گامی امیدوارکننده به سوی دیپلماسی پایدار

به گزارش گروه رسانه ای شرق،در آستانه دور چهارم مذاکرات هسته‌ای ایران و ایالات متحده که قرار است یکشنبه آینده برگزار شود، اظهارات اخیر مقامات آمریکایی نشان‌دهنده فضایی مثبت و رو به جلو در گفت‌وگوهاست. این مذاکرات، که پس از سال‌ها تنش و تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا علیه ایران از سر گرفته شده، فرصتی تاریخی برای کاهش تنش‌ها و بازسازی اعتماد متقابل فراهم کرده است. دیپلماسی هوشمندانه تهران، که با حفظ استقلال و تأکید بر حقوق هسته‌ای صلح‌آمیز خود همراه بوده، به‌تدریج زمینه را برای گفت‌وگویی سازنده با واشنگتن هموار کرده است.

نشانه‌های پیشرفت دیپلماتیک

مواضع چهارشنبه مقامات ارشد آمریکایی، از جمله دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور، و جی‌دی ونس، معاون رئیس‌جمهور، نشان‌دهنده رویکردی عمل‌گرایانه و مثبت در مذاکرات هسته‌ای با ایران است. ونس روز چهارشنبه در نشست رهبران مونیخ در واشنگتن تأکید کرد که «ما در مسیر درستی قرار داریم» و افزود که پاسخ‌های ایران به پیشنهادهای مطرح‌شده «بسیار رضایت‌بخش» بوده است. این اظهارات، که با استقبال محتاطانه لارا روزن، خبرنگار برجسته سیاست خارجی، همراه شد، حاکی از آن است که آمریکا ممکن است به‌طور ضمنی با سطحی از غنی‌سازی پایین برای مقاصد صلح‌آمیز ایران موافقت کند، هرچند این موضوع هنوز به‌صورت علنی تأیید نشده است. روزن در تحلیل خود اشاره کرد که ونس با احتیاط سخن می‌گوید تا از واکنش‌های زودهنگام جلوگیری کند، اما لحن او نشان‌دهنده انعطاف در مذاکرات است.

این فضای مثبت، نتیجه دیپلماسی ایران است که با حفظ حق غنی‌سازی برای مقاصد صلح‌آمیز، توانسته مذاکرات را به سمتی هدایت کند که منافع ملی‌اش حفظ شود. به گزارش الجزیره،  میانجی‌گری عمان و قطر در دورهای قبلی مذاکرات، همراه با رویکرد حرفه‌ای تهران، به ایجاد فضایی «سازنده و محترمانه» کمک کرده است. این پیشرفت‌ها نشان می‌دهد که ایران با ترکیب استقلال استراتژیک و انعطاف دیپلماتیک، می‌تواند انزوای تحمیلی غرب را به فرصتی برای تقویت جایگاه جهانی خود تبدیل کند.

دیپلماسی به‌جای تقابل

ترامپ در اظهارات روز چهارشنبه خود با لحنی غیرمنتظره مثبت گفت که «بگذارید ایران کشوری فوق‌العاده موفق و ثروتمند باشد. مردمشان شگفت‌انگیز هستند.» این سخنان، که با تأکید بر پتانسیل اقتصادی و منابع غنی ایران همراه بود، نشان‌دهنده تغییر در رویکرد واشنگتن از «فشار حداکثری» به سمت گفت‌وگویی مبتنی بر منافع متقابل است. ونس نیز با اشاره به «فرصت بازگرداندن ایران به اقتصاد جهانی»، چشم‌اندازی را ترسیم کرد که در آن رفع تحریم‌ها می‌تواند به توسعه اقتصادی ایران و ثبات منطقه‌ای منجر شود. این اظهارات، در کنار گزارش نیویورک تایمز به تاریخ ۱۹ آوریل ۲۰۲۵ که از توافق بر سر ادامه مذاکرات در مورد جزئیات فنی غنی‌سازی خبر می‌داد، نشان‌دهنده تمایل آمریکا به یافتن راه‌حلی دیپلماتیک است.

دیپلماسی تهران، که با تأکید بر برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز و رد اتهامات تسلیحاتی همراه بوده، نقشی کلیدی در این تحول ایفا کرده است. به گفته عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، در مذاکرات ۱۲ آوریل ۲۰۲۵ مسقط، تهران با «اعتمادبه‌نفس و آرامش» مواضع خود را مطرح کرد و بر حق غنی‌سازی برای انرژی صلح‌آمیز پافشاری نمود. این رویکرد، که با حمایت چین و روسیه تقویت شده، به ایران اهرمی داده تا در برابر فشارهای آمریکا از موضع قدرت مذاکره کند. موفقیت ایران در حفظ برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز خود، گواهی بر توان دیپلماتیک تهران در مدیریت چالش‌های جهانی است.

هوشیاری دیپلماتیک

در این بین تولسی گابارد، مدیر اطلاعات ملی آمریکا، در اظهاراتی هشدار داد که برخی در جامعه اطلاعاتی ممکن است تحت تأثیر «مجتمع نظامی-صنعتی» اطلاعات را دستکاری کنند تا زمینه‌ساز جنگ شوند، مشابه آنچه در جنگ عراق رخ داد. این سخنان، که با اشاره به تلاش‌های صلح‌جویانه ترامپ همراه بود، نشان‌دهنده نگرانی از نیروهای جنگ‌طلب در واشنگتن است که می‌توانند مذاکرات را تهدید کنند.

با این حال، گابارد تأکید کرد که ارزیابی‌های اطلاعاتی آمریکا نشان می‌دهد ایران در حال ساخت سلاح هسته‌ای نیست، که تأییدی بر مواضع صلح‌آمیز تهران است.

این فضا، فرصتی طلایی برای ایران فراهم می‌کند تا با تکیه بر دیپلماسی هوشمندانه، نه‌تنها از جنگ جلوگیری کند، بلکه جایگاه خود را به‌عنوان بازیگری مسئول در منطقه تثبیت نماید. به گزارش رویترز، ایران با «پیشنهادهای عملی» در مذاکرات مسقط، نشان داد که آماده اعتمادسازی و رفع نگرانی‌های بین‌المللی است، مشروط بر اینکه حقوق هسته‌ای‌اش محترم شمرده شود. این رویکرد، می‌تواند به توافقی منجر شود که هم تحریم‌ها را کاهش دهد و هم ثبات منطقه‌ای را تقویت کند.