باید نگران شیوه‌های اجرای آیین‌نامه بود

به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،

بر اساس آئین‌نامه صدور انواع گواهینامه‌های رانندگی که توسط هیئت وزیران به تصویب رسیده و آخرین اصلاحات آن در دسترس عموم قرار گرفته، ارائه گواهی سلامت روان به‌عنوان یکی از شرایط اصلی دریافت گواهینامه رانندگی در کشور، و الزامی است.

طبق ماده ۳ این آئین‌نامه، متقاضیان گواهینامه باید علاوه بر معاینات جسمی و بینایی‌سنجی، گواهی سلامت روانی خود را هم از مراکز پزشکی صلاحیت‌دار که مورد تأیید وزارت بهداشت و سازمان پزشکی قانونی است، دریافت و ارائه کنند. این الزام شامل تمامی انواع گواهینامه‌ها از جمله پایه سوم، ویژه، موتورسیکلت و غیره می‌شود.

در همین رابطه روز گذشته نشست رسانه‌ای و گفتگو پیرامون «الزام جدید قانونی در صدور گواهینامه‌ی رانندگی مبنی بر دریافت گواهی سلامت روان» در دفتر انجمن علمی روانپزشکان ایران برگزار شد. 

بسیاری از قانون گریزان مشکل روان ندارند

در ابتدای این نشست دکتر امیر شعبانی، رئیس کمیته روان‌پزشکی تروما با اشاره به اینکه مواردی ازجمله مصرف داروی خواب‌آور نباید باعث محرومیت فرد از رانندگی شود، گفت: درواقع رانندگی در حین خواب‌آلودگی باید باعث محرومیت شود. او همچنین اضافه کرد که عملکرد فرد در یک روز بازتابی از ظرفیت روانی فرد برای رانندگی نیست، بلکه سابقه‌ی رانندگی و کارکرد فرد می‌تواند ملاک داوری دقیق‌تر قرار گیرد. 

دکتر شعبانی در ادامه این نشست تاکید کرد که بیشتر افرادی که قانون را زیر پا می‌گذارند مشکل بارز روان‌‌پزشکی ندارند و اجرای چنین طرح‌هایی را باعث نارضایتی عمومی و ایجاد مشکل برای اقشار آسیب‌پذیر جامعه دانست.

 او همچنین بر این مساله تاکید کرد که با ایجاد درکی عامیانه از سلامت روان، سنجش سلامت روانی افراد به یک مد تبدیل شده است. از سوی دیگر چنین نگاهی اصولا باعث فروکاست مسائل اجتماعی به سطح فردی و مسولیت‌گریزی متولیان می‌شود. 

این استاد دانشگاه علوم پزشکی ایران بیان کرد: زمانی که سرمایه‌ی اجتماعی رو به کاهش است، خطرپذیری شهروندان افزایش یافته و رانندگی خطرناک و قانون‌گریزی بیشتر می‌شود، در نتیجه مساله را باید در سطوح اجتماعی واکاوی کرد.

بررسی بی‌نتیجه فراجا بر سلامت روان رانندگان پرخطر 

در ادامه این نشست دکتر مهدی حسینی، رییس اداره‌ی سلامت روان فراجا، با رد دخالت فراجا در تهیه‌ی آیین‌نامه‌ی جدید و با اشاره به روند جامعی که 10 سال است در فراجا برای ارزیابی و پایش رانندگان پرخطر اجرا می‌شود، اعلام کرد که برخی اصناف در متقاعد ساختن دولت برای تهیه‌ی این قاعده‌ی جدید نقش داشته‌اند.

دکتر حسینی با اشاره به برخی فرآیندهای اجرایی در بررسی اثر اختلال روان‌‌پزشکی در محروم ساختن افراد از رانندگی اشاره کرد. به گفته او هم‌اکنون سایکوز یا اختلال دوقطبی در فاز حاد باعث محرومیت‌های موقت از رانندگی می‌شود، اما همواره این مساله با نظر روان‌‌پزشک معالج قابل تجدیدنظر است.

مردم را بی‌‌اعتماد می‌کند

در بخش دیگر این نشست دکتر مژده جمالی، رییس کمیته‌ی صنفی انجمن علمی روان‌پزشکان ایران با انگ‌زا خواندن این شیوه و احتمال نقض رازداری در صورت الزام روان‌‌پزشکان و مراکز روان‌‌پزشکی برای در اختیار قرار دادن پایگاه‌های داده‌ای به مراجع قانونی، این الزام را باعث افزودن بار فراوان بر روان‌‌پزشکان دانست. او گفت: این شیوه باعث کمتر شدن تمایل مردم برای مراجعه به روان‌پزشک خواهد شد. 

نگرانی بابت انگ و ‌سلامت عامه‌ی شهروندان 

دکتر محمدعلی همتی، نایب‌رئیس انجمن علمی روان‌پزشکان ایران نیز با تایید عوامل جاده‌ای و فنی در تصادفات، ارزیابی صلاحیت‌های روانی و عمومی افراد قبل از اعطای گواهینامه را مطالبه‌ای همگانی دانست، اما در عین حال گفت که باید نگران شیوه‌ی اجرایی این موضوع و نگرانی‌های دیگری که از مسیر اجرای چنین دستورالعمل‌هایی ممکن است ایجاد شود، بود. 

دکتر همتی در عین حال معتقد است روان‌‌پزشکان باید نگران انگ باشند، اما در عین حال باید نگران جان و سلامت عموم هم بود.

به اعتقاد او لازم است توازنی میان حق افراد برای رانندگی و سلامت عمومی برقرار شود.

دیوار کوتاه بیماران روان

در بخش پایانی این نشست دکتر وحید شریعت، رییس انجمن علمی روان‌پزشکان ایران گفت: زمانی که اتفاقی در کشور رخ میدهد و از قضا آن اتفاق منجر به جریحه‌دار شدن وجدان عمومی می‌شود، ساده‌ترین کار انتساب آن به جمعیتی اقلیت و به تعبیر عامه، «افراد روانی» است.

او گفت این مسأله حقیقتا مایه‌ی تاسف است که بدون نظر کارشناسی چنین جمع‌بندی‌هایی انجام شود. 

در همین رابطه دکتر شعبانی هم افزود نگاه جامعه به بیماران روانی به این صورت که‌ آنان کسانی هستند که بی‌دلیل افراد را می‌کشند محصول بازنمایی رسانه و سینما است. 

دکتر مژده جمالی هم با تایید صحبت‌ها و با اشاره به سابقه‌ کاری خود و ارتباط نزدیک با بیماران مزمن روان، به این موضوع پرداخت که میان تکانه و تکانشگری و اختلال روانی باید تمایز قایل شد.