«شرق» از بن‌بست تازه در روند آتش‌بس غزه پس از اختلاف بر سر تحویل اجساد گزارش می‌دهد:
رفح؛ دروازه‌ای که باز نمی‌شود
تنها گذرگاه نوار غزه به جهان بیرون دوباره به صحنه اختلاف سیاسی بدل شد. رفح که قرار بود پس از دو سال جنگ باز شود، حالا در گروی تبادل اجساد گروگان‌ها مانده و نشانه‌ای است از شکنندگی آتش‌بسی که هنوز بر ویرانه‌ها نفس می‌کشد.
به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،
مرز رفح، این شریان خاک‌گرفته جنوب غزه، بار دیگر به گرهی سیاسی میان اسرائیل، مصر و حماس تبدیل شده است. در حالی که سفارت تشکیلات فلسطین در قاهره از بازگشایی آن در روز دوشنبه خبر داده، دفتر نخست‌وزیری اسرائیل تنها چند دقیقه بعد تصمیم را لغو کرد؛ تصمیمی که به‌روشنی نشان داد مسیر صلح هنوز پرسنگلاخ است.
اسرائیل اعلام کرد گذرگاه تا اطلاع ثانوی بسته خواهد ماند و هر تصمیم تازه منوط به عملکرد حماس در تحویل اجساد گروگان‌های کشته‌شده است. تغییر موضع ناگهانی دولت نتانیاهو، امیدها برای بازگشت پناهجویان به غزه را نقش بر آب کرد.
پیش‌تر وزارت خارجه اسرائیل از احتمال بازگشایی گذرگاه در روز یکشنبه سخن گفته بود؛ نشانه‌ای کوچک از ثبات نسبی در روند آتش‌بس. اما تنش بر سر بازگرداندن اجساد مذاکرات را متوقف کرد و بار دیگر یادآور شد هیچ گام انسانی بدون منافع سیاسی پیش نمی‌رود.
رفح، پیش از آغاز جنگ، تنها نقطه‌ای بود که اسرائیل بر آن کنترل مستقیم نداشت. با تصرف سویه غزه در می ۲۰۲۴، گذرگاه بسته شد. بازگشایی آن می‌تواند هزاران غیرنظامی را به درمانگاه‌های مصر و خانواده‌هایشان برساند، اما هنوز روشن نیست پس از پایان جنگ کدام نهاد مسئول اداره بخش ویران‌شده غزه خواهد بود.
روز شنبه اسرائیل اعلام کرد جسد دهمین گروگان تحویلی از سوی حماس، «الیاهو مرگالیت» ۷۶ ساله، شناسایی شده است. او در حمله اولیه از کیبوتص نیر اوز ربوده شده بود و پیکرش پس از حفاری بولدوزرها در شهر خان‌یونس پیدا شد. تحویل پیکر ۲۸ گروگان، در کنار ورود کمک‌ها و بحث آینده غزه، سه محور اصلی توافق آتش‌بس را تشکیل می‌دهد.
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، هشدار داده است اگر حماس از تحویل کامل اجساد خودداری کند، اجازه ازسرگیری عملیات نظامی اسرائیل را صادر خواهد کرد. این موضع تازه در واشنگتن نشانگر رویکرد سخت‌گیرانه‌ای است که پس از بازگشت ترامپ، بر فضای مذاکرات سایه افکنده است.
در پاسخ، حماس تاکید کرده به مفاد آتش‌بس پایبند است، اما تخریب گسترده و وجود بمب‌های عمل‌نکرده روند جست‌وجو را کند کرده است. سخنگوی گروه گفت برخی اجساد در مناطق تحت کنترل ارتش اسرائیل مانده و دستیابی به آن‌ها ممکن نیست.
در همین زمینه، انجمن خانواده‌های گروگان‌ها اعلام کرد تا بازگشت آخرین پیکر، تجمع‌های هفتگی خود را در تل‌آویو و حیفا ادامه خواهد داد؛ حرکتی که به نماد فشار مدنی بر دولت اسرائیل بدل شده است. این گروه از دولت خواسته جزئیات توافق‌های میدانی با حماس را آشکار کند تا اعتماد عمومی بازسازی شود.
هم‌زمان، اسرائیل نیز در چارچوب توافق آتش‌بس اجساد ۱۵ فلسطینی دیگر را به غزه بازگرداند. وزارت بهداشت غزه گفت صلیب سرخ بین‌المللی پیکرها را به بیمارستان ناصر تحویل داده و شمار کل اجساد بازگردانده‌شده از آغاز آتش‌بس به ۱۳۵ تن رسیده است. این روند نماد شکننده‌ای از اعتمادسازی است که هر روز زیر فشار حوادث جدید می‌لرزد.
با این حال، تبادل اجساد نتوانسته اتهام‌ها را خاموش کند. حماس بار دیگر اسرائیل را به نقض آتش‌بس متهم کرد و گفت از زمان آغاز آن تاکنون ۳۸ فلسطینی جان باخته‌اند. ارتش اسرائیل در پاسخ رسمی سکوت کرده اما نیمی از خاک غزه همچنان تحت کنترل نظامی آن است.
در همین حال، سازمان‌های امدادرسان و ناظران بین‌المللی تلاش می‌کنند سازوکاری پایدار برای نظارت بر آتش‌بس ایجاد کنند. کارشناسان می‌گویند تا زمانی که هر دو طرف از تعریف واحدی از نقض آتش‌بس برخوردار نباشند، هیچ توافقی دوام نخواهد آورد.
در قاهره، دیپلمات‌های مصری و قطری بر سر مدیریت آینده گذرگاه رفح گفت‌وگو می‌کنند. مصر، که نمی‌خواهد با بازگشایی کامل، موج تازه‌ای از پناهجویان را بپذیرد، به دنبال سازوکاری است که هم رفت‌وآمد محدود را ممکن کند و هم کنترل امنیتی را حفظ کند. منابع نزدیک به مذاکرات گفته‌اند ممکن است در آینده اداره رفح به نهاد مشترکی متشکل از فلسطینی‌های مستقل و ناظران بین‌المللی واگذار شود.
برای مردم غزه، اما، سیاست چیزی جز تاخیر در بازگشت به زندگی نیست. بیمارستان‌های موقت در جنوب نوار غزه با کمبود دارو روبه‌رو هستند، برق هنوز جیره‌بندی است و شبکه آب‌شیرین‌کن‌ها زیر بمباران ماه‌های گذشته آسیب دیده است.
آخرین اخبار جهان را از طریق این لینک پیگیری کنید.
