خشونت موجب افزایش خشونت می‌شود / اعتراض در دانشگاه‌ها موضوع نادری نبوده و نیست

به گزارش ایرنا، عبدالحسین کلانتری در مورد وظیفه دانشگاه‌ها در این ایام با توجه به اعتراض‌ها گفت: دانشگاه پویاترین و سرزنده‌ترین نهاد کشور است. زیرا در آن ترکیب بی‌نظیری از جوانی، آرمانگرایی، دغدغه‌مندی، مسئولیت اجتماعی و جستجوگری وجود دارد؛ بنابراین دانشگاه پررویدادترین نهاد کشور نیز هست، به طوری که شاید هیچ نهاد و سازمانی در کشور به اندازه دانشگاه‌ها رویداد‌های علمی، فناوری، فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، دینی، کارآفرینی و دیگر رویداد‌ها را نداشته باشند.

وی ادامه داد: این رویداد‌ها عموما توسط خود دانشجویان و در قالب گروه‌های مختلف دانشجویی توسط تشکل‌های دانشجویی، انجمن‌های علمی، هیات‌های مذهبی، کانون‌های فرهنگی و هنری و مانند آن برگزار می‌شود. جشنواره ها، همایش‌ها، اردوها، نشست‌های علمی، مناظرات سیاسی و برنامه‌های فرهنگی نمونه‌های مرسوم و پرتکرار این رویدادهاست.

اعتراض در دانشگاه‌ها موضوع نادری نبوده و نیست

معاون فرهنگی و اجتماعی وزیر علوم اعتراض را هم نمونه‌ای از این فعالیت‌ها دانست و گفت: اگرچه اعتراض‌ها فراوانی زیادی ندارد، همواره در دانشگاه‌ها وجود داشته و مرسوم بوده و از این حیث موضوع پیچیده و نادری نبوده و نیست.

اگر اعتراض در مدار قانون باشد و اخلاق و آداب مدارا و گفتگو و دستورالعمل‌های محیط دانشگاه در آن رعایت شود و آسیبی به کارکرد اصلی دانشگاه که علم آموزی است وارد نکند، می‌تواند به فرآیند‌های هویت یابی دانشجویان کمک و نسلی خلاق و نقاد را تربیت کند.

وی تاکید کرد: بر همین اساس همواره تاکید داشته و کماکان داریم که فعالیت فرهنگی، اجتماعی و سیاسی در دانشگاه باید توسط دانشجویان و مجموعه‌های دانشجویی صورت گیرد و کار‌ها تا حد امکان به آن‌ها واگذار شود. زیرا این فعالیت‌ها و برنامه‌ها عنصر اصلی جامعه پذیری دانشجویان است و آن‌ها را برای ورود به جامعه و پذیرش نقش‌های اساسی آماده می‌کند.

کلانتری تصریح کرد: دانشجویان آینده سازان جامعه هستند. البته ممکن است این دانشجو‌ها و گروه‌های دانشجویی دچار خطا شوند، اما اولا باید سعی کرد با مشورت‌های مناسبی که صورت می‌گیرد از میزان خطا‌ها کاست و اگر دچار خطا می‌شوند، هزینه خطا را کاهش داد و فرصتی فراهم کرد که این خطا‌ها جبران شود.

وی ادامه داد: در نهایت قواعد و آیین‌نامه‌های مناسب برای تنظیم گری فضای فرهنگی و اجتماعی دانشگاه وجود دارد که می‌شود از آن‌ها استفاده کرد. ضمن آنکه هزینه خطای دانشجو در محیط دانشگاه به مراتب کمتر از خطای او در خارج از محیط دانشگاه است و یادگیری و تجربه اندوزی را برای او همراه خواهد داشت.

فرآیند‌های جامعه‌پذیری را در دانشگاه و آموزش و پرورش باید احیا کرد

معاون وزیر علوم گفت: در ماجرای اخیر هم تحول و مدارا و هم هدایت دانشجویان معترض به چارچوب‌های قانونی و اخلاقی و متناسب با شئونات دانشگاه مورد سفارش قرار گرفت و روسا و معاونین دانشگاه‌ها همکاری خوبی در این زمینه داشتند. حتی در مواردی که این اعتراضات با تحرکات خارج از قانون و اخلاق همراه شد، سعی بر اغماض و تحمل و مدارا بوده است. اما واقعیت تلخ این است که معدود رفتار‌های خارج از عرف و قانون در دانشگاه و خشونت‌های کلامی و رفتاری، مدیریت فضا را بسیار دشوار کرد و تصویر خوبی را از دانشگاه مخابره نکرد که باید مورد واکاوی قرار بگیرد و علل آن شناسایی شود.

استاد دانشگاه تهران تاکید کرد: بخش زیادی از این رفتارها، چنانکه بار‌ها و بار‌ها نیز قبلا بیان شده ناشی از اختلال در فرآیند‌های جامعه پذیری در نتیجه همه‌گیری کرونا و مجازی شدن مدارس و دانشگاه‌ها بوده است؛ بنابراین باید فرآیند‌های جامعه پذیری را در آموزش و پرورش و دانشگاه‌ها مجددا احیا و تقویت کرد.

کلانتری در مورد نقش تشکل‌ها و مجموعه‌های دانشجویی و کمک به روشنگری به‌ویژه در موقعیت‌هایی مشابه موقعیت فعلی گفت: نقش مجموعه‌های دانشجویی تمرین فعالیت گروهی، پرورش مسئولیت اجتماعی و هدایت و پیگیری علائق و آرمان‌ها و سلایق دانشجویی است؛ بنابراین مجموعه‌ها حکم نهاد‌های مدنی و حلقه‌های میانی را در دانشگاه دارند. متاسفانه این مجموعه‌ها نیز در نتیجه همه‌گیری کرونا بسیار آسیب دیدند و کثیری از این مجموعه‌ها تعطیل شدند. تعطیلی این مجموعه‌ها به این معنی است که جامعه دانشجویی ما تبدیل به یک جامعه توده‌ای شده است؛ بنابراین برخی فعالیت‌های خارج از عرف و قانون در دانشگاه نتیجه توده‌ای شدن جامعه دانشجویی و نداشتن نماینده تمام دانشجویان توسط مجموعه‌های دانشجویی است.

کلانتری گفت: به همین علت در پساکرونا تمام سعی ما این بوده و هست و مکرر به مسئولان دانشگاه ابلاغ کردیم این مجموعه‌های دانشجویی را احیا کرده و توسعه دهند. منظورم تشکل‌های دانشجویی و اسلامی، کانون‌های فرهنگی و هنری، انجمن‌های علمی و مانند آن‌ها است.

از ظرفیت کرسی‌های آزاداندیشی و مناظرات استفاده شود

وی خاطرنشان کرد: اگر این مجموعه‌ها فعال شوند و در چارچوب قانون فعالیت‌های خود را گسترش دهند، دانشگاه در عین سرزندگی و پویایی و نشاط، همراه با نظم و آرامش خواهد بود. ظرفیت‌های کرسی‌های آزاداندیشی، مناظرات و سخنرانی و نقد ظرفیت‌های خوبی است که در اختیار مجموعه‌های دانشجویی و دانشجویان و حتی اساتید قرار دارد. باید فضای گفت و گویی میان اساتید با یکدیگر، اساتید با دانشجویان و دانشجویان با دانشجویان را فعال کرد همچنانکه مقام رهبری تاکید داشتند باید حضور مسئولان در دانشگاه و تقویت فرهنگ پاسخگویی و تبیین به طور جدی دنبال شود.

معاون وزیر علوم گفت: به هر حال، دانشجو فردی آرمانگرا و نسبت به محیط پیرامون خود و مسائل جامعه همچون ارزش‌ها و آرمان‌هایی نظیر آزادی، عدالت، استقلال و حق طلبی حساس است، اما آنچه مهم است پیگیری این مطالبات و آرمان‌ها در چارچوب قانون و با اتکا به عقلانیت است و نه با اتکای صرف بر هیجانات و احساسات و داده‌ها و تحلیل‌های غلط. از قضا دانشجو به خاطر حضور در محیط عقلانی و علمی دانشگاه بیش از بسیاری گروه‌ها امکان تحلیل دقیق و علمی وقایع و پدیده‌ها را دارد و باید از این فرصت بی‌نظیر به نحو احسن استفاده کرد.

وی در پاسخ به این سوال که دانشجویان چطور می‌توانند صف خود را از اغتشاشگران جدا کنند، اظهار داشت: تنها عاملی که جامعه را نظم می‌بخشد و دانشگاه را در مسیر خود قرار می‌دهد قانون است و اگر قانون مورد خدشه قرار گیرد، هیچ کس نفع و سودی نخواهد برد الا دشمنان و معاندین این مرز و بوم.

کلانتری گفت: اساسا خروج از مدار قانون هر فعلی را مجاز می‌کند؛ بنابراین این رویه حتی به نفع قانون شکنان هم نیست. خشونت موجب افزایش خشونت می‌شود و صد البته از جمعیت هوادار معترضان نیز خواهد کاست. کمااینکه در همین مدت، با افزایش خشونت کلامی و رفتاری برخی دانشجویان، بسیاری از دانشجویان صف خود را از آن‌ها جدا کردند؛ بنابراین قانون ممیز است و دانشگاهیان باید به قانون توجه کرده و در آن مسیر گام بردارند. فصل ممیز قانون است.