آیا کوبایی‌ها شورش می‌کنند؟
گرمای طاقت‌فرسا تنها مشکل نیست. گردشگری نسبت به دوران پیش از کرونا ۵۰ درصد کاهش یافته و برداشت محصولات کشاورزی هم ناچیز بوده است و این کشور را با کسری بودجه‌ای غیرقابل‌دوام مواجه کرده است.
به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،
در کوبای استوایی، تابستان هرگز آسان نیست. گرمای خفه‌کننده و رطوبت شدید با شبکۀ برق ناکارآمد دست‌به‌دست هم می‌دهند تا ناتوانی و بی‌کفایتی دولت را بیش از پیش نمایان کنند. صبر مردم به‌سر می‌آید. امسال اوضاع از همیشه بدتر به نظر می‌رسد. شبکۀ ضعیف برق کشور حتی زمستان گذشته، که تقاضای برق کمتر بود، در آستانۀ فروپاشی قرار داشت. اکنون خاموشی‌ها طولانی‌تر از همیشه شده‌اند. بیشتر ساکنان هاوانا، پایتخت، اگرچه فقط چند ساعت در روز برق داشتند، خود را خوش‌شانس می‌دانند. آنها از فاسد شدن مواد غذایی در یخچال‌ها و بی‌خوابی‌های شبانه در اتاق‌های بدون نسیم و گرمای خفه‌کننده‌شان شکایت دارند. و ممکن است اعتراضات ضد دولتی در راه باشد. آخرین موج بزرگ اعتراضات در ژوئیۀ ۲۰۲۱ رخ داد و به بازداشت صدها نفر انجامید.
گرمای طاقت‌فرسا تنها مشکل نیست. گردشگری نسبت به دوران پیش از کرونا ۵۰ درصد کاهش یافته و برداشت محصولات کشاورزی هم ناچیز بوده است و این کشور را با کسری بودجه‌ای غیرقابل‌دوام مواجه کرده است. ریکاردو تورس، اقتصاددان کوبایی تبار دانشگاه آمریکایی واشنگتن که در سال ۲۰۲۱ کوبا را ترک کرد، می‌گوید: «کوبا به اقتصادی تبدیل شده که اساساً قادر به تولید هیچ‌چیز نیست». حتی خوش‌بینانه‌ترین پیش‌بینی‌ها کسری بودجۀ امسال را حدود ۱0 درصد از تولید ناخالص داخلی تخمین می‌زنند که یکی از بالاترین نرخ‌ها در جهان است.
ناخشنودی به موج دیگری از مهاجرت دامن زده است. جمعیت کوبا طی دو سال گذشته 20 درصد کاهش یافته است، از ۱۱ میلیون به کمتر از ۹ میلیون نفر. بیشتر مهاجران جوان هستند. رفتن آنها فعالیت اقتصادی را محدود کرده و بار نگهداری از یک‌چهارم جمعیت بالای ۶۰ سال را افزایش داده است؛ نرخی بسیار بالاتر از بیشتر کشورهای حوزۀ کارائیب. کارلوس آلزوگارای، دیپلمات پیشین کوبایی که در هاوانا زندگی می‌کند، می‌گوید: «من و همکارانم وضعیت را یک "چندبحران" می‌نامیم.»
رهبران کوبا همچنان ایالات متحده و تحریم اقتصادی چنددهه‌ایش را مقصر مشکلات کشور می‌دانند و هرگونه توصیه برای تغییر مدل اقتصادی سخت‌گیرانۀ سوسیالیستی را رد می‌کنند. هم‌زمان، آنها اساساً منکر وجود هرگونه مشکلی هستند و در پیش‌بینی‌های رسمی خوش‌بینانه، وعدۀ معجزه‌ای در آیندۀ نزدیک می‌دهند. دولت اوایل امسال پیش‌بینی کرد که تولید ناخالص داخلی در سال ۲۰۲۵ یک درصد رشد خواهد کرد؛ در حالی که اکثر ارزیابی‌ها از رکود اقتصادی حکایت دارند.
پایه‌های این پیش‌بینی‌ها بسیار غیرواقعی‌اند. مقامات به مشوق مالیاتی‌ای به ارزش یک میلیارد دلار اشاره می‌کنند که هدف آن جذب سرمایه‌گذاری از روسیه است. آنها این واقعیت را نادیده می‌گیرند که روسیه در سال ۲۰۱۴ نود درصد بدهی کوبا را بخشید، اما هنوز سه‌ونیم میلیارد دلار بدهی باقی مانده است. در یک نشست اقتصادی در ۲۷ ژوئن در بلاروس، میگل دیاس‌ـ‌کانل، رئیس‌جمهور کوبا، فرصت‌های به‌ظاهر جذاب سرمایه‌گذاری در هاوانا را ستود. پاول ویدال، اقتصاددان کوبایی دانشگاه پاپی خاویر کلمبیا می‌گوید: «این حرف‌ها جدی نیست». او می‌افزاید که ناتوانی کوبا در بازپرداخت بدهی‌ها مزمن و شدید است و در گذشته نیز بارها شرکای تجاری خارجی از کشور اخراج شده‌اند.
خنک‌کنندۀ چینی
با این حال، کورسوی امیدی وجود دارد که چین، قدرت برتر انرژی تجدیدپذیر در جهان، در زمینۀ تأمین برق به کوبا کمک کند. مقامات کوبایی می‌گویند شرکت‌های چینی تا پایان امسال ۵۵ مزرعۀ خورشیدی در سراسر کشور خواهند ساخت و ۳۷ مزرعۀ دیگر نیز تا سال ۲۰۲۸ تکمیل خواهد شد. واردات پنل‌های خورشیدی در سال گذشته و همینطور افزایش واردات کولرهای گازی جهش داشته است. اگر همۀ این مزارع ساخته شوند، کوبایی‌ها در زمان آفتاب زیاد می‌توانند بخش قابل توجهی از برق مورد نیازشان را از خورشید تأمین کنند. دولت همچنین در تلاش است استفادۀ خصوصی از انرژی خورشیدی را ترویج کند. اخیراً اعلام شده که به واردات پنل‌های خورشیدی، شارژرهای خودروهای برقی و سایر تجهیزات انرژی تجدیدپذیر برای استفادۀ شخصی، گمرک تعلق نخواهد گرفت.
این آغاز خوبی است اما برای بیرون کشیدن حزب کمونیست کوبا از بحران اقتصادی و جمعیتی‌اش کافی نیست. پس از بیش از شصت سال حاکمیت، کمتر کسی روی تغییر واقعی شرط می‌بندد. موج مهاجرت‌های گسترده در سال‌های اخیر شاید فشار سیاسی را در داخل کاهش داده باشد اما اکنون که ایالات متحده سخت‌گیری‌های بیشتری بر مهاجرت از کوبا اعمال کرده، ممکن است بار دیگر این فشار افزایش یابد.
اگر این فشار باز هم به خیابان‌ها سرایت کند، کوبایی‌ها ممکن است یک بار دیگر تنها توانایی واقعی رهبرانشان را به چشم ببینند. آقای آلزوگارای می‌گوید: «دولت هنوز توانایی خارق‌العاده‌ای در سرکوب دارد ــ‌و مردم می‌ترسند»، و ضرب‌المثلی رایج در کوبا را یادآور می‌شود: «هیچ‌کس نمی‌تواند این وضع را درست کند اما هیچ‌کس هم نمی‌تواند آن را سرنگون کند.»
آخرین اخبار جامعه را از طریق این لینک پیگیری کنید.
