمی‌کنند. این شکست‌ها نه موردی، بلکه ساختاری است. ما نه با شکست یک تیم، بلکه با سقوط یک رشته ورزشی مواجهیم. فدراسیونی که در پاسخ به هر انتقاد، «تعلیق» را بهانه می‌کند، باید بپذیرد که دوران پنهان‌شدن پشت بحران‌های دیروز به پایان رسیده است. اکنون زمان آن است که مسئولان وزارت ورزش بپرسند با این بودجه، دستاورد فنی کجاست؟ استعدادیابی چه شده؟ چرا اردو‌ها منظم نیستند؟ و چرا همه چیز به نام و نظر رئیس گره خورده است؟ جودو امروز بیش از هر زمان دیگری نیازمند یک بازبینی اساسی است؛ در مدیریت، ساختار و نگاه به آینده.
فرصت زیادی باقی نمانده و المپیک ۲۰۲۸ لس‌آنجلس هم در پیش است. شاید پیش از آن، حضور در بازی‌های آسیایی ۲۰۲۶ ناگویا بتواند شروع دوباره‌ای برای جودوی ایران باشد؛ به شرطی که این ساختار مدیریتی اصلاح شود. نکته حائز اهمیت دیگر اینکه طبق برخی شایعات، که البته نیازمند رسمی‌شدن از سوی فدراسیون جودو است، آرش میراسماعیلی برای سرپوش‌گذاشتن روی شکست‌های اخیر، قصد برکناری حسین قمی، سرمربی تیم ملی جودو را دارد. اگر این اتفاق رقم بخورد، به این معنا خواهد بود که فدراسیون جودو عامل شکست را سرمربی می‌داند و نقش مدیریت فدراسیون در ناکامی‌های این رشته المپیکی را کم‌رنگ می‌کند.
